تاملی بر نرخ ارز

به قول مرحوم آقای سید جمال الدین اسد آبادی  ما گاهی در بدیهیات هم بسیار اهل بحث و جدل هستیم. رابطه نرخ ارز و تورم در تمام بلاد امری تجربه شده است. بارها در شرایط گوناگون دولتها مجبور به تاثیر گذاری در این باب شده اند هر چند مکانیزم اصلی عرضه و تقاضاست لیکن در کشوری که عمده درآمدهای ارزی در اختیار دولت است طبیعی است که دولت بایستی بر مبناء مصالح کشور تصمیم گیری نماید.

1-   بر اساس موادی از قانون برنامه چهارم و پنجم مقرر گردید نرخ ارز متناسب با تفاضل تورم سالیانه کشور و متوسط جهانی تعدیل گردد.

2-   بی توجهی به رابطه مذکور باعث گردید طی 8 سال گذشته شکافی به نفع واردات آن هم کالاهای مصرفی حادث گردد. حجم سنگین واردات طی سالهای اخیر معلول چنین پدیده ای بوده است.

3-   به تولید و طبعا اشتغال از رهگذر عدم تعدیل نرخ ارز و اجرای ناقص طرح هدفمندی یارانه آسیب جدی وارد آمده کاهش ایجاد اشتغال از 760هزارنفر در سال به 14 هزار نفرطی 8 سال گذشته به دو علت ذکر شده معطوف می باشد.

4-   اقتصاد به تجربه نشان داده است با دستور قابل اداره نیست مسئولان بایستی بستر لازم را برای شکوفایی در روابط علت و معلولی ایجاد نمایند شوک ارزی سال گذشته ناشی از بی توجهی به چنین امر بدیهی بوده است. چنانچه تعدیل نرخ ارز سالیانه انجام می شد هم تولید کشور حفظ می گردید و هم از تبعات ناشی از چنین شوک بر زندگی مردم جلوگیری بعمل می آمد.

5-   افزایش حجم نقدینگی از 68 هزارمیلیارد تومان در سال 83 به 430 هزارمیلیارد تومان در سال 91 امری بی سابقه و غیر قابل توجیه در اقتصاد کشور است. منحنی مذکور چنانچه رسم شود شیب 15درصد طی صد سال به شیب 85 درصد در سال 91 می رسد. علت اصلی تورم لجام گسیخته در کشور چاپ پول بدون پشتوانه و بدون منطق است. نرخ ارز علت نیست معلول ناشی از چنین مشکلی است.

6-   هیچ کس نمی تواند موافق کاهش ارز پول ملی باشد لیکن چاره کار کنترل تورم است کشور ما یکی از بالاترین رتبه های تورم در دنیا را دارد. بایستی با سیاستگذاری صحیح، کاهش تصدی گری دولت، انظباط مالی ، به سمت تعدیل تورم پیش رویم. لیکن برای حفظ تولید ملی و مالا"  اشتغال جامعه چاره ای جزء تعدیل نرخ ارز در حدود متعارف قابل محاسبه نداریم.

7-   تعدیل نرخ ارز می تواند باعث رونق  صادرات گردد در حالیکه هدف تحریم ها عدم دسترسی به منابع ارزی است. کاهش نرخ ارز می تواند به کاهش صادرات منجر گردد و این دقیقا امری در جهت تحریم هاست.

بهبود ارتباط با دنیا و کاهش تحریم ها نبایستی فضایی ایجاد نماید که نسبت به اتفاقات بوجود آمده در امر اشتغال وتولید بی توجهی شود. کشورچاره ای جزتحمل یک دوره ریاضت ندارد. 3.5 میلیون بیکارو 5 میلیون دانشجومنتظر شغل بایستی مورد توجه اصلی مسئولین در فرآیندهای تصمیم گیری باشد.