خوآن خوسه : تحریم ایران غیر منصفانه است و باید لغو شود

رضا زندی/ روزنامه نگار

وزیر نیرو و هیدروکربن بولیوی، جز شش وزیری بود که به دبیرکلی محمد حسین عادلی بر مجمع کشورهای صادرکننده گاز رای مثبت داد.  با این شش رای بود که عادلی توانست 5 رای کاندیدای لیبی را پشت سر بگذارد و 2 رای نماینده روسیه را مات کند. پس از آن بود که هر 13 عضو مجمع کشورهای صادرکننده گاز تصمیم گرفتند بر روی نام عادلی اجماع کنند تا مطابق اساسنامه GECF، دبیرکل انتخاب شود. با این شرایط بود که ایران پس از بیش از نیم قرن یک سمت درجه یک بین المللی در حوزه نفت و گاز گرفت.

***

"خوآن خوسه سوسا سوروکو"، روابط نزدیکی با رییس جمهور مورالس دارد. او چند ماهی است که بعنوان وزیر جدید نیرو و هیدروکرین دولت چند ملیتی بولیوی منصوب شده است. مورالس عذر وزیر قبلی را به خاطر تامین نکردن انتظاراتش خواست و آقای خوآن را آورد. مهندس است و حالا سکان گاز این کشور 5/10 میلیون نفری را بدست گرفته است. " قبل از سفرم به ایران پیش رییس جمهور مورالس رفتم و با ایشان صحبت کردم." سوسا سوروکو، این جمله را به وقتی که با بیژن نامدار زنگنه دیدار کرده گفته است. می توان حدس زد که اولین رییس جمهور سرخ پوست بولیوی به وزیرش تکلیف کرده باشد تا رای اش را به نفع کاندیدای دبیرکلی ایران به صندوق بریزد.  

***

بولیوی ی یک میلیون و نود و هشت هزار کیلومتر مربع ایی  با برزیل، آرژانتین، پاراگوئه، شیلی و پرو  هم مرز است اما با کشورهای انقلابی چون اکوادور، کوبا و ونزوئلا روابط نزدیکی دارد. سفیرشان در ایران زمانی گفته بود که با دیدن سنبل هایی نظیر پرسپولیس شباهت های فرهنگی زیادی بین ایران و کشورش یافته است. هر چند فاصله دو کشور زیاد باشد.  مورالس منابع هیدورکربنی این کشور را در اول می سال 2006 یکبار دیگر ملی کرد. شصت و دو سال بعد از ایران. بعد از اعلام مورالس، بولیویایی ها ۵۶ عدد از تاسیسات گاز این کشور را تصاحب کردند. بنابراین شرکتهای نفتی خارجی ترجیح دادند پیش از پایان مهلت ۱۸۰ مورالس، قراردادهای جدیدی امضاء کنند که به موجب آن در %۸۲ درآمد میدانهای بزرگ گازی را به دولت این کشور بدهند. بزرگترین مشتری گازی بولیوی برزیل است. بولیوی منابع نفتی قابل ذکری ندارد.

***

قرار مصاحبه را پیش از رفتنش به ضیافت شام رییس جمهور روحانی می گذارم. لاجرم تا پایان شب در هتل آزادی منتظر می مانم تا اتوبوس حامل وزیرای نفت و انرژی از سعد آباد برگردد. خوآن خوسه، ظاهری ساده و رفتاری گرم دارد. بعد از مهمانی شام اما آنقدر خسته شده است که باید مصاحبه را کوتاه در لابی هتل انجام دهیم. مبلمانی در منتهی علیه چپ لابی پیدا می کنیم تا مصاحبه آغاز شود. مصاحبه ای که با حضور سفیر دولت چند ملیتی بولیوی در تهران برگزار شد. مورالس، نام دولتش را برای احترام به اقوام و ملیت های مختلف کشورش چند ملیتی گذاشته است. از آقای وزیر درباره دوره ملی شدن منابع هیدروکربوری بولیوی و تاثیرش بر همکاری شرکتهای نفتی بین المللی سوال می کنم و وقتی به موضعش درباره تحریم ایران می رسم می گوید: "این تحریم ها کاملاً غیر منصفانه است و باید لغو شود." او اما ترجیح می دهد به سوالم در خصوص کمک به ایران برای انتقال پول نفتش پاسخ ندهد. مصاحبه که تمام می شود از آقای خوآن می خواهم بایستد تا از او عکس بگیرم. می پذیرد. یک روز بعد از سیزده آبان به همراه هیات های گازی شرکت کننده در مجمع کشورهای صادرکننده گاز به اصفهان می رود و بعد از آن ایران را ترک می کند.

***

* آقای وزیر، جنابعالی اولین باری است که به ایران می آیید این در حالیست که تهران و لاپاز بعد از به قدرت رسیدن رییس جمهور مورالس به ویژه در سالهای اخیر روابط نزدیکی با هم برقرار کرده اند. مایلم ابتدا نظرتان را درباره سفرتان به ایران بدانم.

- فکر نمی کردم که ایران کشور بزرگی باشد. اما الان باید بگویم با دیدن این کشور وسیع که تقریباً 80 میلیون نفر جمعیت دارد و مساحتش در حدود یک میلیون و پانصد کیلومتر مربع است متعجب شدم.

* با توجه به توانمندی های ایران در صنعت نفت و گاز و شرایط بولیوی به نظر شما این دو کشور می توانند با هم همکاری نقتی داشته باشند؟

- همکاری های بین دو کشور ایران و بولیوی در حال حاضر هم جریان دارد. شرکت ملی نفت ایران از سال 2008 همکاری اش را با بولیوی آغاز کرده و در صنعت نفت و گاز ما حضور دارد. تفاهم نامه ای با ایران داریم که بر اساس آن، ایران در حال انجام مطالعات اکتشافی نفت و گاز در مناطق مشخص شده ای از کشور ماست.

* رابطه بین دو کشور ظاهرا بیشتر شکل سرمایه گذاری ایران در بولیوی است. آقای وزیر سوالم اینست که کشور شما چگونه می تواند در یک رابطه دو طرفه با صنعت نفت ایران شرکت کند؟

- می نمی توانم بگویم کدام کشورهای ایران و بولیوی سرمایه گذاری ی بیشتری در کشورهای هم انجام می دهند. اما می توانم بگویم هم اکنون رابطه دو کشور برای انجام اکتشافات گازی در بولیوی برقرار است. نکته مهم اینست که اگر ایران در این مناطق موفق به کشف گاز شود می تواند برای توسعه آن مخازن نیز سرمایه گذاری نماید.

* رییس جمهور مورالس،  از سال ۲۰۰۶ تلاش کرد تا منابع هیدروکربنی بولیوی را ملی کند. ایران هم شصت و دو سال پیش صنعت نفت خود را ملی کرد. پس این دو کشور به نوعی تجربه مشترک ملی شدن را دارند. ایران پس از ملی شدن صنعت نفتش فراز و نشیب زیادی را دیده است. می خواهم بدانم وضعیت کشور شما بعد از ملی شدن منابع هیدروکربنی تان به چه شکل است.

- همانطور که گفتید صنعت هیدروکربن کشور ما قبلا ملی نبود. بعد از تلاش های رئیس جمهور مورالس برای ملی کردن این صنعت، ما توانستیم از سال 2006 تا سال 2012 درآمدمان را از این صنعت از یازده میلیارد دلار به نوزده میلیارد دلار افزایش دهیم. این رقم قابل ملاحظه ایست.

* این افزایش درآمد را چگونه در اقتصادتان سرمایه گذاری کردید؟

- ما این افزایش درآمدها را از طرفی در بخش های مختلف تولیدی سرمایه گذاری کردیم و از طرف دیگر به صورت اهدای بن های مختلف به دانش آموزان، سالخوردگان و دانشجویان و برای رفاه مردم هزینه کردیم. 

* با مواضعی که آقای مورالس در مورد ایالات متحده و فعالیت کمپانی های بزرگ نقتی گرفته است فکر می کنم شرکتهای چند ملیتی بزرگ نفتی امکان زیادی برای کار در بولیوی ندارند. این موضوع در اکتشاف و تولید گاز کشور شما تاثیر منفی نگذاشته است؟

-  همانطور که می دانید رییس جمهور مورالس همیشه ضد امپریالیست بوده و هست. به همین دلیل ما نیز تصور می کردیم که با ملی شدن صنعت گاز شرکت های بزرگ غربی دست از کار کشیده و بولیوی را ترک می کنند.  ولی آنها این کار را نکردند و تصمیم گرفتند با احترام به این ملی شدن صنایع هیدروکربنی کشور و رعایت قوانین وضع شده به فعالیت های خود ادامه دهند.

* اگر اینطور است که می گویید مایلم آمار رسمی و دقیق تولید گاز کشورتان را قبل و بعد از ملی شدن بگویید.

- قبل از ملی شدن صنایع هیدروکربنی کشور، تولید گاز بولیوی 40 میلییون متر مکعب در ساال بود. ولی بعد از ملی شدن و در حال حاضر میزان تولید گازمان به سالانه 70 میلیون متر مکعب رسیده است. ما بولیویایی ها از این بابت خیلی خرسندیم. ولی آمریکا از این وضعیت خوشحال نیست. این موضوع نشان می دهد که در گذشته این تولیدات در جایی دیگر صرف مناقع آمریکا شده است.

* چه تعداد شرکت نفتی خارجی در بولیوی فعالیت می کنند؟

-  در حال حاضر حدود چهارده شرکت خارجی در بولیوی فعالیت می کنند.

* اگر از شما بخواهم موضع تان را درباره تحریم های آمریکا علیه صنعت نفت ایران صریحا بیان کنید چه خواهید گفت؟

- به نظر ما این تحریم ها کاملاً غیر منصفانه است و باید لغو شود.

* با شرایط فعلی و روابط حسنه دو کشور  می توان این سوال را پرسید که آیا کشور شما در این شرایط تحریم به نقل و انتقال پول نفت ایران کمک می کند؟

- ترجیح می دهم که الان به این سئوال شما جواب ندهم.

منبع: "تجارت فردا"