رزمنده فاو- وزیر پیشنهادی نفت

رضا زندی

زمانه عوض شده است و زمان هم. زنگنه هفته عجیبی را پشت سر گذاشت. او هفته دشواری را پیش رو دارد. رئیس کمیسیون انرژی مجلس با ادبیاتی خاص بر او تاخت در حالیکه دو وزیر نفت کابینه نهم از او حمایت کردند. برخی رسانه ها روبرویش سخت نشستند در حالیکه قدما و جنوبی های نفت، به حمایت از او به پا خاستند. منتقدان دیروز، به مدد آنچه احمدی نژاد با نفت کرد، متحدان امروز زنگنه شدند.  شیخ الوزراء این هفته پشت تریبون پارلمان خواهد رفت تا برای سال بیست وسوم، وزیر شود. کسی اما این روزها  از سابقه آقای وزیر نمی گوید. از حضورش در وزارت فرهنگ و ارشاد در بحبوحه انقلاب. از همراهی اش در بردن گروگان های سفارت آمریکا به تبریز، از حضور موثرش در جهاد و جنگ، از سدسازی هایش در دوره سازندگی. از خاموشی های هر روزه که با وزارتش در نیرو به پایان رسید. از جذب سرمایه گذاری خارجی و توسعه میادین نفتی. از توسعه گسترده پارس جنوبی.  آقای میرکاظمی، چه کسی از چه کسی باید عذرخواهی کند؟!

موضع نفتی ها برای عذر خواهی میرکاظمی

هفته گذشته سید مسعود میرکاظمی، رئیس کمیسیون انرژی مجلس که در دو سال اول دولت احمدی نژاد از وزارت بازرگانی به نفت آمد در گفت وگویی با خبرگزاری فارس، گفت: «از قول آقای زنگنه در رسانه ها مطرح شده که درباره مدیران نفتی گفته اند گروهبان ها باید بروند و ژنرال ها بیایند، واقعا تأسف می خوریم فردی که هنوز صلاحیتش بررسی نشده بیاید اینگونه اظهارنظر کند. آقای زنگنه باید از مدیران نفتی عذرخواهی کند و در عین حال بررسی شود که آیا اصلا خود او صلاحیت گروهبانی در وزارت نفت را دارد یا خیر.» چند روز بعد مدیرعامل شرکت ملی نفت در دولت اول احمدی نژاد و مدیرعاملی فعلی نیکو، پاسخ میرکاظمی را شفاف روی میز گذاشت: «اگر بنا بر عذرخواهی است خیلی ها و از جمله خود آقای میرکاظمی باید عذرخواهی کند. خیلی ها وقتی به نفت آمدند کسانی را که عمرشان را در تولید نفت و گاز سپری کرده بودند کنار گذاشتند. وقتی این افراد باتجربه را کنار زدند طبیعی است که صنعت نفت دچار مشکل می شود.» سیف الله جشن ساز برکناری بیش از 250 نفر از مدیران با سابقه نفتی در دوره آقای میرکاظمی را گوشزد کرد: «در دوره وزارت ایشان، تعداد زیادی از کسانی که سال ها در نفت کار کرده و تجربه اندوخته بودند برکنار شدند.» جشن ساز که مدیرعامل شرکت ملی نفت خیز جنوب هم بوده دیگر از میرکاظمی نپرسید چه کسی از چه کسی باید عذرخواهی کند. او به صراحت خواهان عذرخواهی میرکاظمی شد.

رزمنده فاو

جنگ بود. زنگنه وزیر جهاد بود. بدون سنگرها سنگر می ساختند. والفجر 8 بود. عملیات آزادسازی فاو. زنگنه مستقیما بر ساخت پل بعثت نظارت داشت. پلی که هم باعث تسخیر فاو شد، هم اگر ساخته نشده بود پس از بازگشت، تلفات نیروهای ایرانی گسترده می شد. غلامرضا صحرائیان، قائم مقام اسبق وزارت جهاد کشاورزی، هشت سال پیش در مراسم تجلیل از زنگنه گفت: «بنیان گذاشتن ستاد پشتیبانی جنگ، تشکیل بیش از 40 گردان مهندسی و پشتیبانی و نیز مرکز تحقیقات، آن هم در شرایط تحریم از جمله اقدامات اساسی بیژن زنگنه بود، اما نقش وی در دفاع مقدس مغفول مانده است.» جهاد آن روز هم در خط مقدم بود هم در پروژه های کشاورزی و عمرانی. هم برای آسایش مردم کار می کرد. هم برای امنیت مردم می جنگید. زنگنه پنج سال و از سال 62 تا 67 وزیر جهاد سازندگی بود. اگر جنگ ندیده ها بر زنگنه بتازند شاید بتوان به حساب تغافل شان گذاشت اما.....

