مهم‌ترین طرح اقتصادی ۲ دهه اخیر
اقتصاد ایرانی: طرح جامع نظام مالیاتی که سال هاست در دولت های مختلف پیگیری می شده، امسال در کشور اجرایی شده و وزیر اقتصاد این طرح را مهم ترین طرح اقتصادی دو دهه اخیر می خواند. به گفته علی طیب نیا طرح جامع مالیاتی تا پایان امسال استقرار می یابد و به پشتوانه آن عدالت مالیاتی محقق خواهد شد. طرح جامع نظام مالیاتی با ۳۵ طرح و هر طرح با ۱۰ زیر پروژه، ابرپروژه اقتصاد مقاومتی شناخته می شود و قرار است ۳ فرآیند شناسایی و ردگیری جریان اطلاعات فعالان اقتصادی، پردازش اطلاعات تشخیص مالیات و در نهایت وصول مالیات حقه را متحول کرده و اطلاعات مودیان را مکانیزه کند؛ به طوری که دیگر هیچ ارتباطی بین مودی و مالیات ستان وجود نخواهد داشت و هیچ مودی نمی تواند از پرداخت مالیات طفره رود. آن طور که از جزییات این طرح برمی آید، عملیاتی سازی آن نه تنها نظام مالیاتی کشور را دگرگون خواهد کرد بلکه به شکل چشمگیری از اتکای اقتصاد کشور به درآمدهای نفتی کاسته خواهد شد و درآمدهای مالیاتی به حدی وسیع خواهد بود که دیگر جای مانوری برای اقتصاد نفتی باقی نخواهد گذاشت اما آیا چنین طرح کارسازی کارستان می سازد و اجرای آن هم مانند اصول اولیه و روی کاغذ بزرگ و موفق خواهد بود؟
تاریخچه طرح جامع مالیاتی
به گزارش تعادل، در سال ۱۳۸۴، سازمان امور مالیاتی با مشاوره یک شرکت کانادایی نسبت به مطالعه فاز اول برقراری سیستم یکپارچه مالیاتی اقدام کرد. بعد از آن این سازمان برای یافتن مجری و طراح نظام مالیاتی و ناظر طرح مناقصه یی بین المللی را برگزار کرد که در نهایت شرکت بول فرانسه با مشارکت یک شرکت ایرانی برنده مناقصه شدند. در طول برنامه چهارم و پنجم هم این موضوع ادامه پیدا کرد و با نزدیک شدن به پایان طراحی و اجرای طرح جامع مالیاتی مجدد با توجه به اقتضائات این طرح و همین طور نیازهای روز دولت برای وصول مالیات و تدوین سیاست های مالیاتی، مجددا لایحه اصلاحی قانون مالیات های مستقیم به مجلس رفت. بالاخره در مردادماه سال گذشته قانون اصلاح قانون مالیات های مستقیم از تصویب نهایی گذشت و ابلاغ شد. در این میان در سال ۱۳۸۷ با تصویب قانون مالیات بر ارزش افزوده این نوع مالیات یا پایه مالیاتی نیز به نظام مالیاتی کشور اضافه شد. در سال ۹۲ نیز طرح جامع مالیاتی بالغ بر ۶۴ درصد پیشرفت داشته و باید در سال ۹۴ اجرای کامل آن محقق می شد، اما این طرح با همه زیر برنامه های آن طبق زمان بندی پایان نیافت و در نهایت اجرای طرح جامع مالیاتی به عنوان «اقدام ۹۵» در دستور کار دولت یازدهم قرار گرفت و اکنون طبق آخرین خبری که وزیر اقتصاد درباره زمان اجرای آن داده است، این طرح تا پایان امسال در کل کشور استقرار خواهد یافت. به گفته وزیر امور اقتصادی و دارایی طرح جامع مالیاتی کشور موجب ایجاد رضایتمندی در جامعه و برقراری عدالت خواهد بود. او اعلام کرده است: «مسوولان اجرایی باید بدانند که درجه تمکین مودیان مالیاتی باید با رضایت بالا رود.» علی طیب نیا در نشستی که با اعضای ستاد راهبری پروژه های اولویت دار اقتصاد مقاومتی برگزار کرده بود، بیان کرد: بدون تردید باید بگوییم که طرح جامع مالیاتی مهم ترین طرح اقتصادی دو دهه اخیر کشور است که اجرای آن می تواند منشا تحولات اساسی در اقتصاد ملی ما باشد. طیب نیا افزود: یکی از مولفه های اصلی اقتصاد مقاومتی، کاهش وابستگی به نفت است؛ موضوعی که همواره طی دهه های اخیر از سوی صاحب نظران و مسوولان به عنوان یک دغدغه جدی مطرح بوده و از مهم ترین طرح هایی است که در چارچوب سیاست های اقتصاد مقاومتی ابلاغی از سوی رهبر معظم انقلاب در دستور کار دولت قرار گرفته است.
پیشرفت پروژه مالیاتی
وزیر اقتصاد در ادامه گفت: در جلسه اخیر ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی نیز که با حضور معاون اول رییس جمهور برگزار شد، ایشان ضمن ابراز رضایت از روند پیشرفت پروژه، بر اولویت دار و مهم بودن طرح جامع مالیاتی تاکید مضاعف داشتند. طیب نیا در ادامه تاکید کرد: این طرح یک طرح پویاست و مجریان آن باید توجه داشته باشند که طراحی و اجرای آن باید به گونه یی باشد که درجه تمکین مودیان مالیاتی را با رضایتمندی بالا ببرد و همچنین زمینه تحقق عدالت در مالیات ستانی و ارتقای رضایت عمومی را در پی داشته باشد. وزیر اقتصاد با اشاره به گزارش ارائه شده در این جلسه گفت: براساس گزارشی که ارائه شده می توان با اطمینان گفت که روند پیشرفت پروژه رضایت بخش است، اما باز هم نیاز به کار جهادی و تلاش مجاهدت گونه داریم تا به وعده یی که به مردم داده ایم، بتوانیم عمل کرده و ان شاءالله تا پایان سال جاری شاهد استقرار این طرح در نظام مالیاتی کشور باشیم. وی همچنین افزود: یقین داشته باشید که اجرای این طرح سبب تحقق عدالت مالیاتی، حراست از بیت المال، شفافیت اقتصادی و رعایت هرچه بیشتر حقوق مردم خواهد شد. وی در پایان به عملکرد مناسب سازمان امور مالیاتی در ۶ ماهه سال جاری اشاره و بیان کرد: خوشبختانه سازمان امور مالیاتی در ۶ ماهه اول سال جاری عملکرد خوبی داشته و امسال ضمن افزایش درآمدهای مالیاتی شاهد کاهش قابل ملاحظه نارضایتی مودیان نیز بوده ایم که جای خرسندی دارد. طبق آمار خزانه داری کل کشور، میزان کل مالیات های مستقیم، کالا و خدمات وصولی در سال ١٣٩٤، حدود ٦٨ هزار میلیارد تومان بوده است که بدین ترتیب حدود ٩١ درصد از اهداف بودجه یی در این بخش محقق شده است. همچنین در ٤ ماهه نخست سال جاری ٢٧ هزارو ٥٠٠ میلیارد تومان مجموع در آمد مالیاتی اعلام شده است که این میزان حاکی از رشد ٢٩ درصد درآمد مالیاتی نسبت به مدت مشابه سال قبل است و تحقق ٩٥ درصدی را نسبت به بودجه مصوب و تحقق ۹۹.۵ درصدی نسبت به پیش بینی سازمان را نشان می دهد. همچنین از کل درآمد مالیاتی وصول شده حدود ١٦ هزار و ٦٠٠ میلیارد تومان از طریق مالیات مستقیم محقق شده که نشان دهنده تحقق ٩٩ درصدی نسبت به پیش بینی بودجه و رشد ٢٥ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل است. در بخش مالیات بر ارزش افزوده نیز در آمد ٤ ماهه سازمان ١١ هزار میلیارد تومان بوده است که نشان دهنده تحقق ٨٩ درصدی نسبت به بودجه مصوب و رشد ٣٥ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل است.
شفاف سازی مبادلات اقتصادی
همچنین معاون مالیات بر ارزش افزوده سازمان امور مالیاتی کشور در این باره گفته است: اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده و طرح جامع مالیاتی، به شفاف سازی مبادلات اقتصادی و یکپارچه سازی اطلاعات درآمدی مودیان مالیاتی سراسر کشور کمک می کند. محمدقاسم پناهی با بیان اینکه طرح جامع مالیاتی شیوه های عملیاتی و ملموس اجرای عدالت را محقق خواهد کرد، افزود: در این سیستم مالیاتی، فرآیند وصول و اجرا از تشخیص مالیات تفکیک شده و مودیان قانون گریز به سادگی شناسایی و مودیان قانونمدار تشویق می شوند. وی یکی از اهداف درون سازمانی طرح جامع مالیاتی را بحث مکانیزاسیون این نظام دانست و اظهار داشت: طرح جامع مالیاتی اهدافی چون شناسایی مودیان به صورت مکانیزه، نظام تشخیص مالیات بر اساس استاندارد هزینه، پیگیری موارد تخلف مالیاتی که در نهایت منجر به تغییر ساختار مالیاتی و شفاف سازی و تسریع امور مالیاتی می شود را دنبال می کند. معاون مالیات بر ارزش افزوده سازمان امور مالیاتی کشور با اشاره به اینکه پیاده سازی طرح جامع مالیاتی که در برگیرنده کلیه سطوح نظام مالیاتی است، می تواند سبب یکپارچه سازی نظام مالیاتی شود، تصریح کرد: یکپارچه سازی نظام مالیاتی مستلزم استاندارد کردن روش ها و رویه هاست که توسط سازمان امور مالیاتی در حال انجام است. وی مهم ترین مزیت طرح جامع مالیاتی را تشکیل یک بانک قوی از اطلاعات مالیاتی دانست و گفت: با ایجاد بانک اطلاعاتی منسجم از اطلاعات درآمدی فعالان اقتصادی، مودیان با علم به اینکه اطلاعاتشان در سیستم موجود است، قطعا سعی می کنند اطلاعات صحیح تر و دقیق تری در اختیار سازمان قرار دهند یا چنانچه در گذشته درآمدی را کمتر ابراز کرده یا کتمان کرده اند، از این پس نزدیک به واقع ابراز کنند؛ در نتیجه فرار مالیاتی در نظام مالیاتی به شدت کاهش می یابد.
