نگاهی به هیات عامل سازمان کشورهای صادرکننده نفت و ویژگی‌های آن

طی روزهای اخیر، نماینده جدید ایران در هیات عامل اوپک منصوب شده است. هیات عامل اوپک دارای وظایف و عضویت در آن دارای ویژگی هایی است که در ادامه به اختصار بدان پرداخته می شود.

هیات عامل اوپک

نقش هیات عامل در ماده 20 اساسنامه اوپک آمده است که به اختصار به شرح زیر است.

هیات عامل اوپک (Board of Governors) نقشی مانند هیات مدیره سازمان ها و شرکت های بزرگ بین المللی را ایفا می کند. هیات عامل متشکل از نماینده کشورهای عضو سازمان است. این نمایندگان توسط وزرای ذی ربط کشورهای عضو معرفی می شوند. هیات عامل مدیریت کلی دبیرخانه اوپک را هدایت می کند، بر اجرای مصوبات کنفرانس و نیز هیات عامل نظارت دارد، اسناد مالی سازمان را بررسی و بودجه سالانه آن را تنظیم و برای تصویب به کنفرانس تقدیم می کند. حسابرس سازمان را به مدت یک سال منصوب و گزارش های حسابرس داخلی دبیرخانه را استماع می کند. هیات عامل انتصاب مدیران بخش ها و ادارات مختلف در دبیرخانه را تصویب می کند. هیات عامل همچنین در مورد گزارش هایی که توسط دبیر کل سازمان (Secretary General) به هیات عامل تقدیم می کند اتخاذ تصمیم می کند و گزارش ها و توصیه هایی را در مورد مسائل مختلف سازمان اوپک به کنفرانس ارائه می کند.

ویژگی های عضو هیات عامل

وظایف هیات عامل دامنه وسیعی از مسائل مدیریتی، مالی و اداری و نیز سیاستگذاری های هدایت دبیرخانه اوپک را دربر می گیرد و نمایندگان کشور در این هیات عامل علاوه بر اشراف لازم در این موارد لازم است آگاهی عمیق و گسترده ای از تحولات اقتصاد بین المللی و بازارهای نفت و انرژی داشته باشند تا بتوانند سازمان اوپک را به درستی هدایت و از منافع کشور در آن سازمان بین الدولتی دفاع کنند. علاوه بر آگاهی های یاد شده، تسلط به زبان انگلیسی که زبان رسمی سازمان اوپک است و نیز تجربه کاری در سازمان های جهانی و شناخت مقامات رسمی بخش های نفت و انرژی کشورهای عضو و سایر شخصیت های اثرگذار در این عرصه ها نیز به ایفای موثرتر این نقش کمک می کند.

بهترین گزینه برای نمایندگی ایران

شناختی که اینجانب از سال ها پیش از جناب آقای کاظم پوراردبیلی پیدا کرده ام موید آن است که ایشان بهترین گزینه برای این سمت در شرایط کنونی بوده اند. تجربه خدمات دیپلماتیک در سال های حضور در وزارت امور خارجه، آشنایی طولانی با مسائل جهانی، اقتصاد و روابط بین المللی و دانش عمیق از تحولات بازارهای نفت و انرژی از یک سو و پویایی و مهارت های ایشان در مذاکرات مشکل و پیچیده دوجانبه و چندجانبه که در بسیاری از مواقع برای پیشبرد سیاست های کشور در سازمان هایی نظیر اوپک ضرورت می یابد، ایشان را به عنوان یک شخصیت کاملاً مناسب برای چنین سمتی درآورده است. با توجه به تجربیات آقای کاظم پوراردبیلی تردیدی نیست که ایشان خواهند توانست در این سمت حتی بیش از پیش اثرگذار باشند و می توان گفت تاثیر ایشان بر هدایت سازمان اوپک مسلماً بیش از صرفاً یک عضو ساده هیات عامل اوپک خواهد بود.  

تصمیم گیری درباره دبیرکل جدید

بی تردید حضور ایشان در هیات عامل اوپک در هدایت دبیرخانه اوپک در مسیر صحیح خود و دفاع از منافع کشور در آن سازمان موثر خواهد بود اما انتخاب دبیرکل اوپک مساله ای است که فراتر از وظایف، صلاحیت ها و مسوولیت های هیات عامل قرار گرفته و تصمیم گیری در مورد آن در سطح وزرای کنفرانس اوپک است. در واقع تصمیم گیری در مورد دبیرکل اوپک مانند همه سازمان های بین المللی صرفاً به تناسب مهارت ها و تجربیات نامزد معرفی شده از سوی کشورها بستگی نداشته، بلکه در گرو روابط پیچیده سیاسی اقتصادی بین کشورهای عضو و حتی روابط بین المللی خارج از حیطه سازمان است. بنابراین هر چند حضور جناب کاظم پور اردبیلی در هیات عامل اوپک می تواند به انتخاب نامزد ایران به دبیرکلی اوپک کمک کند، اما توفیق در این امر بیش از هر چیز مستلزم یک توافق موثر در سطح دولت های کشورهای عضو و به خصوص دولت های اعضای مهم سازمان کشورهای صادر کننده نفت است.