بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : سه شنبه 28 آبان 1392      9:49
طاعون قرن معاصر در حال پیش روی است

آتشفشان موج سوم

هفته‌ نخست دسامبر( مطابق با دهم آذر) هر سال، ایام نوار قرمز است

اتشفشان موج سوم

اکرم بزرگیان

مقدمه:

 هفته نخست دسامبر( مطابق با دهم آذر) هر سال، ایام نوار قرمز است. همزمان با اول دسامبر و در روز جهانی ایدز، در اغلب کشورهای جهان روی لباس ها، ژاکت ها، کیف ها و پالتوها، پاپیون سرخ رنگی برای همبستگی با چندین میلیون انسانی به چشم می خورد که در سراسر جهان مبتلا به ویروس ایدز هستند. سازمان جهانی بهداشت معتقد است اختصاص حداقل یک روز به این موضوع می تواند منشاء حرکتی گسترده در جامعه باشد. ایدز یک بیماری رفتاری و معضل جهانی است و کنترل آن عزم یکایک افراد جامعه جهانی را می طلبد. ایران نیز مانند 188 کشور دیگر در مجمع عمومی سازمان ملل برای کنترل HIV در کل جهان متعهد شده است.

ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) ، ویروسی است که عملکرد سلول های ایمنی بدن را مختل می کند و آن ها را از بین می برد. با پیشرفت بیماری، سیستم ایمنی بدن به تدریج ضعیف تر می شود و بدن در معرض ابتلا به بیماری های مختلف قرار می گیرد. پیشرفته ترین مرحله ابتلا به اچ آی وی، سندرم نقص ایمنی اکتسابی یا ایدز(AIDS) است. پروسه رسیدن یک بیمار مبتلا به ویروس اچ آی وی به مرحله ایدز می تواند 15-10 سال طول بکشد. مصرف داروهای ضد ویروس می تواند این روند را به تاخیر بیندازد.

ایدز از طریق مقاربت جنسی غیر مطمئن (از طریق واژن یا مقعد)، دریافت خون آلوده، استفاده از سرنگ مشترک آلوده و از مادر مبتلا به اچ آی وی به کودکش در طی دوران بارداری، زایمان و تغذیه با شیر مادر منتقل می شود. مردانی که با مردان مقاربت جنسی دارند (MSM)، معتادان تزریقی (IDU)، ارائه دهندگان خدمات جنسی و مشتریان آن ها در زمره گروه های پرخطر قرار دارند

انتشار آمارهای مبتلایان به ایدز

وزارت  بهداشت کشور آمار جدید از افزایش 1400 نفری مبتلایان نسبت به آمار گذشته خبر داد. براساس آمار جمع آوری شده از دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی، تا اول فروردین ماه سال 92، مجموعا 26 هزار و 125 نفر افراد مبتلا به HIV/AIDS در کشور شناسایی شده اند که 89.8 درصد آنان را مردان 10.2 درصد را زنان تشکیل می دهند. در آخرین آماری که وزارت بهداشت درباره تعداد مبتلایان به ایدز در ایران اعلام کرده بود، عدد 24 هزار و 735 نفر ذکر شد. 4438 نفر نسبت به آمار گذشته وارد مرحله بیماری ایدز شده اند. ضمن اینکه تاکنون 5182 نفر از افراد مبتلا به این بیماری نیز فوت کرده اند. این در حالیست که کشور با خیل عظیمی از مبتلایان خاموش ایدز مواجه است.

علل ابتلا به ویروس ایدز در بین کل مواردی که از سال 1365 تاکنون در کشور به ثبت رسیده اند را نیز به ترتیب، تزریق با وسائل مشترک در مصرف کنندگان مواد (68.6 درصد)، رابطه جنسی (12 درصد)، دریافت خون و فرآورده های خونی (1 درصد) و انتقال از مادر به کودک (1.1 درصد) بوده، راه انتقال در 17.3 درصد از این گروه نیز نامشخص بوده اند، اعلام کرد.

از ابتدای شناسایی این ویروس در کشور تا کنون با سه موج مبتلایان به ایدز مواجه بوده است: موج اول ابتلا به ایدز در کشورمان که بر اثر فرآورده های خونی آلوده رخ داده بود، موج دوم از طریق اعتیاد و سرنگ های آلوده مشترک رخ داده و موج سوم این بیماری از طریق روابط جنسی کنترل نشده آغاز شده است .

موج اول که با کنترل و ایجاد آزمایشات بر روی خون و همچنین بالا بردن دقتدر آزمایشات توانستند آن را مهار کنند. موج دوم شیوع این طاعون قرن در کشور، توزیع سرنگ های تزریقی موجب کاهش آمار مبتلایان به ایدز شد، موج سوم که متاسفانه کشور در حال حاضر با فرم جدید اپیدمیولوژی انتقال ایدز مواجه است که انتقال این بیماری به علت روابط جنسی ناسالم شیوع یافته است.

در حالی که انتظار می رود جوانان کشور نسبت به گروه های سنی بالاتر از خود اطلاعات و آگاهی بیشتری نسبت به ایدز داشته باشند اما بررسی ها نشان می دهد که 75درصد از مبتلایان به HIV در زمان ابتلا در گروه سنی 20 تا 40 سال یعنی در سنین جوانی قرار داشته اند. این درصد بالای از ابتلا در این گروه سنی، ضرورت اطلاع رسانی و حساس سازی مردم برای کنترل بیماری را صد چندان می کند.

شاخص های شیوع موج سوم

خطرات موج سوم ابتلا به ایدز در شرایطی بیشتر به چشم خواهد آمد که برخی شاخصه های انتقال ایدز از راه های جنسی را مورد توجه قرار دهیم:

نخست این که این روش انتقال غیر مستقیم تحت تأثیر اعتیاد قرار دارد ، به ویژه که امروزه پای مواد محرک و روانگردان مثل شیشه، کراک و ... نیز به ماجرا باز شده و مسائلی مانند افزایش هشت تا ده برابری تمایلات جنسی، سبب نقص در مراقبت از بیماری شده و به شدت بر روند شیوع بیماری اثر می گذارد. این نکته در حالی اهمیت دو چندانی می یابد که کشور با کاهش سن اعتیاد روبروست و به دنبال آن، احتمال ابتلا به ایدز افزایش خواهد یافت.

دوم آن که یکی از تأثیرات جانبی پدیده های نامطلوبی مانند افزایش سن ازدواج و طلاق، بروز روابط جنسی غیرمتعارف بوده و مدت هاست که این موضوع با بیان مواردی مانند کاهش چشمگیر سن افراد دارای روابط جنسی، زنگ خطر را به صدا درآورده است .

سوم ، شاید تلخ ترین نکته ای که در بررسی شاخصه های انتقال جنسی این بیماری به چشم می خورد، ابتلای افرادی است که خودشان رفتار پرخطر نداشته اند و تنها به دلیل ابتلای همسرانشان در معرض ایدز قرار خواهند گرفت؛ الگویی که بیشتر زنان را تهدید می کند و به دنبال آن، شاید با انتقال بیماری از مادر به جنین، منجر به تولد فرزندانی شود که در عین بی گناهی، آلوده به ویروسی هستند که متأسفانه در نزد بسیاری از مردم مترادف ویژگی های خوبی نیست .

ممکن است ابتلای مردی که یا معتاد تزریقی بوده و یا در نتیجه معاشرت با یک زن خیابانی مبتلا، اچ آی وی مثبت شده، همسری را در زمره قربانیان قرار داده و بی خبری از وقوع این رویداد، منجر به تولد فرزندی شود که سرنوشتش با ایدز گره خورده است .

بدین ترتیب، شیوع موج سوم ایدز مصادف خواهد بود با شکل گیری مبتلایانی که HIV مثبت بودنشان حتما به منزله سر زدن رفتار پر خطر از جانب ایشان نبوده و متأسفانه بیشتر آنها تا مراحل پیشرفت بیماری شناسایی نمی شود؛ نوعی پوشیده از تکثیر و شیوع ایدز که خطرات به مراتب بیشتری را متوجه جامعه کرده و مقابله با آن بسیار دشوار تر می نماید.

دلایل افزایش موج سوم

آیا این عجیب نیست که موج سوم ایدز از راه رسیده و در فاصله نسبتا کوتاهی نشانه های رسیدن آن در آمار و ارقام هم به چشم می خورد، ولی هنوز شاید بسیاری از ما ندانیم که تفاوت ویروس مولد این بیماری با ویروس مثلا سرماخوردگی چه بوده و راه های انتقال آن چیست؛ دندانپزشکی، آرایشگاه، پشه ای که پیش از نشستن روی پوست ما، از یک فرد اچ آی وی مثبت تغذیه کرده، خون آلوده، اعتیاد تزریقی و یا تماس جنسی مراقبت نشده ؟!

در زمینۀ ناکارآمدیِ اطلاع رسانی در مورد پیشگیری ایدز از طریق رابطۀ جنسی ، ما دو مشکل داریم . یکی مشکل ساختاری و دیگری مشکل فرهنگی .

مشکل ساختاری که در حال حاضر کشور در زمینه شیوع ایدز با آن سروکار دارد موج بیماری است که به طرف تماس جنسی رفته است.

·        سکوت رسانه ها در این زمینه به جوانان لطمه می زند این در حالیست که به گفته "دکتر مینو محرز رئیس مرکز تحقیقات ایدز" 80 درصد مردم جامعه برای اولین بار کلمه ایدز را از تلویزیون شنیده بودند. از همین رو، رسانه ملی باید بیش از سایر رسانه ها به این موضوع ورود کند.

·        تصمیمات و اجرای سیاست ها، قائم به فرد است. برخورد سلیقه ای افرادی که بر سر کار می آیند. هر شخصی که بر مسند کار قرار می گیرد اطلاعات لازم برای تصمیم گیری و برنامه ریزی های لازم را ندارد.

·        نگرش منفی و عدم آگاهی در آموزش و پرورش وجود دارد و و نمی خواهند قبول کنند که سن یادگیری مسائل جنسی در دنیا و ایران پایین آمده است.

·        عده ای فکر می کنند با بیان مشکلات و آسیب های اجتماعی برای رسانه های بیگانه خوراک تبلیغاتی مهیا می کنند که این برداشتی غلط است و موجب می شود تا راهکار منطقی برای جلوگیری از تکثیر این بیماری یافت نشود و اطلاع رسانی و آگاه سازی جامعه در همین سطح باقی می ماند.

·        بودجه ای که باید صرف هزینه آموزش و پیشگیری و درمان بیماری ایدز می شود بسیار بالاست.

مشکلات فرهنگی که شامل سنت و عرف و مذهب جامعه ایران است به شیوع این بیماری کمک کرده است:

·        دختران و پسرانی وجود دارند که از طریق رابطه جنسی بیمار شده اند، اما از خانواده پنهان می کنند چون می ترسند، چون ایدز انگ بزرگی در جامعه ماست؛ رابطه جنسی نامشروع هم تابوی بزرگی است که وقتی این دو با هم جمع می شوند تنها راهی که برای بیمار می ماند کتمان است

·        همچنین رابطه جنسی اجباری توانایی زنان را برای وادار کردن شریک جنسی خود به استفاده از کاندوم کاهش می دهد. عوامل متعددی مانند جایگاه اقتصادی-اجتماعی، سطح تحصیلات، سن، مصرف الکل یا مواد مخدر، سابقه مورد سوء استفاده جنسی قرار گرفتن، تعداد شرکای جنسی و روسپیگری آسیب پذیری زنان در مقابل خشونت جنسی و ابتلا به اچ آی وی را افزایش می دهد. هر فرد به ویژه زنان خیابانی می توانند به طور متوسط پنج نفر را مبتلا کنند و اگر روند رشد ایدز از طریق روابط جنسی ناسالم ادامه یابد در آینده با مشکل مواجه خواهیم شد.

·        بسیاری ازافراد از هراس طرد شدن، مورد تبعیض بیشتر واقع شدن، ناراحت کردن خانواده خود، برچسب خیانت خوردن و داغ های اجتماعی نظیر این ها، مسئله ابتلای خود را به ویروس ایدز مخفی نگاه می دارند.

راهکارهایی برای پیشگیری از افزایش موج سوم

اینجاست که ضرورت پیشگیری از ایدز بیش از پیش احساس شده و هر گونه نا آگاهی نسبت به شناخت این بیماری، صدمات بیشتری بر پیکر جامعه وارد خواهد کرد، به ویژه زمانی که سیاست های ممزوج بهداشتی ـ کنترلی جمعیتی بناگاه دچار تغییرات کلی شده و برخی از مسئولان در اقدامی شتاب زده، همه راه های جلوگیری از زاد و ولد را رها کرده و به این نکته دقت نمی کنند که برخی از وسایل پیشگیری از بارداری، کارکردهای بهداشتی و پیشگیری از بیماری هم داشته و اصولا حذف شدنی نیستند .

·        راهکاری جلوگیری از شیوع این بیماری را ساماندهی مدیریت غریزه جنسی، ایجاد امکانات برای ازدواج موقت و ازدواج دائم در کوتاه مدت و اطلاع رسانی، آگاهی سازی به ویژه به جوانان و همچنین جمع آوری و ساماندهی مبتلایان به ایدز است.

·        ایجاد امید و هدف در زندگی مردم و همچنین بالا بردن امنیت زندگی و توجه به قشر جوان با ارائه روشهای اساسی باعث می شود این اقشار خود بیشتر به سلامتیشان اهمیت بدهند.

·        آموزش برای مهار این بیماری مهلک و به کار بستن اصول پیشگیری و افزایش سطح آگاهی امری ضروریست. چرا که این رنج ها ناشی از ناآگاهی جامعه است. با این حال، مسایل جنسی زیادی در اینترنت پیدا میشود اما اطلاعات آموزشی و مناسبی در واقع وجود ندارد، از سویی سن رابطه جنسی در ایران کاهش پیدا کرده است که هیچ آموزش جنسی ای ندیده اند.

·        یکی دیگر از راههای موثر کاهش روند رشد این بیماری آگاهی سازی در زمینه بهداشت مسائل جنسی و ساماندهی معتادان است.

نتیجه گیری:

کاهش سن ابتلا نشان می دهد که نهادها و سازمان هایی که با صرف هزینه های هنگفت متولی این موضوعات هستند در کار خود ناموفق عمل کرده اند. تعدد مراکز سیاست گذاری و سلیقه های مختلف در امر برنامه ریزی، اجرای محورهای پیگیری و کنترل و مقابله باعث شده آمار ابتلا به ایدز به زیر ۲۰ سال تنزل یابد، و کشور شاهد تغییر الگوی انتقال این بیماری از سرنگ و ... به مسائل جنسی است.

به عبارتی بهتر، سیاست های کنترل جمعیتی ـ در کنار معایبی که امروزه به همراه داشته ـ از دید کاهش خطرات بیماری های جنسی تا اندازه ای کارآمد بوده و از این حیث، برخی از کار شناسان نسبت به نادیده گرفتن این مزیت در حاشیه مقابله با تحدید نسل ابراز نگرانی می کنند، این در حالی است که موج دوم هم به دلیل کاهش حمایت های اجتماعی در مسیر بازگشت قرار داشته و همزمانی این موضوع با رشد چشمگیر موج سوم می تواند مهار این بیماری را در دو جبهه دشوار تر کرده و شمار مبتلایان شناسایی نشده را به شدت افزایش دهد.

 


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir