کسری چند میلیونی واحد مسکونی، چگونه جبران می شود؟

اقتصاد ایرانی: مسوولان وزارت راه و شهرسازی طی چند ماه گذشته از عمر دولت یازدهم ابعادی از طرح مسکن اجتماعی را اعلام کرده اند و بر ضرورت حمایت از اقشار کم درآمد و متوسط تاکید کرده اند اما هنوز طرح مشخص دولت در این زمینه منتشر نشده است. بیت الله ستاریان، کارشناس اقتصاد مسکن در گفتگو با اقتصاد ایرانی بر ضرورت ارائه برنامه جامع مسکن در کنار طرح های حمایتی، تاکید کرده است.

جزئیات جدیدی از طرح مسکن اجتماعی و گروه های هدف آن اعلام شده است، ارزیابی شما از این طرح ها چیست؟

آنچه تاکنون اعلام شده است رئوس طرح ها و برنامه ها است. در واقع اخباری در مورد طرح های زیرمجموعه مسکن اجتماعی منتشر شده است اما اصل طرح ها هنوز نهایی و منتشر نشده است که بتوان آن را تحلیل و ارزیابی کرد. طرح مسکن برای اقشار فقیر، متوسط و غنی در واقع رئوس برنامه است. برای ارزیابی طرح باید همه ابعاد آن در اختیار باشد چراکه ممکن است بهترین طرح ها هم دارای نقاط ضعف باشند و همان نقاط ضعف به پاشنه آشیل آن تبدیل شود. ضمن اینکه نباید فراموش کرد، طرح های مسکن برای اقشار مختلف نمی تواند با برنامه کلی دولت در بخش مسکن متفاوت است. وزارت راه و شهرسازی باید برنامه روشنی در بخش مسکن ارائه دهد تا راهکارهای خروج از شرایط فعلی مشخص شود. اینکه دولت برای مسکن اقشار کم درآمد چه طرحی را اجرا می کند، بخش کوچکی از برنامه جامع مسکن خواهد بود که نمی توان به آن اکتفا کرد.

این برنامه باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟

برنامه جامع مسکن در واقع نقشه راهی است که نشان می دهد دولت چگونه می خواهد کاستی ها را جبران کند. اینکه کسری چند میلیونی واحد مسکونی، چگونه جبران خواهد شد؟، سوالی است که باید در این برنامه به آن پاسخ داده شود. باید مشخص شود که برای تولید سالانه یک میلیون واحد مسکونی که نیاز کشور است،  چه برنامه ای وجود دارد. با این برنامه باید شالوده کلی وظایف در بخش مسکن روشن شود  و در ذیل آن به طرح هایی نظیر اعطای زمین رایگان، تسهیلات ارزان و امثال آن برای اقشار کم درآمد پرداخت. این طرح ها تنها قشر خاصی را مورد هدف قرار می دهد که تنها بخش کوچکی از نیاز سالانه بازار مسکن است. باید مشخص شود که برای مابقی آن چه برنامه ای وجود دارد.

طرح های حمایتی که دولت مورد نظر دارد چه میزان از نیاز بازار مسکن را پوشش می دهد؟

طرح های زمین رایگان و انبوه سازی به طور عادی سالانه 50 هزار واحد مسکونی را عرضه می کند که نیاز همان دهک اول را هم به طور کامل پوشش نمی دهد. در حالی که نیاز بازار مسکن بیش از یک میلیون واحد در سال است که باید توسط بخش خصوصی ساخته شود. اینکه دولت با چه برنامه ای قصد دارد بازار را به سمت تولید یک میلیون واحد در سال سوق دهد، نکته مهمی است که باید در برنامه کلی وزارت راه و شهرسازی تکلیف آن روشن شود. باید طراحی سیاست ها به گونه ای باشد که بخش خصوصی تولید و عرضه را بالا ببرد تا با تامین نیاز بازار، جلوی افزایش قیمت گرفته شود.

رکود در ماه های اخیر چه تاثیری در کاهش تولید در سال های آینده خواهد داشت؟

طبیعی است که در شرایط رکود، میزان تولید مسکن کاهش می یابد و این موضوع مشکلاتی را در بخش عرضه ایجاد می کند. البته این رکود به دلیل جابجایی دولت ها طبیعی است اما دولت باید با داشتن برنامه بلند مدت به دنبال پر کردن شکاف عرضه و تقاضا باشد چراکه طرح های مسکن در کوتاه مدت امکان بهره برداری ندارد و 3 تا 4 سال برای این کار زمان لازم است.