رویارویی کابل- ‌اسلام‌آباد در عرصه‌ اقتصاد

اقتصاد ایرانی: مناقشه کابل-ـ اسلام آباد پس از سخنان تند هفته گذشته اشرف غنی، رییس جمهوری افغانستان، مبنی بر دست داشتن پاکستان در حملات اخیر انتحاری در این کشور وارد مرحله یی تازه شده و دوکشور درعرصه های اقتصادی و فرهنگی علیه یکدیگر دست به اقدام های عملی زده اند. اقداماتی که احتمالا در روزهای آینده، ابعاد گسترده تری خواهد یافت.
به گزارش رسانه های افغانستان، یک روز پس از آنکه سفارت پاکستان در کابل اعلام کرد که تا اطلاع ثانوی بورس های تحصیلی اسلام آباد به دانشجویان افغان به حالت تعلیق درآمده، اتحادیه واردکنندگان دارو در افغانستان واردات داروی پاکستان را از این کشور تحریم کردند.
به گزارش تعادل، پاکستان به افغانستان وعده داده بود تا ۳ هزار بورس تحصیلی دراختیار دانشجویان این کشور قرار دهد، اما پس از سخنان رییس جمهوری افغانستان که اسلام آباد را متهم به تربیت نیروهای انتحاری برای جنگ در افغانستان کرد، این بورس ها را تا زمانی نامشخص به حالت تعلیق درآورده است. ازسویی دیگر، رییس اتحادیه واردکنندگان دارو در افغانستان نیز شنبه به رسانه های این کشور گفت که واردات دارو از پاکستان را تحریم کرده است. وی دست داشتن نظامیان پاکستان در افزایش ناامنی های این کشور را دلیل اتخاذ این تصمیم دانست. عبدالقادر زازی هدف از این اقدام را حمایت از موضع گیری دولت وحدت ملی افغانستان خوانده است.
به گفته رییس اتحادیه وارد کنندگان داروی افغانستان این اقدام تاثیری بر قیمت دارو در این کشور ندارد. زیرا آنان بدیل خوبی برای واردات دارو از پاکستان دارند. ناظران معتقدند که اشاره وی به کشور هند است. گزارش های رسمی حاکی است که ۵۰ درصد داروی افغانستان از کشور پاکستان وارد می شود و سالانه میلیون ها دلار از بابت واردات دارو نصیب پاکستان می شود.
خبرگزاری افغانستانی رشد گزارش داده که کابل احتمالا تحریم های بیشتری را بر واردات کالاها از پاکستان اعمال کند. افغانستان و پاکستان، براساس آمارهای رسمی سالانه بیش از ۱.۵ میلیارد دلار مبادله تجاری دارند. ۹۰ درصد این مبادله مربوط به واردات افغانستان از پاکستان و ۱۰ درصد دیگر آن صادرات افغانستان به پاکستان است.

جنگ در فضای مجازی
تنش های میان دوکشور به میان مردم نیز کشیده شده است. ازجمله صفحات اجتماعی افغانستان پس از حمله انتحاری در منطقه «شاه شهید» کابل که هفته گذشته بیش از ۱۵ کشته و ۴۰۰ زخمی برجای گذاشت تبلیغات گسترده یی را برای تحریم واردات کالای پاکستانی در کابل و استان های این کشور به راه انداخته اند. گفته شده در صفحات اجتماعی افغان ها تاکید شده که خریداری محصولات پاکستانی به مثابه ریختن پول به جیب تروریست هاست و باید جلوی این روند را گرفت. سرای شهزاده کابل، بزرگ ترین مرکز مبادله ارزهای خارجی نیز از چهارشنبه گذشته از تبدیل روپیه پاکستانی خودداری کرده است.

کارشکنی ترانزیتی پاکستان
روزنامه اقتصادی ودصم افغانستان نیز در گزارشی به نقل از وزارت تجارت و صنایع افغانستان نوشته که ایجاد محدودیت در ترانزیت کالاهای افغانستان به هند از طریق بندر واگا (WAGA) پاکستان، به بزرگ ترین مانع گسترش حجم تجارت میان هند و افغانستان تبدیل شده است.
همایون رسا، وزیر تجارت هیات دولت افغانستان در این باره گفته است: «با به وجود آمدن فرصت ها برای تجارت و کسب وکار میان هند و افغانستان، کارشکنی پاکستان شرایط را برای صادرات کالاهای افغانستان از طریق بندر واگا به هند مشکل کرده است.» به گفته وی، از جمله این مشکلات ندادن اجازه دسترسی به کانتینرهای افغانستان برای تردد به هند یکی این موانع است.
گفته شده، اشرف غنی به وزرای خارجه، تجارت و حمل ونقل افغانستان دستور داده تا در این باره تحقیق کنند. این بحران در شرایطی روی داده که افغانستان و پاکستان پیمان (APTTCA) را دوازدهم ژوئن سال ۲۰۱۱ امضا کردند. براساس این پیمان محصولات افغانستان از طریق بنادر کراچی، گوادر و قاسم به بازارهای عمده مثل: هند، چین و دیگر کشورها صادر می شود. روزنامه هشت صبح افغانستان در گزارشی با انتقاد از عملکرد ضعیف دولت برای مقابله با اسلام آباد، تقویت همکاری های استراتژیک و اقتصادی با هند، جدی ترین رقیب پاکستان در منطقه، را بهترین انتقام از سیاست انتحاری پاکستان خوانده است.

اعلام جهاد علیه پاکستان
با بالا گرفتن تنش های دو کشور، اعضای شورای علمای افغانستان با گردهمایی در منطقه «شاه شهید» کابل ضمن محکوم کردن اقدامات اسلام آباد برای ایجاد ناامنی در این کشور علیه پاکستان اعلام جهاد کردند. همچنین مردم ولایت هرات نیز در غرب افغانستان با برپایی تظاهرات گسترده علیه سیاست های پاکستان اعلام کردند که سازمان های اطلاعاتی اسلام آباد و واشنگتن به دنبال بی ثباتی این کشور هستند. در این تظاهرات مردم هرات سازمان اطلاعات ارتش پاکستان (I.S.I) را عامل خونریزی و کشتار مردم افغانستان دانسته و تجاوز پاکستان را به خاک این کشور محکوم کردند.
بعد از واقعات خونین و پی درپی کابل که ده ها کشته و صدها زخمی بر جای گذاشت، محمد اشرف غنی برای نخستین بار به صورت واضح اعلام کرد که چنین حملات در پاکستان طراحی و در افغانستان عملی می شود. غنی گفت که حوادث دو ماه اخیر به صورت عام و چند روز اخیر به صورت خاص نشان داد که هنوز لانه های انتحاری و کارگاه های ساخت بمب که مردم بی‎گناه ما را به خاک و خون می کشاند، مثل گذشته در این کشور {پاکستان} فعال است. عبدالله عبدالله، رییس اجراییه افغانستان، نیز به وضوح اعلام کرد که باید در سیاست کابل در مقابل اسلام آباد تجدیدنظر کرد. عبدالله گفت: «امروز همه می دانیم که عاملان اصلی حملات هراس افکنانه، آنهایی که این حملات را طرح‎ریزی می کنند و آنهایی که این حملات را عملی می کنند، بی هیچ شکی در پاکستان هستند.
حملات اخیر کابل مذاکرات صلح با طالبان را نیز تحت الشعاع قرار داده است. درهمین حال، جان کری، وزیر خارجه امریکا، با ابراز نگرانی نسبت به تشدید این تنش ها، از رهبران هر دوکشور خواسته پناه گاه های امن طالبان را از میان بردارند و توانایی عملیاتی طالبان را در این مقطع کاهش دهند.