دلار چگونه ارزان می شود؟

فعالان بازار بیش از آنکه به دنبال بررسی اثرات سیاسی توافقات هسته ای اخیر باشند، در جست و جوی یافتن پاسخ به سوالی اساسی هستند: توافقات اخیر چه میزان دلار را وارد بازار ایران خواهد کرد؟ پاسخ به این سوال به صورت دقیق آینده بازار دلار را روشن می کند. در صورتی که توافقات هسته ای منجر به سرازیر شدن دلار به بازار ایران شود به طورحتم روند قیمت گذاری ها نیز مسیر نزولی را پیش می گیرد. بررسی های اولیه نیز نشان می دهد طی هفته های آینده مسیر ورودی دلار به بازار ایران تسهیل می شود. بنابراین با افزایش عرضه قیمت ها کاهش پیدا می کند. از سوی دیگر در صورتی که در فاز بعدی گفت و گو موضوع تحریم های بانکی برطرف شود، بازهم روند نزولی قیمت ها شدت می گیرد. اما نکته قابل توجه به در معادلات اخیر به واکنش بانک مرکزی در مقابل کاهش قیمت دلار مربوط است. صبح روزیکشنبه درحالی که پس از اعلام رسمی توافقات ژنو همه در انتظار کاهش قیمت ها در بازار بودند، بانک مرکزی در نرخ گذاری رسمی خود بهای دلار و یورو را افزایش داد. به گفته تحلیل گران بازار این اقدام در واکنش به پیش بینی کاهش شدید قیمت ها رخ داده بود. تحلیلگران اقتصادی همچنان اعتقاد دارند روند نزولی بهای دلار در بازار داخلی می تواند صدمات زیادی به تولیدکنندگان وارد کند. طی سال های گذشته اقتصاد ایران به اندازه 6 درصد کوچک شده است.

کل میزان صادرات غیرنفتی کشور به رقمی کمتر از 15 میلیارد دلار رسیده است. در صورتی که قیمت دلار به سرعت کاهش پیدا کند، صادرکنندگان کالاهای ایرانی به زیان مالی انباشه مواجه می شوند. در این شرایط امکان توسعه فعالیت های تولیدی در کشور کاهش می یابد. در نتیجه بازهم چرخه معیوب اقتصادی فعالیت خود را از سرخواهد گرفت. با این وجود پیش بینی می شود با کاهش سطح تحریم ها که رئیس دولت از آن با عنوان «لرزاندن پایه تحریم ها» یاد کرده است می تواند به افزایش درآمدهای ارزی کشور منجر شود. همین مسئله امید تولیدکنندگان واقعی را برای دستیابی به منابع بانکی تقویت کرده است. به گزارش معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور، برآوردها نشان می دهد که اگر شرایط موجود استمرار یابد و سازمان تحریم ها برچیده شود، هر سال افزون بر 50 میلیارد دلار به اقتصاد کشور سرازیر می شود. این عدد برمبنای محاسبه قیمت پایه دلار 2هزار و 500 تومانی، به میزان 125000000000000 تومان به دارایی های کلی ایران اضافه می کند. براین اساس فرصت برای همراهی بیشتر دولت با تولیدکنندگان نیز مهیا می شود. از سوی دیگر رسانه های بین المللی اعلام کرده اند که همین توافقات اولیه نیز منجر به بازگشت 20 میلیارد دلار به اقتصاد ایران می شود.

از این مبلغ 3 میلیارد دلار مربوط به دارایی های بلوکه شده ایران توسط امریکا است و مابقی مربوط به صادرات نفت، محصولات پتروشیمی و خودرو است که با توافق اولیه ایران و 1+5 می توان آن را وصول کرد تا این صنایع با جذب این نقدینگی ها جان تازه ای برای ادامه فعالیت بگیرند.به نوشته "ال مانیتور"،  بر اساس پیش نویس موافقتنامه، آمریکا باید در گام اول 3 میلیارد دلار از دارایی های بلوکه شده ایران را آزاد کند. با توجه به تحریم بانک مرکزی ایران و فروش نفت ایران در مقابل دریافت طلا در سال های گذشته، لغو تحریم تجارت فلزات گرانبها برای فروش طلای اضافی انباشته شده در ایران ضروری است. در سال 2012، ترکیه هر ماه 1.5 میلیارد دلار طلا به ایران پرداخت کرد. این بدان معناست که ایران می تواند درقبال صادرات نفت خود در 6 ماه آینده که مذاکرات در جریان است، از ترکیه 9 میلیارد دلار پول نقد دریافت کند.همچنین در بخشی دیگر ، ایران قبل از اعمال آخرین دور از تحریم ها 11.2 میلیارد دلار محصولات پتروشیمی صادر کرده است. اگر تحریم این کالاها برداشته شود، صادرات ایران می تواند در طی دوره شش ماهه به 5 تا 6 میلیارد دلار برسد. بر اساس ارزیابی ها میزان ذخایر ارزی ایران به 80  میلیارد دلار می رسد که 10 میلیارد دلار آن مسدود شده و 20 میلیارد دلار آن نیز در جریان است. 50 میلیارد دلار باقیمانده به دلیل سیستم تهاتری ای که ایران از آن برای معامله با کشورهایی همچون چین، هند، ژاپن، کره جنوبی و ترکیه استفاده می کند، به سختی قابل مدیریت است. در صورتی که این پیش بینی ها محقق شود، عملا اقتصاد ایران به منابع ارزی قابل توجهی درسترسی پیدا می کند. بنابراین فرصت برای کمک های مالی به تولیدکنندگان از طریق وام های ارزی و ریالی افزایش می یابد و از سوی دیگر با امکان عرضه بیشتر دلار به بازار فرصت برای کاهش قیمت دلار نیز ایجاد می شود. در همین حال کارشناسان در مورد نرخ دلار دو عدد را پیش بینی می کنند. عده ای اعتقاد دارند بانک مرکزی با واکنشی توام با احتیاط به ثبات قیمت دلار برروی مرز 2800 تومان تا 2900 تومان پافشاری می کند. این سیاست تنها به جهت حمایت از تولید اتخاذ می شود. با توجه به لابی و حضور گسترده اعضای اتاق بازرگانی در دولت چنین اتفاقی چندان دور از دسترس نیست. از سوی دیگر امکان کاهش قیمت دلار تا مرز 2500 تومان و تحقق وعده دلار تک نرخی نیز وجود دارد. در صورتی که سناریوی دوم محقق شود، برای اولین بار در اقتصاد ایران قیمت دلار در بازار آزاد و دلار عرضه شده توسط بانک مرکزی یکسان می شود.

خبر خوب

کسانی که قصد خرید دلار را دارند حداقل باید یک ماه به انتظار بنشیند. پس از ورود ارز به اقتصاد ایران امکان کاهش قیمت دلار تا مرز عدد رسمی 2500 تومان وجود دارد.

خبر بد

بانک مرکزی به سادگی حاضر به پذیرش قیمت پایین تر از 2900 تومان برای دلار نیست.