دو راهی رهبران اروپا برای معامله با سرمایه گذاران چینی

اقتصاد ایرانی: به دنبال سرمایه گذار خارجی بودن، یک حقیقت عصر جدید است. مسلما، این امر برای بسیاری از دولت های مواجه با کمبود نقدینگی و اقتصاد آشفته، یک ارجحیت محسوب می شود. با این حال، سیاست مدارانی که با اصول دموکراتیک انتخاب می شوند نمی توانند تنها با کمک نهادهای خارجی برای نجات مشکلات مالی عمومی یا برخی از صنایع کشورشان اقدام کنند. با توجه به اتفاقات چند ماه گذشته در اروپا، سیاست مداران، حداقل باید توضیح دهند و مورد قضاوت قرار گیرند.

دولت حزب سیریزا، چهار روز پس از پیروزی در انتخابات یونان در ماه ژانویه اعلام کرد که خصوصی سازی ۶۷ درصد سهام بندر پیرائوس را متوقف کرده است. شرکت چاینا اوشن شیپینگ COSCO))، غول کشتیرانی چین نیز یکی از درخواست کنندگان خصوصی سازی بود.

چین به سرعت از دولت یونان درخواست کرد تا از حقوق و منافع قانونی شرکت های چینی نظیرCOSCO)) که در ۵ سال گذشته مدیریت دو پایانه شهر بندی پیرائوس را بر عهده داشته است، حمایت کند. همچنین این سرمایه گذاری ۵۰۰ میلیون یورویی، بزرگ ترین سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) در یونان در عصر مدرن است.

دولت یونان تنها دولت اروپایی نیست که اقتصادی آشفته دارد و با وضعی دشوار مواجه است- چگونه می توان سرمایه گذاری مستقیم خارجی چین را جذب کرد درحالی که به نگرانی فزاینده عمومی در مورد مدیریت بنگاه های اقتصادی داخلی توسط چین پاسخ داد؟

در آتن، به نظر می رسد که دیدگاه عمومی به دو بخش تقسیم شده است. برخی می گویند، شرکت چینی COSCO، با افزایش تعرفه های تجاری در این بندر و با جذب شرکت های چندملیتی نظیر «زدتی ای» و «اچ پی» با هدف استفاده از پایانه های محموله ها به عنوان مراکز لجستیکی برای محصولاتشان، به طرز کارآمدی دو پایانه تحت مدیریت خود را اداره کرده است. اتحادیه های قدرتمند یونان- که برخی شان روابط نزدیکی با حزب سیریزا دارند، با این دیدگاه موافق نیستند و فکر می کنند که دولت قبلی یونان با رقبای COSCO در قبال دریافت پول مورد نیاز، بازی عادلانه ای به نمایش نگذاشته است. بعلاوه، آنها مدعی هستند که این شرکت چینی می خواهد تغییراتی در نیروی کار ایجاد کند که این اقدام حقوق کارگران را تضییع می کند.

طی 5 سال گذشته، دولت های اروپایی با سرمایه گذاران چینی برخورد گرمی داشته اند. می توان گفت، چین در جایی که کشورهای بدهکار به دنبال کمک مالی هستند، از این موقعیت استفاده کرده است. در پرتغال، ۲۱.۳ درصد سهام شرکت ملی توزیع برق این کشور(Energias de Portugal) را چین خریداری کرده است. در ایتالیا، در سال ۲۰۱۴، مجموعا ۳ میلیارد یورو سرمایه گذاری در بخش انرژی از طریق قراردادهای چندگانه صورت گرفته است که شامل خرید سهام آژانس ملی توزیع برق ایتالیا از سوی چین نیز هست. در لندن نیز انبوهی از سرمایه گذاری های چینی صورت گرفته است به ویژه در بخش املاک و در فرانسه، مِد کلاب، شرکت ۶۵ ساله تفریحی، تقریبا یک میلیارد دلار توسط گروه فوسان مستقر در شانگهای دریافت کرده است. همچنین یک کنسرسیوم چینی دیگر ۴۹.۹ درصد فرودگاه تولوس را خریداری کرده است.

می دانیم که چندین سال است که بحث های بسیار شدیدی در مورد اجازه دادن یا ندادن برای سرمایه گذاری چین در آمریکا به خصوص در زمینه ارتباطات و فناوری های نوین مطرح است. در ماه های اخیر، این بحث ها در فرانسه نیز مطرح شده است. آیا این کشور باید به چین اجازه دهد تا در زیرساخت های فرانسه سرمایه گذاری کند؟ آیا آن در طولانی مدت اثرات ضد تولیدی ندارد؟  زمانی که چین اعلام کرد که در کارخانه لبنیات برتان (به منظور صادرات شیرخشک به چین) سرمایه گذاری کرده است، ریچارد فرند، سیاست مدار فرانسوی در این باره گفت، کارگران فکر می کنند که تسهیلات تولیدیشان با یک قدرت خارجی از بین رفته است. در عین حال، کارین برگر مقام حزب سوسیالیست در زمینه امور اقتصادی گفت، با فروش فرودگاه تولوس به یک سرمایه گذار غیراورپایی، ابدا احساس راحتی نمی کنم.

در زمره رهبران اروپایی که به صورت آشکارا و برجسته از سیاست بازکردن درها به سوی سرمایه گذاران چینی دفاع می کنند، مانوئل والز نخست وزیر فرانسه قرار دارد. وی در جریان سفر خود به چین در پایان ماه ژانویه به زبان چینی به میزبانان چینی خود گفت، به فرانسه خوش آمدید.(Huayin lai Faguo) والز در یک مصاحبه مطبوعاتی این سوال را مطرح کرد که «چرا ما باید بتوانیم هواپیماهای ایرباس به چین بفروشیم اما اجازه ندهیم که این کشور در فرانسه سرمایه گذاری انجام دهد؟» تقریبا یک سال پیش، دیوید کامرون نخست وزیر انگلیس نیز گفته بود که از سرمایه گذاری چین در تاسیسات برق هسته ای این کشور یا مشارکت در «فرودگاه هیثرو» یا «تامس واتر» احساس شرمندگی ندارد.

با توجه کاهش ارزش یورو در برابر دلار (یک یورو معادل ۱.۱۲ دلار) و همچنین برنامه پکن برای افزایش حمایت مالی به منظور تشویق به سرمایه گذاری های خارجی، اروپا به قاره ای بسیار جذاب تر برای شرکت های چینی تبدیل شده است. بر اساس مطالعات داچز بانک، در سال ۲۰۱۴ برای نخستین بار در تاریخ چین، انتظار می رود که سرمایه گذاری خارجی این کشور از سرمایه گذاری داخلی آن بیشتر شود. سرمایه گذاری چین در اروپا طی سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ از ۶.۱ میلیارد یورو به ۲۷ میلیارد یورو افزایش یافته است.

اما سیاست مداران اروپایی به سختی می توانند به انتخاب کنندگان خود توضیح دهند که چین (به عنوان کشوری با پیشینه حقوق بشر ضعیف) یک سرمایه گذار قوی است که به احیای صنایع داخلی شان کمک خواهد کرد. علی رغم تلاش های چین در بهبود تصویر خود در غرب، این کشور در میان اکثر کشورهای اروپایی از محبوبیت برخوردار نیست. برای مثال، بر اساس یک نظرسنجی که سال گذشته انجام شد، تنها ۲۶ درصد ایتالیایی ها و ۲۸ درصد آلمان ها دیدگاه مثبتی نسبت به چین دارند. ایتالیا یکی از دریافت کنندگان بزرگ اروپایی سرمایه گذاری های چین است و آلمان بزرگ ترین شریک تجاری اروپایی این کشور به شمار می رود. سوء تفاهم ها در مورد این کشور زیاد است ورهبران اروپایی اگر خواهان سود بردن کشورهایشان از ذخایر خارجی چین هستند، باید محتاطانه با پکن مراوده داشته باشند. شانس چین برای ادامه فعایت به عنوان یک عامل آشکار در اقتصادهای گرفتار اروپا در آینده نزدیک بالا است.

منبع: بروکینگز