جهت‌یابی اقتصاد سال ۹۴
اقتصاد ایرانی: در یکی از مهم ترین رویدادهای اقتصادی کشور، صاحب نظران و تصمیم سازان گردهم می آیند تا با ارائه تحلیلی از ریشه های اصلی مشکلات اقتصاد کشور به ترسیم جهت اقتصاد سال ۹۴ بر اساس سناریو های مختلف بپردازند. این رخداد به دلیل جامعیت در پرداختن به مسائل اقتصاد کلان ایران در ۷ محور مشخص و درجه مشارکت چهره های مختلف اقتصادی داخلی و مقیم خارج از کشور می تواند اولین گردهمایی در نوع خود باشد؛ گردهمایی که هدف اصلی آن ارائه گزینه های مختلف سیاستی به تصمیم سازان برای بهبود وضعیت اقتصاد کشور است. برگزار کنندگان همایش اما در سایه برگزاری این همایش به دنبال شکل دادن یک گفت و گوی اجتماعی هستند تا آنچه به عنوان بسته برون رفت از وضعیت کنونی ارائه می شود مورد وفاق اکثر چهره های اقتصادی و تصمیم سازان باشد، زیرا در پرتو شکل گیری یک فهم مشترک از مشکلات کنونی است که می توان به حصول رشد اقتصادی پایدار و اشتغال زا امیدوار بود. برگزار کنندگان اولین کنفرانس اقتصاد ایران امیدوارند با استفاده حداکثری از ظرفیت های علمی و پژوهشی چهره های اقتصادی داخل و خارج از کشور و با بررسی تجربه های تاریخی در دیگر کشورها به راهکاری برای حل چالش های اقتصادی ایران در میان مدت برسند. اولین کنفرانس اقتصاد ایران ۱۴ دی ماه با سخنرانی رئیس جمهور افتتاح می شود.
به گزارش دنیای اقتصاد، اولین کنفرانس اقتصاد ایران هفته آینده با حضور اقتصاددانان، تصمیم سازان و سیاست گذاران برجسته کشور آغاز به کار کرده و چالش های اقتصادی کشور را مورد آسیب شناسی قرار خواهد داد. این کنفرانس صبح روز یکشنبه با سخنرانی حسن روحانی افتتاح خواهد شد که حضور رئیس جمهور در آن نشان می دهد مساله اقتصاد هنوز یکی از مسائل مهم و دغدغه های اصلی دولت بوده و دولتمردان قصد دارند با حضور در این گردهمایی بزرگ علمی راه حل هایی را برای مسائل حل نشده اقتصاد ایران بیابند. از آنجا که ساختار اقتصاد ایران همواره مناقشه برانگیز بوده و مسائلی نظیر تورم بالا، رشد اقتصادی پر نوسان و نرخ بیکاری دو رقمی گریبان این اقتصاد را گرفته است، طراحان و برگزارکنندگان این کنفرانس بر آنند تا در پایان دو روز همایش از مباحث مطرح شده به طرحی تفصیلی درباره اقتصاد ایران دست یابند و به نسخه ای واحد برای درمان این مشکلات ساختاری برسند.
از این رو می توان نتیجه گرفت که خروجی این کنفرانس تعیین مسیر برای سیاست گذاران اقتصادی کشور است که راه اشتباه گذشته را طی نکنند و در مسیر عقلانیت گام بردارند. براساس اسناد بالا دستی نظام رسیدن به رشد اقتصادی پایدار هشت درصدی، تورم یک رقمی و نرخ بیکاری زیر ۱۰ درصدی طرح جامعی است که صاحب نظران حاضر در این کنفرانس قصد دارند با ارائه طرحی تفصیلی مسیر روشن تر و کوتاه تری را برای رسیدن به اهداف پی ریزی کنند.
اولین کنفرانس اقتصاد ایران شش هدف مهم را دنبال می کند: ارائه تحلیل های علمی کاربردی از ریشه های اصلی مشکلات اقتصادی کشور، تصویرسازی از وضعیت اقتصادی کشور در سال ۹۴ براساس سناریوهای مختلف، بررسی تجربه های تاریخی مشابه کشورهای دیگر، ارائه گزینه های مختلف سیاست گذاری برای بهبود وضعیت اقتصادی کشور، تلاش برای وفاق میان اقتصاددانان و تصمیم گیران و استفاده حداکثر از ظرفیت های علمی و پژوهشی صاحب نظران و اساتید داخلی و خارجی این شش هدف را تشکیل می دهند.
اجماع و وفاق میان نحله های فکری متفاوت در اقتصاد یکی از نکات مهم این کنفرانس است که همگی آنان بر سر مسائل و مشکلات اساسی و مورد توافق اقتصاد ایران بحث کرده و نهایتا نقشه راهی را برای آینده اقتصاد ایران ترسیم خواهند کرد.
از آنجا که این کنفرانس نه تنها به لحاظ جامعیت موضوعات اقتصادی کشور، بلکه به لحاظ مشارکت اقتصاددانان ایرانی داخل و خارج از کشور نیز متمایز است، مطالب مطرح شده در آن به لحاظ وجه آکادمیک کنفرانس از استانداردهای بالای علمی برخوردار بوده و در زمینه سیاست گذاری هم کاربرد دارد که این مهم ترین وجه تمایز این کنفرانس است؛ بنابراین با توجه به این دو خصوصیت، مطالب ارائه شده در این کنفرانس، ضمن داشتن درجه ممتاز علمی، برای حل مشکلات اقتصادی کشور مورد استفاده قرار خواهد گرفت. بررسی ها نشان می دهد که با توجه به برگزاری جلسات متعدد کمیته علمی کنفرانس و حضور افرادی متشکل از سیاست گذاران و اقتصاددانان، به نظر می رسد که هدف متولیان فراتر از برگزاری یک کنفرانس عادی است. برگزارکنندگان این کنفرانس بر آنند تا سخنرانی های ارائه شده از حالت آکادمیک و کتابخانه ای به بسته ای جامع تبدیل شود تا در شرایط مختلف آب و هوایی اقتصاد ایران پاسخگو باشد و در شرایط ویژه اقتصادی نظیر رکود تورمی یا فضای هیجانی در هنگام به هم خوردن بازارها تصمیم های عقلانی را پیش روی سیاست گذار و تصمیم گیر قرار دهد. شاید برای اولین بار باشد که وزرا، فعالان اقتصادی بخش خصوصی، اقتصاددانان، سیاست گذاران و تصمیم گیران در کنار روسای کمیسیون های تخصصی مجلس دردهای اقتصاد کشور رامطرح کرده و درباره درمان آن به شور می پردازند.
چرا اولین کنفرانس؟
این کنفرانس از آن جهت اولین کنفرانس اقتصاد ایران نام گرفته که هیچ گردهمایی علمی در کشور مسائل اساسی اقتصاد ایران را به این صورت مورد کالبد شکافی قرار نداده است.
تاکنون کنفرانس هایی که سازمان ها و نهادهای مرتبط با امور اقتصادی دولت یا دانشگاه ها و موسسات علمی پژوهشی برگزار کرده اند به بررسی یک یا چند موضوع مرتبط اقتصادی پرداخته اند. این کنفرانس جامع ترین کنفرانسی است که در زمینه اقتصاد کلان ایران برگزار می شود و تقریبا تمامی موضوعات مرتبط با اقتصاد کلان ایران را پوشش می دهد. از این رو با هدف برگزاری جامع ترین و کامل ترین کنفرانس در تمامی حوزه های اقتصادی کشور، این کنفرانس «اولین کنفرانس اقتصاد ایران» نامگذاری شده است.
ارائه ۳۰ مقاله از بزرگان اقتصاد
در این کنفرانس که با هدف یافتن راه حل برای مشکلات اقتصاد کلان ایران برگزار می شود از ظرفیت علمی اقتصاددانان و صاحب نظران داخل و خارج استفاده شده است تا آنان نیز از بیرون گود مسائل اقتصاد ایران را رصد کنند. از این رو ۳۰ مقاله از برجسته ترین اقتصاددانان ایران در حوزه های مختلف ارائه خواهد شد که چهار مقاله از آن را اقتصاددانان صاحب نظری که در دانشگاه های معتبر دنیا به تدریس می پردازند، ارائه می کنند. نکته مهم دیگر در این کنفرانس، حضور حداکثری تیم اقتصادی دولت طی دو روز برگزاری همایش و سخنرانی آنها درخصوص موضوعات تخصصی شان است که در کنفرانس های مشابه چنین حضوری کمتر دیده شده است.
براساس مقایسه صورت گرفته، این کنفرانس جامع ترین کنفرانسی است که برگزار می شود و تمامی سر فصل ها و موضوعات مرتبط با اقتصاد ایران را تحت پوشش قرار می دهد. مجموعه موضوعاتی که در سطح اقتصاد کلان قابل تصور و حائز اهمیت است در این کنفرانس به آن پرداخته شده و از ظرفیت های علمی جامعه و اقتصاددانان داخلی و اقتصاددانان ایرانی خارج از کشور حداکثر استفاده به عمل آورده شده است. اقتصاددانان با تجربه کشور و برخی اقتصاددانان خارج از کشور بر حسب تخصص، عناوین و سرفصل های کنفرانس مقاله سفارش داده شده و مطالب شان را ارائه کرده اند، در این راستا شورای سیاست گذاری و کمیته علمی فعالیت خودش را به شکل جدی آغاز کرده است. عنوان تم اصلی کنفرانس رشد اقتصادی پایدار و اشتغال زا است. انتخاب چنین عنوانی به این علت است که اقتصاد ایران در سا ل های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ درگیر رکود اقتصادی بوده و در سال های قبل از ۱۳۹۰ هم رشد اقتصادی ناپایدار بدون اشتغال داشته است. نتایج آماری سال ۱۳۸۵ و سرشماری ۱۳۹۰ نشان می دهد که اقتصاد ما در این بازه زمانی تقریبا شغل جدید ایجاد نکرده و رشد اقتصادی مثبتی که داشتیم در طول زمان توزیع نامتوازنی داشته است. بنابراین چه به لحاظ انباشت مشکلات کشور از نظر اشتغال زایی اقتصاد و ضرورت آنکه رشد اقتصادی پایدار است در فاصله سال های قبل از ۱۳۹۰ و چه به لحاظ مشکلات تورمی سال های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲، این نتیجه به دست می آید که مهم ترین هدف اقتصاد ایران در سال های آتی رسیدن به یک رشد اقتصادی پایدار و مداوم است تا بتواند از اشتغال زایی بالایی برخوردار باشد. از این رو موضوعات مطرح شده در راستای تحقق این اهداف خواهند بود.
با توجه به هدفمند بودن برگزاری کنفرانس مبنی بر رفع مشکلات اقتصادی کنونی و به دست آوردن راه حل برای مشکلات اقتصادی کشور در آینده، از ظرفیت علمی اقتصاددانان و صاحب نظران داخل و خارج از کشور استفاده شده به طوری که محتوای مقاله ها و مسائل قابل طرح از منابع مختلف تامین شده است. بر این اساس سفارش مقاله ها به جامعه علمی اقتصادی کشور و دانشگاهیان و صاحب نظرانی است که غالبا عضو شورای سیاست گذاری و کمیته علمی این کنفرانس بوده اند. همچنین دستگاه های مسوول در سطح دولت یا نهادهای مرتبط با بخش خصوصی که حسب وظایف هر سازمان یا نهاد ذی ربط در مباحث و میزگردها تبادل نظر خواهند کرد. از سوی دیگر ارائه مقاله منتج از طرح های پژوهشی مطرح شده در موسسه که اعضای هیات علمی موسسه، پژوهشگران و صاحب نظران اقتصادی مجری آن بوده اند و با موضوع کنفرانس مرتبط بوده است. خروجی این کنفرانس چه منافعی برای اقتصاد کشور خواهد داشت؟ و چگونه در جهت سیاست گذاری ها و برنامه ریزی های کلان اقتصادی مورد استفاده قرار می گیرد؟ این، یکی از سوالات مهمی است که شاید مورد پرسش بسیاری از کارشناسان باشد.
درخصوص هر یک از موضوعات اقتصادی کشور و محورهای کنفرانس مقاله هایی ارائه خواهد شد و پنل هایی وجود خواهد داشت که مسوولان مرتبط دستگاه های اجرایی در آن پنل ها حضور خواهند داشت؛ در نتیجه، انتقال پیام سیاست گذاری به مسوولان ذی ربط از طریق این پنل ها صورت خواهد گرفت. همچنین برای تمامی محورهایی که مقاله ها و گزارش ها در آنها ارائه می شود، گزارش و جمع بندی کلی متناسب با آن محور تهیه و منتشر خواهیم کرد و در اختیار سیاست گذاران و صاحب نظران قرار خواهیم داد که به عنوان سندی برای حل مشکلات اقتصادی کشور مورد استفاده قرار خواهند گرفت. یکی از نکات قابل توجه، برگزاری پنل های تخصصی موازی در این کنفرانس است که با حضور مقامات، وزرا و اقتصاددانان در دستور کار قرار گرفته است. بلافاصله پس از اتمام سخنرانی رئیس جمهور پنل های تخصصی در نظر گرفته شده با حضور طیف های مختلف فکری اقتصادی کار خود را شروع خواهد کرد تا چالش های اقتصادی کشور را مورد بررسی قرار داده و آنها را آسیب شناسی کند.
برگزاری ۹ پنل تخصصی
از ویژگی های این کنفرانس برگزاری ۹ نشست تخصصی در رابطه با ۹ مساله اساسی اقتصاد ایران است. رشد اقتصادی و چرخه های تجاری، توسعه نظام مالی، نفت و انرژی، بازار کار، اشتغال و بیکاری، نقش صندوق توسعه ملی در مدیریت درآمدهای نفتی، اقتصاد مقاومتی و نظام حکمرانی، سیاست های کاهش تورم و مدیریت اقتصاد کلان، کسب و کار، خصوصی سازی و فضای رقابتی و هدفمندی یارانه ها با موضوع حمایت از خانوار این ۹ نشست را تشکیل می دهد.
نشست رشد اقتصادی و چرخه های تجاری
در نشست نخست که با عنوان رشد اقتصادی و چرخه های تجاری از ساعت ۱۰:۳۰ روز یکشنبه در سالن فرعی شماره یک سالن اجلاس برگزار می شود، رئیس سازمان برنامه، وزیر صنعت و وزیر راه سخنرانی های مرتبطی را ارائه خواهند کرد و در پایان آن تحلیلی درخصوص رشد اقتصادی ایران و برآورد اثر تحریم از سوی یکی از کارشناسان با سابقه و صاحب نظر ارائه خواهد شد. این نشست از ساعت ۱۳:۳۰ همان روز نیز ادامه خواهد یافت و مقالاتی درخصوص حسابداری چرخه های تجاری، رکود تورمی، شناسایی و تحلیل مصرف خانوار با تاکید بر شرایط رکود و رونق و همچنین شناسایی و تحلیل دوره های رونق و رکود صنایع پیشرو ارائه خواهد شد. در ادامه جلسه پرسش و پاسخ درخصوص موضوع برگزار می شود و در پایان نیز حسن درگاهی، عضو کارگروه تخصصی ستاد هماهنگی اقتصادی دولت به جمع بندی این نشست خواهد پرداخت.
نشستی برای توسعه نظام مالی
همزمان با نشست اول، نشست توسعه نظام مالی در سالن فرعی شماره ۲ برگزار می شود. وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی از سخنرانان اصلی این نشست هستند و پس از آن مقالاتی درباره مشکلات بخش مالی و بانکی در اقتصاد ایران، توانایی ها و ناتوانایی های بخش مالی در رابطه با بخش حقیقی، تنگناهای اعتباری از شواهد تا پیامدهای کلان، بدهی های معوقه، سیاست های پیشنهادی برای بهبود نظام تامین سرمایه در گردش، ارتباط صنعت بیمه و بازارهای مالی و پیشنهاد الگو و همچنین اندازه گیری محدودیت مالی بنگاه ارائه شده و نهایتا پس از پرسش و پاسخ، محمدهادی مهدویان، صاحب نظر در امور پولی و بانکی به جمع بندی این نشست خواهد پرداخت.
نفت و انرژی و سیاست های پیش رو
سالن فرعی شماره ۳ میزبان فعالان عرصه نفت و نیرو خواهد بود. از ساعت ۱۰:۳۰ روز یکشنبه، وزرای نفت و نیرو سخنرانی خود را درخصوص مسائل مرتبط با حوزه انرژی برگزار خواهند کرد. در ادامه مدیر عامل مپنا درخصوص اقتصاد برق سخن خواهد گفت و آنگاه مهدی عسلی تحولات بازار و قیمت نفت را مورد بررسی قرار خواهد داد. نفت و توسعه اقتصادی و اثر اصلاح قیمت انرژی بر هزینه خانوار، تورم و تولید از دیگر مقالات مهمی است که در این نشست ارائه شده و جمع بندی آن بر عهده سیدمهدی حسینی خواهد بود.
بازار کار، اشتغال و بیکاری
یکی از مهم ترین پانل هایی که عصر روز یکشنبه برگزار می شود، بازار کار و اشتغال است که با سخنرانی حسن طایی، معاون اشتغال آغاز خواهد شد. در این نشست مقالاتی درباره رابطه تولید با اشتغال، تحولات ورود و خروج به جمعیت شاغل در اقتصاد ایران، نابرابری های منطقه ای و استانی بازار کار و تحلیل نرخ مشارکت اقتصادی در بازار کار ایران و همچنین اثر بیکاری سرپرست خانوار روی مصرف خانوار در ایران ارائه شده و غلامعلی فرجادی از اعضای کمیته علمی این کنفرانس به جمع بندی مبحث می پردازد. نقش صندوق توسعه ملی در مدیریت درآمدهای نفتی و اقتصاد مقاومتی و نظام حکمرانی دو نشست دیگری است که عصر یکشنبه با حضور صفدر حسینی و داوود دانش جعفری برگزار خواهد شد. نشست های روز دوم همایش از ساعت ۸:۳۰ در سه سالن ادامه می یابد. در نشست هفتم که با عنوان سیاست های کاهش تورم و مدیریت اقتصاد کلان برگزار می شود، قائم مقام بانک مرکزی سخنرانی خواهد کرد و پس از آن رژیم سیاست پولی در یک اقتصاد باز و کوچک و در حال توسعه از سوی دکتر جلالی نایینی ارائه خواهد شد. فشار بازار ارز در اقتصاد ایران، قواعد مالی مناسب برای سیاست گذاری مالی در ایران، الزامات تحقق تورم تک رقمی پایدار و نگرشی جدید به بودجه ریزی از مهم ترین مقالاتی است که در این نشست ارائه شده و جمع بندی آن را فرهاد نیلی، رئیس پژوهشکده پولی و بانکی بر عهده خواهد داشت. همزمان نیز نشست کسب و کار، خصوصی سازی و فضای رقابتی به عنوان نشست هشتم با سخنرانی روسای اتاق ایران و تهران و معاونان وزیر اقتصاد و صنعت برگزار خواهد شد. موسی غنی نژاد در این نشست به آسیب شناسی قیمت گذاری از منظر قوانین و نهادهای کشور می پردازد و محمدمهدی بهکیش نیز جمع بندی هشتمین پانل را ارائه می دهد. هدفمندی یارانه ها با موضوع حمایت از خانوار نهمین نشستی است که با سخنرانی وزیر کار آغاز خواهد شد. اثر یارانه نقدی بر بازار کار را جواد صالحی اصفهانی ارائه می دهد. علاوه بر آن اقتصاد خانوارهای ایرانی پیش و پس از حذف یارانه های انرژی و همچنین تخصیص بهینه منابع حاصل از هدفمندی برای افزایش رفاه خانوار دو مقاله دیگری هستند که در نشست نهم ارائه شده و جواد صالحی اصفهانی این پانل را جمع بندی خواهد کرد. مراسم اختتامیه این کنفرانس نیز عصر روز دوشنبه با سخنرانی اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری شروع شده و در نهایت، مسعود نیلی مشاور اقتصادی رئیس جمهور نیز به عنوان دبیر کنفرانس جمع بندی خود را از مباحث مطرح شده ارائه خواهد داد.
