شاخص جهانی نوآوری سال ۲۰۱۴

اقتصاد ایرانی: شاخص جهانی نوآوری سال ۲۰۱۴، ۱۴۳ اقتصاد سراسر دنیا را تحت پوش قرار داده و از ۸۱ شاخص در زمینه های مختلف استفاده کرده است. این گزارش، اطلاعات کافی را برای تحلیل گرایش های نوآوری جهانی ایجاد می کند. زمینه گزارش امسال، عامل انسانی در نوآوری است. اهمیت اقدامات فردی و جمعی خلاقان و دانشمندان در فرآیند های نوآوری به خوبی مستند شده است. نتیجه این گزارش شواهد زیادی از این اهمیت را نشان می دهد.

در ادامه خلاصه ای از فصل های این گزارش می آید:

فصل اول؛ شاخص جهانی نوآوری: ایجاد و پرورش منابع جدید رشد از طریق توسعه عامل انسانی در نوآوری. که زمینه را برای عامل انسانی معرفی کرده و نتایج رده بندی امسال را به بحث می گذارد. موارد زیر خلاصه ای از یافته های کلیدی این فصل است.

• نیاز به جمع آوری دانش بیشتر و فهم بهتر از نقش عامل انسانی – در کنار تکنولوژی و سرمایه- در نوآوری، ضروری است. از نظر آماری و تحلیلی، گرفتن این کمک و پرورش آن از طریق آموزش کافی، تربیت و انگیزه در مدارس، دانشگاه ها، تجارت، جوامع مدنی و دولت خود یک چالش است.
• تا سال ۲۰۱۳، کاهش در رشد حمایت عمومی تحقیق و توسعه منجر به کاهش کلی هزینه های جهانی تحقیق و توسعه شد. این مساله به ویژه در کشورهای با درآمد بالا مطرح است.
• ده اقتصاد برتر این رده بندی عبارتند از: سوئیس، بریتانیا، سوئد، فنلاند، هلند، ایالات متحده آمریکا، سنگاپور، دانمارک، لوکزامبورگ و هنگ کنگ (چین). نه عدد از این اقتصادها پیش از این و در سال ۲۰۱۳ نیز در این ده عنوان برتر بوده اند؛ ایرلند که در سال ۲۰۱۳جایگاه دهم را داشت امسال به رتبه یازدهم تنزل یافته و لوکرامبورگ از جایگاه دوازدهم سال ۲۰۱۳ توانسته در رده بندی دهم بنشیند.
• گزارش سال ۲۰۱۴تایید می کند که ادامه وجود نوآوری جهانی در بین گروه های درآمدی تقسیم شده است. تمام 25 اقتصاد برتر در میان گروه های با درآمد بالا هستند. چین و مالزی تنها کشورهای با درآمد متوسط رو به بالا هستند که به این رده بندی نزدیک شده اند.
• جنوب صحرای آفریقا منطقه ای است که بیشترین پیشرفت را در رده بندی سال ۲۰۱۴ داشته است. سی و سه کشور منطقه در این گزارش بوده اند. در میان آنها ۱۷ عدد در رده بندی امسال رشد داشته اند، سه عدد در جایگاه ثابت مانده اند، دو کشور جدید هم اضافه شده اند و ۱۱ کشور تنزل رتبه داشته اند.
• گرایشات منطقه ای در گزارش سال ۲۰۱۴برخی جنبه های جذاب را نشان می دهد. اقتصاد بریکس نشان دهنده نوعی واگرایی است و در آن ها چین با گام های بسیار سریع نسبت به سایر همتایانش در بریکس رشد چشم گیر دارد و هند به عقب رفته است. اگر چین با همین سرعت به رشد خود ادامه دهد، جای شگفتی نخواهد بود که در طی چند سال از جایگاه بیست و نهم کنونی خود به رده بندی ۲۵ کشور نخست برسد. واگرایی هند از سایر اقتصادهای بریکس نتیجه چالش هایی است که در ادغام با ابعاد متفاوت نوآوری برای حفظ سطح بالایی از فرایند نوآوری با آن مواجه بوده است.

در فصل دو؛ عامل انسانی در نوآوری، تحلیل های آماری و بحث درباره گرایش های اصلی جهانی مربوط به حضور مشاغل حرفه ای در کشورها مطرح می شود. به طور ویژه در این فصل به موارد زیر اشاره شده است:

• هرچقدر منطقه پیشرفته تر باشد، درصد بیشتری از مردم آن تحصیلات عالی دارند.
• دانش آموزان بیشتری در آموزش عالی ثبت نام می کنند.
• در ثبت نام آموزش عالی، مناطق ثروتمند جلوتر از فقیرها هستند، خصوصا در کشورهای جنوب صحرای آفریقا.
• مناطق با بیشترین آمار تحصیلات عالی و نسبت های بالای ثبت نام در آموزش عالی نیز آن هایی هستند که سهم بالای محققین را نسبت به کل جمعیت دارند.
• اقتصادهایی که پیشرفت می کنند، بیشتر به انتقال فن آوری وابسته هستند تا تحقیق و توسعه های اصلی.
• تحقیق و توسعه اغلب در کشورهای با سطح پایین سرمایه انسانی، بی فایده است.
• یک فاکتور بسیار مرتبط برای نوآوری، حرکت مردم با مهارت بالا است چه این افراد دانش آموز باشند چه متخصصین با تجربه.
• اقتصادهای با پایین ترین سطح توسعه ممکن است به یک دور باطل دچار شوند: توسعه پایین اقتصادی زمینه را برای مشوق های لازم جوانان برای تحصیلات عالی ایجاد نمی کند و بدون یک جمعیت با مهارت، اقتصاد رشد نخواهد کرد.
• اطلاعات بیشتری برای تقاضای مهارت از طریق کارفرمایان و تامین این مهارت از طریق افراد با تحصیلات عالی مورد نیاز است.

این فصل همچنین برخی آمارهای منطقه ای مشخص را نیز ارائه کرده است:

• دو منطقه با بیشترین عضو افراد دارای تحصیلات عالی و بیشترین میزان ثبت نام در آموزش عالی، دو منطقه با بیشترین محققین نسبت به کل جمعیت هستند: شمال آمریکا و غرب اروپا و اروپای مرکزی و شرقی.
• بالاترین نرخ رشد در ثبت نام آموزش عالی در آسیا به استثنای آسیای مرکزی است، جایی که ثبت نام حتی پس از سال ۲۰۰۷نیز کاهش داشته است.
• این منطقه تحت غلبه چین قرار دارد جایی که نه تنها نظام تحصیلات عالی گسترش یافته که نظام تحقیقاتی خود را نیز افزایش داده است.
• اندازه نرخ مهاجرت جهانی افراد با مهارت بالا از آفریقا قابل توجه است: تخمین زده شده است که ۱۰.۶ درصد در مقایسه با سایر مناطق جهان با میانگین ۵.۴ درصد.
• کشورهای پیشرو مبدا میان مهاجرین با بیشترین میزان علم و مهندسی عبارتند از چین و هند.

فصل سوم؛ نوآوران تحصیل کرده و کارآفرینان، از ضرورت آموزش و مهارت برای نوآوری موفق صحبت شده است. این فصل مشاهدات مخصوص منطقه ای را بیان کرده است:

کشورها تفاوت بسیاری دارند از امتیازات و منافع کم در علم (همچون مکزیک) تا آن هایی که امتیاز بالا و منافع کمی همچون فنلاند دارند. اما تعداد کمی هستند که هم امتیاز بالا دارند و هم منافع بالا (همچون ژاپن).

• حتی در بسیاری اقتصادهای آسیایی که در آن ها نظام های آموزشی با روش های آموزشی سنتی در ارتباط است، نشانه هایی از تلاش برای تاکید بر خلاقیت و تفکرات مهم در برنامه درسی ملی وجود دارد.

این بخش اینگونه نتیجه می گیرد:

• گسترش مهارت ها یکی از مهم ترین راه های تقویت نوآوری، بهره وری و رشد اقتصادی و گسترش رفاه اجتماعی و برابری است.
• اگرچه بسیاری از کشورها بر انواع مهارت های مورد نیاز برای نوآوری در برنامه آموزشی و روش های مدرسه تاکید دارند، مانعی برای توسعه خود ایجاد می کنند.  

فصل چهار؛ آموزش عالی در هند: رشد با چالش، ویژگی های نظام آموزش عالی در هند را توضیح می دهد. به طور ویژه موارد زیر در این فصل بحث شده است:

• آموزش عالی در طی سی سال گذشته در هند رشد زیادی داشته است.
• اکثر رشد این حوزه در رشته های تخصصی خصوصا مهندسی و مدیریت رخ داده است.
• اکثر رشد در نهادهای خصوصی بود تا بخش عمومی.
• از آنجایی که رشد متوجه آموزش های تخصصی همچون مهندسی و مدیریت بوده است علوم انسانی و اجتماعی مورد بی توجهی قرار گرفته اند.
• هند در حال حاضر با این چالش ها روبروست: نیاز به تضمین عدالت، ایجاد دانشگاه های تحقیقاتی برای فراهم کردن برابری در دسترسی و ایجاد دانشگاه های هنر .

فصل پنجم؛ اقدامات نوآورانه و مهارت ها، تاکید می کند که نوآوری موفق نیازمند جمعیتی برای کسب سطح بالای آموزش است تا خلاق تر بوده و توانایی را برای موفقیت های اساسی در علم و فن آوری و نوآوری به دست آورد و آن را در فعالیت های روزانه عملی نماید.

• هرچقدر سهم شرکت های نوآوری بیشتر باشد،  عملکرد مردم به عنوان مولدان نوآوری نیز بیشتر خواهد شد.
• کودکان عامل مهمی در تاثیر بر انتشار فن آوری هستند.
• نیاز به  به روز رسانی نظام آموزش وجود دارد تا تضمین برای گسترش دانش، مهارت های نوآوری و ویژگی های شخصی (همچون کارآفرینی، تحمل، اعتماد به خود، رهبری، خلاقیت، فعالیت) از سنین کودکی ایجاد شود.

فصل شش؛ امارات متحده عربی: گسترش یک اکوسیستم نوآوری بی همتا برای اقتصاد بر پایه دانش، توضیح می دهد که امارات متحده عربی راه گذار به سوی اقتصاد نوآور را طی می کند. نویسندگان این فصل سه قطب اصلی نوآوری در امارات را یافته اند: سرمایه انسانی، سرمایه مالی و سرمایه فن آوری. نوآوری در تقاطع این سه قطب پدید می آید.

• زیرساخت های ارتباطات و خدمات، ستون اقتصاد برپایه دانش هستند. به علاوه، بخش ارتباطات در امارات نقش اصلی در ترویج نوآوری در حمایت از تکامل دولت در قبال اقتصاد دانش بنیان دارد.
• آینده گزارش سال ۲۰۲۱ امارات بر این است که امارات در توانایی های آموزشی سرمایه گذاری کرده و بنیادها را برای رقابت های بلند مدت ایجاد خواهد کرد.
• امارات متحده برای گسترش نوآوری از طریق سیاست و اقدامات با هدف گسترش سرمایه انسانی فعالیت می کند در همین حال بر نیازهای سرمایه مالی و فن آوری نیز تاکید دارد.
• امارات متحده دارای یکی از پیشرفته ترین نظام های آموزشی خاورمیانه و شمال آفریقا است که این به دلیل سرمایه گذاری در تمام سطوح آموزشی است.
• بودجه اختصاص یافته به آموزش بیش از ۲۰ درصد بودجه کل دولت است.
• جذب استعدادهای خارجی یکی از مهم ترین جنبه های ایجاد و استقرار محیط نوآوری است.
• اقدامات تحقیق و توسعه دولت امارات با هدف حل نیازهای بازار و چالش های اجتماعی، اقتصادی صورت می گیرد.

فصل هفتم؛ حفظ نوآوران برتر: عنصر مهم رقابت برای توسعه کشورها اینگونه توضیح می دهد که کارآمد ترین نوآوران، متحرک ترین آن ها نیز هستند.

• حفظ این دسته از نوآوران یک سیاست مهم اما فراموش شده برای توسعه کشورهاست.
• محققین پیشرو و کارآفرینان اغلب به دنبال آنند که مشاغل خود را در آمریکا و بریتانیا دنبال کنند.
• ظرفیت برخی کشورها برای جذب و حمایت سطوح بالای استعداد نتیجه عوامل متعددی است که شامل سرمایه گذاری، امکانات، مهاجرت بین المللی و شبکه های قوی محلی می شود.

فصل هشتم؛ مراکشی های خارج نشین و ارتباط آن با توسعه نوآوری در مراکش، مراکشی هایی که در خارج از کشورشان زندگی می کنند را توصیف می کند.

• بسیج نیروهای کاری با تحصیلات بالا بخش مهمی از استراتژی های بین المللی مهاجرت است.
• مراکشی های با تحصیلات عالی حدود ۱۵ درصد از مراکشی های خارج نشین را تشکیل می دهد.
• شناسایی اعضای با مهارت بالای خارج نشین که با نوآوری در ارتباط هستند، بسیار دشوار است چرا که اطلاعات آن ها به راحتی در دسترس نیست.

جهت مشاهده فایل کامل گزارش، بر روی عکس زیر کلیک کنید: