بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : يکشنبه 3 شهريور 1392      15:2
بررسی انسجام تیم اقتصادی دولت و نقش بانک مرکزی در گفتگو با احمد میرمطهری

استقلال بانک مرکزی به معنای اختیار تام نیست

تامین منابع مالی و کنترل قیمت ها اصلی ترین ماموریت تیم اقتصادی دولت است

تیم اقتصادی دولت از ابتدای هفته گذشته کار خود را به طور رسمی آغاز کرده است. نمایندگان مجلس هرچند حساسیت هایی را در مورد برخی وزرای پیشنهادی رئیس جمهور به خرج دادند اما اعضای اقتصادی دولت تماما از مجلس رای اعتماد گرفت تا قوه مقننه نیز بر شرایط خاص اقتصادی کشور صحه بگذارد و بدون فوت وقت وزرای اقتصادی را به پشت میز کار خود هدایت کنند. رئیس جمهور هم قبل از آغاز بررسی رای اعتماد به وزرای پیشنهادی، معاون نظارت و برنامه ریزی خود را منصوب کرد تا تکلیف ریاست سازمان برنامه که قرار است تا 100 روز دیگر احیا شود نیز مشخص شده باشد. یکی از اصلی ترین پست های اقتصادی دولت اما از روزهای نخست تشکیل دولت وارد کابینه نشد. رئیس کل بانک مرکزی که برخی کارشناسان پست او را از وزیر اقتصاد، حیاتی تر می دانند، حساسیت زیادی را ایجاد کرده است. رئیس جمهور هم وسواس زیادی را برای این انتخاب به خرج داده است. زمانی مسعود نیلی به عنوان گزینه اصلی ریاست بانک مرکزی مطرح شده بود اما در قانون برنامه پنجم تبصره ای گنجانده شده که شرط 10 سال سابقه کار بانکی برای رئیس کل بانک مرکزی گداشته شده است و مسعود نیلی که از کارشناسان باسابقه اقتصادی است، این سابقه را در کارنامه ندارد به همین دلیل مدیران سابق بانک ها مورد توجه قرار گرفته اند.

در این شرایط قبل از انتخاب رئیس کل بانک مرکزی نشانه های آرامش در بازار ارز نمایان شد تا تیم اقتصادی دولت در اولین روزهای کاری خود موفق به ارسال پیام ثبات اقتصادی به بازار شده باشند. تاکید طیب نیا و نوبخت بر تثبیت نرخ ارز و نظام تک نرخی موجب شده تا فعالان بازار ادامه کاهش نرخ ارز را پیش بینی کنند.

برای بررسی بیشتر وضعیت تیم اقتصادی دولت و اهمیت جایگاه ریاست بانک مرکزی با دکتر احمد میرمطهری دبیر کل پیشین بورس گفتگو کرده ایم. این کارشناس اقتصادی ویژگی های رئیس کل بانک مرکزی در شرایط حاضر را نیز برشمرد و ابراز امیدواری کرد که تیم اقتصادی دولت بتوانند مشکلات فعی اقتصاد را سامان دهند.

 به نظر شما تیم اقتصادی انتخاب شده در دولت جدید می توانند مشکلات اقتصادی کشور را حل و فصل کنند؟

برای وزارتخانه های اقتصادی از افراد باسابقه و صاحب کارنامه استفاده شده است که ما هم امیدواریم و آرزو داریم در راه حل مشکلات موجود اقتصادی کشور موفق باشند. هرچند که هنوز تیم اقتصادی دولت کامل نشده و رئیس کل بانک مرکزی که از اصلی ترین و کلیدی ترین جایگاه های این تیم محسوب می شود، هنوز مستقر نشده است. قضاوت کامل تر و دقیق تر را می توان بعد از انتخاب رئیس کل بانک مرکزی انجام داد. اینکه در این دولت اعتقاد به استقلال بانک مرکزی تا چه میزان وجود دارد و چه تعریفی از آن وجود دارد نیز مورد بحث است که باید روشن شود که بر عهده دولت، وزیر اقتصاد و رئیس جمهور است.

 در این ایام دائما از استقلال بانک مرکزی سخن گفته می شود. از نظر شما حدود استقلال بانک مرکزی چیست؟ چگونه می توان این مفهوم را تعریف کرد؟

استقلال بانک مرکزی را نباید با این مفهوم اشتباه گرفت که رئیس کل بانک مرکزی مختار است، هر اقدامی را بدون هماهنگی با دولت انجام دهد. استقلال به معنی اختیار تام نیست. اینکه گفته می شود بانک مرکزی مستقل است به این معنی نیست که مختار است هر اقدامی را انجام دهد. منظور این نیست که اقدامت بانک مرکزی می تواند به نوعی باشد که منجر به گسستگی ارتباط این بانک با سایر ارکان اقتصادی کشور شود. بلکه مفهومش در عمل این است که اگر دولت بخواهد، یک سیاست مالی را اعمال کند که امکان داشته باشد از اجرای آن سیاست، امکان صدمه به سیاست های پولی کشور وجود داشته باشد، بانک مرکزی باید تمام توان و ظرفیت خود را برای از بین بردن آثار منفی سیاست های مالی به کار بگیرد.

 اصلی ترین وظیفه بانک مرکزی که باید با حفظ استقلال برای آن تلاش کند، چیست؟

حفظ ارزش پول ملی و مبارزه با تورم اصلی ترین وظایف بانک مرکزی است که باید با اعمال سیاست های پولی مناسب، احاطه منطقی بر مسائل مربوط به بازارهای پولی نظیر نقدینگی و وابسته های آن داشته باشد. انتظاری که در حال حاضر از بانک مرکزی می رود این است که در این مسیر راهنما و هدایتگر باشد.

 ویژگی های شخص رئیس کل بانک مرکزی برای انجام این امور چگونه باید باشد؟

بهتر است رئیس بانک مرکزی یک اقتصادخوانده و یک اقتصاددان باشد. یک کارشناس کلان نگر باشد و به شاخص های اصلی اقتصادی را مدنظر قرار دهد. حفظ ارش پول ملی را هدف نخست خود قرار دهد. ثبات رفتار و رویه داشته باشد. به تفاوت بانک مرکزی و بانک های تجاری و تخصصی اشراف داشته باشد. رئیس کل بانک مرکزی در یک تعاول دائمی با وزارت اقتصاد باشد. او باید شناخت کافی از سازو کارها و تحولات بازارهای مالی داشته باشد تا در مورد ذخایر ارزی کشور تصمیمات مناسبی بگیرد. شخص رئیس کل باید مشورت پذیر باشد. مستقل از تحولات و جناح های سیاسی باشد و فقط منافع ملی را در نظر داشته باشد.

اقتصاد کشور به دنبال چنین بانک مرکزی و چنین رئیس کلی است تا استقلال آن طوری باشد که اجازه ندهد کارکردهای سیاست های پولی و مالی در هم آمیخته شود. انتخاب رئیس کل بانک مرکزی یک تصمیم سخت و سرنوشت ساز برای کشور است.

 به نظر می رسد از میان مدیران بانک های کشور برای ریاست بانک مرکزی مورد نظر قرار دارند. این افراد می توانند در این جایگاه موثر باشند؟

همانطور که گفتم ریاست بانک مرکزی بهتر است به دست یک اقتصاددان سپرده شود. یک بانکدار تجاری نمی تواند رئیس بانک مرکزی بشود. کسی که حسابداری خوانده برای این پست مناسب نیست اینگونه شاید داستان بهمنی تکرار شود. اقتصاددانی که از ابتدا در زمینه اقتصاد تحصیل کرده و اعتقاد به استقلال بانک مرکزی دارد، می تواند موثر باشد. رئیس کل بانک مرکزی باید در این مقطع کمک حال آقای طیب نیا باشد. کشور در این زمینه خالی از مدیران ورزیده نیست. مدیران فراجناحی با دید ملی باید به عنوان حافظ ارزش پول ملی کشور انتخاب شود. رئیس کل بانک مرکزی واجد شرایط است که می تواند با تعامل میان وزارت اقتصاد و سازمان برنامه به حل مشکلات کشور کمک کند.

 وزیر امور اقتصادی و دارایی و همچنین معاون برنامه ریزی رئیس جمهور اعلام کرده اند که اصلی ترین برنامه دولت، ایجاد ثبات در بازار ارزس است. فکر می کنید این چالش مهم که قطعا از دغدغه های بانک مرکزی نیز هست، چگونه قابل حل است؟

ثبات رفتار و رویه که به آن اشاره کردم در این زمینه بسیار کارساز است. یکی از موضوعات مورد تاکید رئیس جمهور که در رقابت های انتخاباتی به آن پرداخته شد این بود که در تصمیمات ثبات وجود داشته باشد. مانند دولت قبل، هر روز یک تصمیم جدید اتخاذ نشود و بخشنامه جدید صادر نشود. وقتی یک رئیس کل حرفه ای در بانک مرکزی مشغول به کار شود، قطعا رویه ای را در پیش می گیرد که شروع مشخصی دارد و با هدف منطقی و روند مناسب به حل مشکلاتی نظیر بی ثباتی در بازار ارز می انجامد. حل این مشکلات البته زمان بر خواهد بود اما زمانی که مردم احساس کنند، با نرخ ارز بازی نمی شود؛ تلاطمات خودساخته به این بازار تحمیل نمی شود و اتفاقا برای بهبود شرایط کوشش می شود، رفتار درستی از خود بروز می دهند که خود کمکی در راه رفع این نابسامانی ها است. از این رو مهمترین و کلیدی ترین تصمیمی که وزیر اقتصاد با آن مواجه است و اولین ارزیابی را از خود به جا خواهد گذاشت، انتخاب رئسی کل بانک مرکزی است.

 گفته می شود یکی از چالش هایی که تیم اقتصادی دولت با آن مواجه است، نیاز مدیران عملیاتی در بخش های صنعت، راه و نفت به منابع مالی برای تکمیل پروژه ها و تلاش مدیران مالی در وزارت اقتصاد، سازمان برنامه و بانک مرکزی برای کنترل هزینه ها و نقدینگی است. به نظر شما این دیدگاه درست است؟

کسانی که امروز تصدی مسوولیت های مهم اقتصادی شده اند، بدون استثنا می دانند که درآمدهای ارزی کاهش پیدا کرده است. می دانند که دچار تحریم هایی هستیم که بر اواع اقتصادی اثر گذاشته است. اعضای هیات دولت از اینکه کشور دچار رکود و تورم است آگاه هستند و از روی این آگاهی برنامه های خود را تنظیم کرده اند و گفته اند کارهای مورد نظر را انجام می دهند. اگر یک وزیر در این مرحله بخواهد چالش ایجاد کند به تعهدی که به رئیس جمهور و مجلس داده، پشت کرده است. اینطور فکر نمی کنم که این دو دسته که شما اشاره کردید با چنین چالشی مواجه باشند. بلکه معتقدم تمام کسانی که امروز برای خدمت آمده اند، می دانند که با چه مشکلاتی مواجه هستند. مهمترین آن هم درآمدهای ارزی است که کاهش یافته است. به همین خاطر نخستین سخنی که معاون برنامه ریزی رئیس جمهور اعلام کرده ، اصلاح بودجه 92 است. از الان نباید این موضوع را مطرح کنیم که آشفتگی در مورد منابع میان  وزرا وجود دارد. راه های تامین مالی در کشور کماکان وجود دارد. اینکه از چه رویه هایی باید برای این کار بهره برد هم قابل انجام است.

 در این شرایط انسجام تیم اقتصادی دولت را باتوجه به اینکه عموم آن ها پیش از این دارای سابقه کار اجرایی در کشور بوده اند، چگونه ارزیابی می کنید؟ با توجه به شرایط و مشکلات موجود، این انتخاب ها می توانند، کشور را در مسیر حل مسائل اقتصادی قرار دهند؟

هنوز برای ارزیابی عملی زود است البته برنامه های خوبی برای اصلاح اقتصادی ارائه کرده اند. این برنامه ها نشان می دهد که این تیم قصد دارد، تولید را افزایش و تورم را کاهش دهد. همچنین قصد دارند به افزایش سطح اشتغال بپردازند اما نقطه شروع این عملیات ابتدا در تامین منابع مالی برای تغییر شرایط است و سپس پرهیز از سیاست های دستوری در تعیین قیمت ها. باید به گونه ای طراحی شود تا از طریق افزایش بهره وری چه در تولید و چه در آموزش نیروی انسانی قیمت ها مقداری کنترل شود. در این شرایط آقای طیب نیا به عنوان وزیر اقتصاد باید در این فکر باشد که چگونه تامین منابع مالی را انجام دهد. قطعا اقتصاد راه را نبسته است. از طریق بانک ها، مشارکت بخش خصوصی، بازار سرمایه، تجهیز نظام بانکی و ... این امکان وجود دارد.

راجع به ارزیابی این شخصیت ها فرض ما این است که قصد دارند برنامه ارائه شده را اجرا کنند. که در این صورت شرتیط بهتری در اقتصاد ایجاد خواهد شد.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir