اقتصاد ایران از کنترل خارج شده است، روحانی آچمز نشود

اقتصاد ایرانی: دو ماهنامه اندیشه پویا گفت و گوی مشترکی میان سعید لیلاز و محسن رنانی ترتیب داده است. در این گفت و گو این دو کارشناس اقتصادی شرایط پیش روی دولت را مورد بررسی قرار داده اند. محسن رنانی در این میزگرد در تحلیل شرایط پیش روی اقتصاد ایران گفته است:«...اقتصاد ایران دچار ویژگی هایی شده که دیگر قابل کنترل نیست. مثلا با کم کردن حجم پول و فروش اوراق قرضه بتوان آن را ساماندهی کرد. از هر نقطه که می خواهیم شروع کنیم آچمز هستیم. پس تکینگی به این مفهوم است که نمی توان کاری برای اقتصاد ایران در حال حاضر انجام داد و اقتصاد در مسیر غیرقابل کنترل قرار گرفته است. دقت کنید که تکینگی دو شاخص دارد:کنترل ناپذیری و پیش بینی ناپذیری. مثلا نرخ ارز در یک کشور با اقتصاد معقول، 5 درصد که بالا می رود، صادرات آن جهش پیدا می کند اما در کشور ما نرخ ارز 200 درصد بالا می رود اما صادرات جهش پیدا نمی کند. این یعنی که هیچ کنترلی بر اقتصاد وجود ندارد…هر سیستمی برای خروج از تکینگی نیاز به یک شوک عظیم دارد. مثلا ستاره ای که به حالت تکینگی افتاده باشد تنها در صورتی نجات می یابد که یک ستاره دیگر با نیروی بسیارعظیم از کنار سیاه چاله عبور کند و آن را بیرون بکشد. یک شوک عظیم هم می تواند زمینه های خروج از تکینگی را برای اقتصاد ایجاد کند. معتقدم شوک انتخابات این زمینه را آماده کرد اما تنها شش ماه فرصت برای عمل کردن این شوک وجود دارد و نه بیشتر که دوماه آن هم تاکنون گذشته است. بعد از تحلیف ریاست جمهوری، تنها سه- چهارماه آثار شوک انتخابات روی اقتصاد ایران باقی می ماند و اگر نه فقط دولت آقای روحانی بلکه کل نظام سیاسی عزم بکند، شوک انتخابات می تواند اقتصاد ایران را از تکینگی خارج کند اما اگر نظام سیاسی عزمی برای حل معضل نکند، بعد از یک دوره فترت همه متوجه می شوند که تغییر اساسی رخ نداده و فرایندها روی ریل قبلی بازمی گردد. اگر به دنبال شوک انتخابات، یک مذاکره سریع و قوی با غرب بکنیم و به سرعت به تفاهم برسیم، شوک بعدی وارد می شود. ولی باید بدانیم که راه حل درونی وجود ندارد که صبر کنیم تا اقتصاد خودش از حالت تکینگی خارج شود. یا باید دوره طولانی صبر کنیم که این وضعیت به وسیله تورم و گذر نسل ها هضم شود یا اینکه به دنبال شوک انتخابات چند شوک دیگر به سیستم اقتصاد وارد کنیم. در غیر این صورت راه حلی برای اقتصاد ایران نمی بینم...»

برای مطالعه متن کامل این گفت و گو به دو ماهنامه اندیشه پویا مراجعه کنید.