واحد پولی مجازی خودپرداز دار شد

میثم سلیمانی

شاید اسم بیت کوین برای بسیاری در ایران نا آشنا باشد. در این خصوص از دوستی پرسیدم آیا می دانی بیت کوین چیست؟ گفت به زبانی حرف بزن که من هم متوجه شوم. اگرچه بیت کوین نامی ناآشنا در ایران است اما در حال تبدیل شدن به یک نامی آشنا در جهان می شود. شاید کمتر کسی فکر می کرد زمانی که در سال 2009 بیت کوین راه اندازی می شود تا این اندازه بتواند سود آور باشد. نمونه آن را می توان یک شهروند نروژی دانست که اکنون از طریق بیت کوین نزدیک به 886هزار دلار سرمایه دارد ولی رمز آن را ندارد. کریستوفر کخ در سال 2009 150 کرون نروژ که معادل 27دلار امریکا می شد را صرف خرید 5000بیت کوین کرد و اکنون پس از گذشت 4سال سرمایه ای خوب را که معادل 5ملیون کرون نروژ می شود را بدست آورده است. او که در هنگام نوشتن پایان نامه اش در آن سال بیت کوین را کشف کرده بود بلافاصله آن را خریداری کرد.

اما اکنون پس از 4سال اگرچه این سرمایه را بدست آورده است اما نمی تواند از آن برداشت کند زیرا رمز آن را فراموش کرده است. اما در صورتی که رمز وی بازیابی شود پول یک آپارتمان مناسب را بدست می آورد و سرمایه ناچیز 4ساله تبدیل به یک آپارتمان شده است. اما باید دید این بیت کوین چیست که کریستفر کخ را به یک سرمایه لذت بخش رسانده است. به گزارش اکونومیست، سکه بیت ، اولین وجه نقد دیجیتالی دنیا در سال 2009 است که توسط شخصی مرموز (یا اشخاصی) با نام مستعار ساتوشی ناکوموتو به کار گرفته شد. در آوریل 2013 ، ارزش بیت کوین 266 دلار رسید  و در ماه اکتبر به بالای 197 دلاررسید. شبکه بیت کوین سیستم کنترل کننده متمرکز ندارد و توسط هیچ ارگان یا نهاد دولتی اداره نمی شود. زمان متوسط تایید هر انتقال بیت کوین، تقریبا ده دقیقه است. انتقال پول از یک نقطه به نقطه دیگر در تمام شبکه اطلاع رسانی شده و تمام نقاط از آن آگاه خواهند شد. برای استفاده از بیت کوین باید صاحب یک کیف پول دیجیتال باشید

. این کیف پول می تواند روی کامپیوتر شما و توسط نرم افزار بیت کوین مدیریت شود یا روی یک سایت مستقل باشد. به گزارش گاردین به طور معمول بیت کوین بناست که جایگزین پول های سنتی و رایج باشد اما این روند با توجه به قوانین ضد پول شویی تاثیر بگذارد و دست بزهکاران و خلافکاران را نیز باز بگذارد. به طور مثال یک کاربر می تواند بدون اینکه شناسایی شود بیت کوین جابه جا کند و می تواند در سیستم های خلافکارانه از جمله فروش مواد مخدر و... نقش به سزایی ایفا کند کاری که اکنون در حال صورت پذیرفتن نیز می باشد. با این حال اکنون در تعدادی از مغازه ها در لندن از این واحد پولی نیز برای اولین بار استفاده می شود و نخستین دستگاه خودپرداز بیت کوین جهان نیز در 29سپتامبر  در شهر ونکوور کانادا راه اندازی شد.  نصب و راه اندازی این خودپرداز در راستای ترویج حذف پول کاغذی با استفاده از سیستم امنیتی اسکن کف دست است. هویت کاربران خودپرداز پول مجازی بیت کوین در این سیستم ثبت می شود اما فعالیت مالی آنان ناشناس باقی می ماند.  چِین مکی، از بنیانگذاران شرکت بیت کوینیاکس گفت:«مخاطب هدف، همه خواهند بود. ما می خواهیم که استفاده از آن برای همه حتی کسی مثل مادر و مادربزرگ و برادر من نیز آسان شود تا راضی به خرید بیت کوین شوند.»

این سیستم بر مبنای قوانین ضد پول شویی کانادا، اجازه می دهد که هر مشتری روزانه فقط تا سقف معادل 3 هزار دلار کانادا، پول الکترونیک بیت کوین را جا به جا کند.  همزمان با افزایش استفاده از بیت کوین در کانادا، قرار است که چهار دستگاه خودپرداز ویژه این پول مجازی در شهرهای تورنتو، مونترال، کلگری یا اتاوا طی ماه سپتامبر نصب و راه اندازی شود. با این حال با توجه به رواج بیت کوین در کشورهای جهان نحوه استفاده از آن و حتی حباب های قیمتی که در بیت کوین می باشد بسیار جای سوال دارد. بیت کوین گه گاهی به بالای 200دلار رسیده است و به ناگهان به 50 دلار رسیده است. از همین رو نیز این فرایند برای کارشناسان اقتصادی بسیار نگران کننده است و بسیاری از آنها به آینده این واحد پولی چندان خوشبین نیستند. با این وجود بیت کوین اولین نمونه تلاش برای ایجاد یک واحد پولی دیجیتال نیست. قبلاهم تلاش های دیگری در این زمینه صورت گرفته است که از آن جمله می توان واحد پولی منسوخ شده eCash، واحد پولی مورد استفاده در برنامه سکندلایف با نام Linden dollars و اخیرا هم Facebook Credits که کاربران فیس بوک از آن برای خریدن کالاو خدمات در محیط فیس بوک استفاده می کنند نام برد. چیزی که بیت کوین را متمایز می کند میزان پول در جریان و همچنین مبادلات انجام شده از طریق آن توسط یک سرور توزیع شده که از توان پردازش استفاده کنندگان بیت کوین بهره می برد، ردیابی می شود. نرخ انتشار پول جدید، یا آن گونه که در مورد این واحد پولی گفته می شود، استخراج آن به واسطه قدرت پردازش کاربرانی که از آن استفاده می کنند مشخص می شود. همانند کالاهایی مثل طلایا نقره، مقدار کل بیت کوین موجود در دنیا محدود بوده و استخراج آن وقتی که عرضه کل به 21 میلیون واحد برسد متوقف خواهد شد و اکنون مقدار واحد پول در گردش بیت کوین 11 ملیون می باشد.

با این حال اقتصاددانان در مورد بقا و دوام بیت کوین چندان خوشبین نیستند و رشد سریع اخیرا اتفاق افتاده را نیز به حساب هیجان غیرعقلایی کاربران جدیدی گذاشته اند که به سراغ بیت کوین آمده اند. بری آیچنگرین، اقتصاددان در دانشگاه کالیفرنیا-برکلی، در مقاله اش در واشنگتن پست می نویسد: «وقتی بتوانیم یک واحد پولی الکترونیک خصوصی داشته باشیم، معنی اش این است که می توانیم واحدهای پولی متعددی از این نوع را داشته باشیم و به این ترتیب هیچ تضمینی وجود ندارد که دیگران همان واحد پولی را که شما استفاده می کنید، بپذیرند.» با این حال بیت کوین اگرچه با موافقان و مخالفان بسیاری روبروست اما بیت کوین را می توان آینده پیش روی جهانیان دانست.