بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : چهارشنبه 29 آبان 1392      11:25
چینی ها با چه شیوه ای پروژه های ایران را فاینانس می کنند؟

سوء استفاده چینی ها از شرایط تحریم ایران

محمود اسلامیان/ رئیس اتاق بازرگانی اصفهان

منابع ارزی حاصل از فروش نفت در شرایط فعلی به دلیل اتخاذ تحریم های سر سخت بین المللی در شبکه بانکی قابل انتقال به کشور نیست. خریداران اصلی نفت ایران در حال حاضر مقدار قابل توجهی از پول نفت ایرتن را نزد خود نگاه داشته اند و قرار است با اتخاذ روش های جایگزین، شرایط برای دسترسی به این منابع برای کشورمان فراهم شود. بیشترین پول بلوکه شده ایران در کشور چین قرار دارد که تلاش هایی برای بازگشت آن آغاز شده است اما نیاز به اصلاح و تکمیل روش های مورد نظر احساس می شود. مدتی پیش در اتاق بازرگانی میزبان یک گروه چینی بودیم که می گفتند به ازای هر یک دلار ایران، یک دلار فاینانس ارائه می دهند در حالی که اساسا این شیوه یک طرفه، فاینانس محسوب نمی شود. پس از آن با دیدارهایی که توسط رئیس جمهور انجام شد و سفری که رئیس مجلس به این کشور داشت وضعیت بهتری رقم خورد و مقرر شد به میزان دو برابر موجودی ایران، فاینانس به پروژه های کشورمان اختصاص دهند.

در این میان اما همچنان جای گله از شریک بزرگ تجاری کشورمان یعنی چین همچنان باقی است. در شرایط عادی با تامین 15 درصدی، فاینانس پروژه های انجام می شد به این معنی که 85 درصد را طرف دوم قراردادتامین می کرد. این شیوه هم با شرکت های چینی و هم شرکت های معتبر اروپایی انجام می شد. در این شرایط در اجرای پروژه از تجهیزات ساخت داخل کشورمان در این پروژه ها بهره گرفته می شد. برای پیشبرد امور پروژه بسیاری از تجهیزات که امکان ساخت آن در داخل وجود  داشت با نظارت شرکت طرف قرارداد که گاهی معتربرترین شرکت های دنیا بودند، در کشورمان ساخته می شد و در اختیار پروژه قرار می گرفت. به این طریق مقداری از این ارزها به کشور ما باز می گشت و به تولید و اشتغال کشور هم کمک می شد. در حال حاضر اما چینی ها قرار است تمام تجهیزات را در چین بسازند و برای اجرای پروژه به ایران منتقل سازند در حالی که چین در مورد پروژه های خود شرکت های بزرگ اروپایی را مجبور می کند تا تجهیزات را در داخل چین بسازند تا از نیروی کار این کشور استفاده شود و به تولیدشان کمک شود. این در شرایطی است که در پروژه هایی که با کشورمان تعریف کرده اند قصد دارند دکل های ساده فلزی که سال هاست در کارگاه های داخل ایران با کیفیت خوب ساخته می شود را نیز در چین بسازند و وارد کنند. اگر این تجهیزات در داخل ساخته شود قطعا نیروی کار ما در این وضعیت اشتغال به کار گرفته خواهد شد و تولید نیز در این بخش ها فعال می شود. این شیوه کار یک رویه عادی است و باید مورد مذاکره قرار گیرد. مسوولان صنعتی کشورمان باید در این موارد حساسیت بیشتری به خرج دهند و طرف چینی که با این شرایط قصد فاینانس دارد را مجاب کنند تا برخی شرایط را تغییر دهند. در حال حاضر فضای بین المللی نیز به نفع ایران در حال تغییر است. در این شرایط نباید به عقب بازگردیم چراکه با نگاه به آینده و در صورت بهبود شرایط بین المللی این امکان برای ایران بار دیگر مهیا خواهد شد پس باید در قراردادهای فعلی با نگاه به آینده شرایط بهتری را طلب کنیم.

طرف چینی هم در این مذاکرات قدری با تفکر دولتی وارد شده است. اگر نگاه تجاری و بلند مدت در میان چینی ها حاکم بود قطعا به شرایط بعد از تحریم هم می اندیشیدند و به دنبال به جای گذاشتن سابقه خوب از خود بودند. با این شرایط آن ها باید بدانند که اگر تحریم های ایران برداشته شود که نشانه هایی از آن دیده می شود، حق انتخاب برای ایران مهیا می شود و ممکن است که دیگر به این سادگی با شرکت های این کشور حاضر به همکاری نشویم. این شیوه برخورد آن ها سابقه خوبی برایشان محسوب نمی شود و ممکن است فقط در شرایط تحریم مجبور به همکاری با آن ها باشیم.

از سویی دیگر مسوولان دولتی کشورمان نیز باید در مذاکرات خود این نکات را به طرف چینی منتقل سازند و چانه زنی را برای دریافت امتیازات بهتر انجام دهند. ضمن اینکه طرف های دولتی و شبه دولتی کشورمان که برای ثبت قرارداد با شرکت های چینی معرفی می شوند نیز باید به جای مذاکره با یک شرکت، فضا را برای برقراری مناقصه میان آن ها فراهم کنند تا با ایجاد رقابت میان شرکت های چینی شرایط بهتری را با قیمت های کمتر مهیا سازند. متاسفانه در دولت قبل قراردادهایی بسته شده است که این شیوه ها در آن رعایت نشده است. مذاکره با یک شرکت در دستور کار قرار گرفته و قرارداد منعقد شده در حالی که در قراردادهای مختلف می توان میان چند شرکت معتبر مناقصه برگزار کرد و به برنده مناقصه پروژه را واگذار کنیم تا با کمترین قیمت و بهترین شرایط همکاری آغاز شود. این شیوه سلامت قرارداد را با حداکثر می رساند. متاسفانه در دولت قبل مثلا در بخش فولاد اتفاق ناخوشایندی رخ داده و با مذاکره با یک شرکت، قرارداد 2 میلیارد دلاری امضا شده که این روند باید در دولت فعلی اصلاح شود تا راه گذشته امتحان نشود.

پیش از این با کشورهای اروپایی به همین شیوه همکاری داشتیم. میان شرکت های معتبر اروپایی مناقصه برگزار می کردیم، کیفیت را ما تعیین می کردیم، شرایط ساخت تجهیزات پروژه را ما مشخص می کردیم و قرارداد با تعریف ما به امضا می رسید.

در این شرایط انتظار نداریم به مانند پیش از تحریم امکان انعقاد قرارداد مهیا شود اما آنچه امروز مورد نظر چینی ها قرار دارد نیز خوشایند نیست و باید به دنال اصلاح آن بود به همین دلیل انتظار این است که دو موضوع در این زمینه مورد نظر قرار گیرد.

  1. در سطح بالا باید چانه زنی با چینی ها بر سر ساخت برخی تجهیزات مورد نیاز پروژه ها در داخل ایران، انجام شود. این کار برای حمایت از تولید و اشتغال در کشور لازم است. اینکه 95 درصد از تجهیزلت پروژه از چین وارد شود، منطقی نیست و چینی ها برخورد بدی در این زمینه با ایران دارند چراکه پیش تر در مشارکت با شرکت های اروپایی، امکان ساخت 50 تا 60 درصد تجهیزات در داخل فراهم می شد و نظارت توسط آن ها برای رعایت استاندارد مورد نظر شرکت طرف قرارداد، انجام می گرفت چراکه این دانش فنی در کارگاه های داخل کشور وجود دارد.
  2. باید قبل از انعقاد قرارداد با شرکت های چینی میان آن ها رقابت ایجاد شود تا با بهترین قیمت و کیفیت، واحدهای صنعتی کشور به جلو حرکت کنند.

ذکر این نکته نیز ضروری است که این شیوه مذاکره در شرایطی که آینده مثبتی از تعاملات بین المللی میان ایران و غرب پیش بینی می شود، عملی است. درست است که هنوز اقدام عملی برای لغو تحریم ها انجام نشده است اما به هر حال اقتصاد غرب هم در تنگنا قرار دارد و نیاز به گسترش بازارهای خود را احساس می کنند. به همین دلیل با ایجاد فضای مثبت بین المللی تحرکاتی از سوی شرکای قبلی تجاری، آغاز شده است. ابراز علاقه برای از سرگیری همکاری ها ایجاد شده است و پیش بینی باز شدن فضای تحریم ها موجب انجام برخی مقدمات شده است تا با پیشرفت بیشتر در مذاکرات هسته ای و ایجاد تعامل بهتر میان ایران و غرب، مسیر همکاری مشترک بار دیگر باز شود.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir