آیا آمریکا دچار بیماری انگلیسی شده است؟

بری ایکنگرین، استاد اقتصاد دانشگاه کالیفرنیا در یادداشتی به وضعیت سیاسی-اقتصادی آمریکا پرداخته و آن را با دورانی که بریتانیا با مشکلات مشابهی مواجه بود مقایسه کرده است:

"این روزها در هوای ایالات متحده آمریکا، رایحه زوال و انحطاط به خوبی قابل استشمام است. تلاش این امپراطوری جهت دست زدن به  اقداماتی بیش از حد توانش، تضادهای سیاسی و بحران های مالی باعث شده است تا نخبگان علوم اجتماعی گمان کنند که شاید آمریکا هم توسط "بیماری انگلیسی" در حال از پا درآمدن است.

بیماری انگلیسی را  نمی توان آن را به سادگی به رشد سریعتر آمریکا و آلمان نسبت به بریتانیا از سال 1870 به بعد نسبت داد. چنین مسئله ای کاملا طبیعی است که کشورهای که دیرتر شروع به توسعه می کنند، رشد اقتصادی سریعتری را تجربه خواهند کرد، مانند آنچه امروز برای چین در حال رخ دادن است.

 مشکل اقتصاد بریتانیا در اواخر قرن نوزدهم این بود که نتوانست اقتصاد خود را وارد مرحله جدید بکند. بریتانیا به کندی از دوره اولین انقلاب صنعتی وارد دوره مدرن و بخش هایی مانند مهندسی الکترونیک شد. به همین دلیل بریتانیا نتوانست در علوم مدرن جایگاه محکمی را برای خود دست و پا کند. ظهور قدرت های اقتصادی جدید با هزینه های پایین تر تولید باعث ضربه خوردن اشتغال در بریتانیا شد. اما آیا آمریکا به چنین سرنوشتی دچار خواهد شد؟ برای پاسخ به این سوال باید نگاهی بیاندازیم به دلایل افول بریتانیا.

یک دلیل، افزایش اقبال عمومی در بریتانیا به سوی رشته هایی مانند حقوق و سیاست بود که باعث شد استعدادهای بزرگ این کشور بیشتر جذب دنیای سیاست شوند تا تجارت. اما نمی توان این ایراد را به آمریکای امروز وارد دانست. برای مثال تا به حال شنیده اید که شرکت های دره سیلیکون از کمبود مدیر با استعداد شکایت کنند؟

توجیه دیگر اینست که بخش مالی و بانک های بریتانیایی در آن زمان متخصص سرمایه گذاری در خارج از بریتانیا شده بودند و به همین دلیل صنایع بریتانیایی به خاطر فقدان سرمایه گذاری لازم افت کردند. این یکی را هم نمی توان برای آمریکا به کار برد چرا که یکی از مشکلات فعلی این کشور جریان ورود سرمایه به آن است و نه خروج آن.

آخرین توجیه اینست که بریتانیا در واکنش به سقوط تقاضا در سال 1929، به جای اینکه یک سیاست موثر و رقابتی را به اجرا بگذارد با وضع تعرفه سنگین بر واردات، صنایع خود را در مقابل رقبای خارجی محافظت کرد که در نتیجه صنایع انگلستان تنبل و فربه شدند. همچنین بعد از جنگ جهانی دوم دست به دست شدن مکرر قدرت بین دو حزب محافظه کار و کارگر باعث ایجاد وقفه در اجرای سیاست ها و به وجود آمدن بحران های مالی پی در پی شد. به نظر می رسد متقاعد کننده ترین توضیح برای روند رو به افت بریتانیا همین باشد. کشور در به کار بردن یک سیاست منسجم برای مقابله با بحران مالی دهه 1930 ناکام ماند. حزب های سیاسی بریتانیا به جای اینکه با کمک یکدیگر برای حل مشکلات اقتصادی راهکاری بیابند، تبدیل به تهدیدی برای یکدیگر شدند و در نتیجه کج خلقی های سیاسی و بی ثباتی مالی افزایش یافت.

در واقع می توان گفت که بریتانیا بیش از آنکه شکست اقتصادی را تجربه کند، شکست سیاسی را تجربه کرد و متاسفانه به نظر می رسد که آمریکا هم به چنین سرنوشتی دچار خواهد شد."