لیلاز: این تیم اقتصادی از کابینه خاتمی بهتر است

اسامی وزیران پیشنهادی دولت یازدهم این هفته در حالی اعلام شد که به نظر می رسد تیم اقتصادی با توجه به فشارها و مسائل معیشتی که وجود دارد، بیشتر از همه توجه ها را به خودش جلب می کند، ارزیابی شما از تیم اقتصادی معرفی شده چیست؟
تیم اقتصادی معرفی شده بسیار خوب است، شاید بتوان گفت که این تیم، بعد از انقلاب، بهترین و بالاترین سطح تجربه و انباشت دانش را دارد و این تنها مختص به حوزه اقتصادی نیست، بلکه در تمام حوزه ها این انباشت تجربه و دانش قابل مشاهده است. مشخص است که یک تیم فکری پشت این کابینه است که به خوبی می داند چه کاری را می خواهد انجام دهد و به کجا می خواهد برود.
یک نکته هم که لازم است مورد توجه قرار گیرد، این است که این تیم به مراتب بهتر از تیم کابینه دولت آقای خاتمی در شانزده سال پیش است. این تیم تکلیف خودش را می داند و برنامه اش هم مشخص است، می داند که ما راهی به غیر از حرکت به سمت اقتصاد آرام، آن هم بدون شوک درمانی و شتاب زدگی در این مسیر نداریم.
برخی به میانگین سنی اعضای کابینه و به خصوص تیم اقتصادی دولت ایراد گرفته و می گویند این تیم پیرتر از آن است که بتواند به دنبال کارهای اجرایی باشد و مدیریت را در دست بگیرد.
من از این افراد خواهش می کنم که سکوت کنند و صبر داشته باشند. به هر حال ما سابقه کار کردن جوان ها و دونده ها را هم دیده ایم و متأسفانه سابقه بدی بوده است، این یک اصل مشخص است که وقتی نمی دانیم به کدام طرف و به کدام مقصد می رویم، زیاد کردن سرعت قطار چه فایده ای می تواند داشته باشد؟
اداره امور با تدبیر است که محقق می شود. اینکه مسابقه دو نیست، متأسفانه این نگاه های ساده لوحانه هنوز وجود دارد و اینها کسانی هستند که می خواهند به ما نشان بدهند. باقیمانده پوپولیسم هنوز وجود دارد، هر چند همه می دانیم که اینها دیگر آن سروصدای سابق را ندارند. مردم متوجه عدم صداقت ها شده اند.
افرادی که انتخاب شده اند، در برخی موارد سابقه هایی دارند که باهم خیلی جور نیست، با توجه به اینکه هر کدام شان قبلاً سابقه مدیریت های کلان را داشته اند، فکر می کنید این افراد می توانند باهم هماهنگ شوند و منسجم کار کنند؟
حتماً می توانند منسجم باشند و این هم به چند علت است؛ اول اینکه این افراد همه، هم انسجام فکری دارند و هم سال ها در پست ها و موقعیت های مختلف باهم کار کرده اند، دوم به این دلیل که این افراد سابقه زیاد و قابل توجهی در اداره امور دارند و سوم به این دلیل که یک تیم فکری مشخص و روشن دارند که کارها را به سامان می رساند.
در مورد ترکیب کلی کابینه هم همین موضوع صادق است، شما می بینید که برای اولین بار در تاریخ پستی به نام معاونت سیاسی و امنیتی ریاست جمهوری تشکیل شده و به آقای علی یونسی سپرده شده. این معاونت وزارتخانه های کشور و اصلاعات را تحت کنترل خواهد داشت و آنها را مدیریت خواهد کرد، این اقدام بسیار خوبی است.
آقای روحانی به اعتقاد من بعد از آقای هاشمی پرتجربه ترین فرد در پست ریاست جمهوری است، تجربه و شناخت روشنی که او از شرایط و فضا دارد و از همه اینها مهم تر این فشارهای بیرونی که روی دولت وجود دارد، اصلاً نمی گذارد راهی به جز انسجام در پیش گرفته شود.
به دولت احمدی نژاد نگاه کنید که بعد از انقلاب یکدست ترین تیم اداره کشور بوده است و انسجام آنها تا زمانی که رونق اقتصادی و درآمدهای سرشار نفتی وجود داشته، برقرار بوده است، اما به محض اینکه منابع سرشار تمام شد بین افراد برای دستیابی به آن چیزی که باقی مانده بود اختلاف پیش آمد. حالا شرایط متفاوت است، الان منابعی در کار نیست که کسی بخواهند بر سر استفاده از آن دعوا راه بیندازد. الان فرصتی برای سهم خواهی و جناح بندی وجود ندارد، چون چیزی وجود ندارد که بخواهند سهمی از آن را بگیرند، این دوره، دوره کار سخت است و هیأت اجرایی با کار بسیار زیاد مواجه است.
به نظر شما با توجه به این شرایطی که در آن قرار داریم، احتمال یک تصفیه گسترده در بدنه وزارتخانه های اقتصادی وجود دارد؟
به هر حال در حد مدیران ارشد و کلان چاره ای به جز این نیست، همان طور که در تمام کشورهای دیگر دنیا هم وجود دارد. این روند هم مال امروز و این دولت نیست، همواره هر دولتی که بر سر کار آمده، این تصفیه را در سطح مدیران انجام داده است، اما در مورد باقی رده ها باید دید که آنها تا چه حد می توانند خودشان را با شرایط جدید هماهنگ کنند. من فکر می کنم در این مورد هیچ شرط و ضابطه ای نباید برای دولت جدید بگذاریم، نباید بگوییم در چه سطحجی باید باشد و در چه سطحی نباید باشد.
به هر حال کل تیمی که در هشت سال گذشته بر سر کار بوده، بدترین امتحان ممکن را پس داده است.
فکر می کنید تیم جدید لازم است چه موضوعاتی را در این شرایط موردنظر قرار دهد؛ کار باید از کجا آغاز شود؟
احیای رشد اقتصادی باید در اولویت و در مرکز توجه باشد. اگر این شاخص را احیا کنیم، در تمام شاخص های دیگر از جمله بهره وری، سرمایه گذاری و عدالت اجتماعی شاهد بهبود وضعیت خواهیم بود.
این وظیفه سنگینی است، فکر می کنید این تیم با این مختصات از عهده کار برخواهد آمد؟
حتماً، حتماً می توانند چاره ای در این مورد بیندیشند، البته مسلم است که فشارهایی وجود دارد.
با وجود این فشارهای سیاسی و اقتصادی باز هم شما این همه خوش بین هستید؟
به هر حال باید امیدوار بود، شرایط برای فشارهای سیاسی به دولت جدید اصلاً فراهم نیست. این حرف هایی را که در برخی رسانه ها می زنند جدی نگیرید، درست است که شرایط سختی است اما به باور من شرایط کشور بسیار وخیم است و حاکمیت هم این را می داند که با چه چیزهایی و با چه شرایطی روبه روست. بنابراین فشارهای سیاسی چندان نمی تواند مؤثر باشد.
تیم اقتصادی دولت شامل افراد دیگری از جمله رئیس کل بانک مرکزی و رئیس سازمان برنامه و بودجه هم خواهد بود که هنوز از طرف دولت معرفی نشده اند، با توجه به اینکه گفتید یک تیم فکری پشت دولت است، افرادی که در این جایگاه قرار می گیرند تا چه حد می توانند در سیاست گذاری های اقتصادی دولت تأثیرگذار باشند؟
حتماً مؤثر خواهند بود، در این میان رئیس سازمان برنامه و بودجه تاثیر خیلی زیادی خواهد داشت و می تواند مؤثرترین فرد در سیاست های اقتصادی کابینه باشد. آقای روحانی هنوز کارهای خیلی زیادی برای انجام دادن دارد، البته این روزها مدام افرادی که قرار است پست های مختلف را عهده بگیرند، در حال معرفی شدن هستند و این روند تا تکمیل شدن دولت ادامه خواهد داشت، اما مشخص است که این افراد نمی توانند خیلی متفاوت از خط فکری افرادی باشند که به عنوان وزیر معرفی شده اند.
در شرایط فعلی بعد از دولت آقای احمدی نژاد به نظر شما بهتر است که این تیم اقتصادی و این دولت در عرصه اقتصادی به کدام طرف حرکت کند؟
مسلماً اقتصاد آزاد با حداکثر نگاه به شرایط و ظرفیت های بومی کشور، می تواند راه حل باشد. ایران راهی به غیر از حرکت به سمت اقتصاد آزاد ندارد، منتها این حرکت باید آرام و بدون شوک درمانی باشد، این سیاستی که هر روز یک بخشنامه و هر روز یک تشنج ایجاد می کند، نمی تواند اوضاع را در کشور بهبود دهد.