آسیا؛ آشیانه امن سرمایه خارجی

اقتصاد ایرانی: جذب سرمایه های خارجی در کشورها، چند شاخص اصلی دارد. امنیت سرمایه گذاری از مهم ترین شاخص های جذب این سرمایه گذاری هاست. این امنیت نیز تابع قوانین و مقررات، شفافیت بازارهای کالا، پول، کالا، سرمایه و همچنین شفافیت در فضای سیاسی و امور خارجی کشورهاست. به علاوه درجه ریسک پذیری کشورها، در جذب سرمایه های خارجی اهمیت بسزایی دارد که این موضوع از طریق نهادهای بین المللی و با استفاده از شاخص های اقتصادی- اجتماعی هر کشوری تعیین می شود. آخرین گزارش های به دست آمده، سرمایه گذاری خارجی را به تفکیک مناطق در سال های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ نشان می دهد. آن طور که این گزارش نشان می دهد، کشورهای آسیایی و اروپایی بیشترین جذب سرمایه گذار را در این سال ها داشته اند.

به گزارش تعادل، کشورهای آسیایی در سال ۲۰۱۳، سرمایه یی معادل ۴۳۱ میلیارد دلار از سوی کشورهای خارجی جذب کرده اند. در همین سال سرمایه جذب شده در کشورهای اروپایی به ۳۲۳ میلیارد دلار رسیده است. این ارقام نشان می دهد در این سال ها کشورهای آسیایی و اروپایی برنامه های زیادی برای جذب سرمایه خارجی داشته اند و در جذب سرمایه گذار رقابت زیادی داشته اند.

امریکای شمالی با جذب سرمایه ۲۸۳ میلیارد دلاری، بعد از کشورهای آسیایی و اروپایی، بیشترین جذب سرمایه خارجی را داشته است. آن طور که گزارش نشان می دهد، کشورهای امریکای لاتین در مقابل امریکای شمالی، نتوانسته اند در جذب سرمایه گذار موفقیت چندانی داشته باشند. این کشورها در سال ۲۰۱۳ نزدیک به ۱۷۶ میلیارد دلار سرمایه از سوی کشورهای خارجی جذب کرده اند که در مقایسه با کشورهای عنوان شده، رقم قابل توجهی به حساب نمی آید.

در کشورهای آفریقایی، ناامنی، بی ثباتی حکومت ها، نبود مقررات اقتصادی و همچنین وجود ریسک ابتلا به بیماری های خطرناک، سرمایه گذاری خارجی را کاهش داده است. در سال ۲۰۱۳، در این کشورها تنها ۵۲ میلیارد دلار سرمایه از سوی کشورهای خارجی جذب شده که این رقم در سال ۲۰۱۴ به ۵۸ میلیارد دلار و در سال ۲۰۱۵ به ۵۴ میلیارد دلار رسیده است. این ارقام نشان می دهد، بین سال های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ که کشورهای آسیایی و اروپایی رشد چشمگیری در جذب سرمایه خارجی داشته اند، کشورهای آفریقایی تغییرات چندانی در این حوزه تجربه نکرده اند.

این در حالی است که در چند سال اخیر، کشورهای آسیایی رشد پلکانی قابل توجهی در جذب سرمایه های خارجی داشته اند و در این دو سال همچنان در صدر جدول سرمایه گذاری بین المللی باقی مانده اند. در سال ۲۰۱۴، جذب سرمایه خارجی برای تمام کشورها با کاهش روبه رو بوده است. در این میان، تنها در کشورهای آسیایی رشد چشمگیری در ورود سرمایه های خارجی دیده می شود. در این سال، کشورهای آسیایی در جذب سرمایه ۳۷ میلیارد دلار پیشرفت داشته و به رقم ۴۶۸ میلیارد دلار رسیده اند. ورودی سرمایه گذاری خارجی به اروپا در سال ۲۰۱۳ نزدیک به ۱۷ میلیارد دلار کاهش داشته و به ۳۰۶ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۴ رسیده است.

همان طور که اشاره شد، سال ۲۰۱۴ جذب سرمایه خارجی در سایر کشورها با کاهش روبه رو بوده است. این کاهش در کشورهای امریکای شمالی بیشتر از سایر کشورها دیده می شود. در این کشورها جذب سرمایه گذاری خارجی افت قابل توجهی داشته و در سال ۲۰۱۴ به رقمی معادل ۱۶۵ میلیارد دلار رسیده است.

شاید بتوان گفت اوضاع اقتصادی، رکود و تاثیر منفی بحران اقتصادی بر امریکا از عوامل مهم بی اعتمادی سرمایه گذاران خارجی بوده است. در این میان امریکای لاتین نیز از این کاهش سرمایه های خارجی بی بهره نبوده و سرمایه گذاری در این منطقه به ۱۷۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۴ رسیده است.

همان طور که گفته شد، کشورهای آسیایی و اروپایی افزایش پلکانی جذب سرمایه خارجی را در سال های اخیر تجربه کرده اند. در سال ۲۰۱۵ در کشورهای آسیایی، نزدیک به ۵۴۱ میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب شده است. در همین سال، بیشترین افزایش سرمایه گذاری خارجی در کشورهای اروپایی و امریکای شمالی به چشم می خورد. کشورهای اروپایی در سال ۲۰۱۵، توانسته اند نزدیک به ۵۰۴ میلیارد دلار از سرمایه کشورهای خارجی را جذب کنند که این رقم در کشورهای امریکای لاتین به ۴۹۲ میلیارد دلار می رسد. در کشورهای امریکای لاتین در مقایسه با سال ۲۰۱۴، سرمایه گذاری خارجی نزدیک به ۲۶۴ میلیارد دلار افزایش داشته است. اما در سال بعد، همین منطقه از افزایش سرمایه گذاری خارجی بی بهره بوده و کاهش ۲ میلیارد دلاری را تجربه کرده است. در این کشورها جذب سرمایه های خارجی به ۱۶۸ میلیارد دلار رسیده است.

طبق گزارش فوق، سرمایه گذاران خارجی تنها در صورت مساعد بودن شرایط و اطمینان از بازگشت سرمایه و سود، تصمیم به سرمایه گذاری در کشورها می گیرند. از این رو موقعیت کشورها -اعم از نظام اقتصادی و اجتماعی سالم، گسترش بازار مصرف و سایر پتانسیل های اقتصادی کشور میزبان- مساله مهمی در جذب سرمایه گذاران خارجی است؛ چراکه سرمایه را به کبوتری تشبیه می کنند که تنها در صورت امن بودن محیط وارد آشیانه می شود؛ مساله یی که نشان می دهد آسیا محیط امن تری برای کبوتر سرمایه خارجی بوده است.