دیگر جدول خاموشی نداشتیم

زنگنه 9 سال و از سال 67 تا 76 وزیر نیرو بود. نوجوان بودیم. هر روز صفحه روزنامه اطلاعات را باز می کردیم تا جدول خاموشی ها را ببنیم. برق نداشتن، جزوی از زندگی روزمره مان شده بود. جنگ تمام شده بود اما مشکلاتش همچنان ادامه داشت. زنگنه که وزیر نیرو شد مپنا را تشکیل داد. شرکتی که نیروگاه ساز شد. وزارتش در نیرو که تمام شد دیگر جدول خاموشی در روزنامه چاپ نمی شد. کیست که به دوره وزارت نیرو در دوره سازندگی برسد و سدسازی ها را به یاد نیاورد. دوره زنگنه در نیرو، دوره پرآب و روشنی بود. ما فراموشکار شده ایم؟!

نقت قبل از زنگنه- نفت بعد از زنگنه

سال 76 به نفت رسید. پنج فاز پارس جنوبی، بطور کامل افتتاح شد و عملیات اجرایی پنج فاز دیگر به پیشرفت خوبی رسید. نیاز به ارقام نیست تنها اگر گفته شود در دوره هشت ساله پس از زنگنه، هیچ فازی از فازهای پارس جنوبی به طور کامل افتتاح نشد. اولین و مهترین قرارداد صادرات گاز ایران در سال 1380، اجرایی شد. شرکت های درجه یک خارجی آمدند و با پول خودشان میادین نفتی را توسعه دادند. از سیری و دارخوین گرفته تا سروش و نوروز. ظرفیت تولید نفت ایران به حدود 4 میلیون و 200 هزار بشکه رسید. امروز حتی اگر تحریم ها هم نباشند ظرفیت تولید نفت ایران به حدود 3 میلیون و 700 هزار بشکه کاهش یافته است. زنگنه با قراردادهای بیع متقابل، سرمایه های خارجی را جذب کرد. گروهی هم که آن روز سینه چاک این قراردادها شده بودند، سال گذشته در مقابل نوعی از قراردادهای مشارکت در تولید سکوت کردند. گویا زمانه عوض شده بود و زمان هم.

قراردادهای «بین» و کرسنت پاسخ های رسمی گرفتند

هفته گذشته رسانه های مخالف زنگنه، گزارش هایی درباره  وزارت هشت ساله زنگنه بر نفت منتشر کردند. در یکی نوشتند: «طی سال های ۸۳ تا ۸۴ و در وزارت آقای زنگنه به منظور تغییر ساختار شرکت ملی نفت ایران، تمام اطلاعات صنعت نفت ایران در اختیار یک شرکت صهیونیستی بنام «بین» ایتالیا قرار گرفت.» و در دیگری گزارش دادند: «کرسنت را از یاد نبرده ایم.» قرارداد صادرات گاز ایران به امارات، به کرسنت شهره است. اخبار ماجرای استات اویل هم دوباره تکرار شد. ماجرایی که زنگنه برای روشن شدن ابعاد آن، تیم کارشناسی به نروژ فرستاد و با نهادهای نظارتی همکاری کامل کرد تا کمیسیون انرژی وقت مجلس، به رسید. هفته گذشته دفتر زنگنه درباره قرارداد «بین» با انتشار جوابیه ای، در  اختیار قراردادن اطلاعات صنعت نفت به یک شرکت اسرائیلی را رد کرد و عباس خنیفر، بعنوان یک مقام رسمی دولت دهم به سایت رسمی وزارت نفت گفت: «قرارداد اصلاح ساختار شرکت ملی نفت ایران که با شرکت «بین» کمپانی ایتالیا منعقد شد یکی از سالم ترین و شفاف ترین قراردادهای این شرکت است.» موضع غلامحسین نوذری، وزیر نفت دولت احمدی نژاد هم درباره قرارداد کرسنت، جالب و مهم بود: «شاید نقدهایی بر قرارداد کرسنت وارد باشد اما از آن زمانی که عده ای این قرارداد را نقد کردند و برای این قرارداد مشکلاتی به وجود آمد؛ به طوری که اکنون هم به داوری ارجاع شده است بیش از ٧ سال می گذرد و در این مدت سهم گاز ایران در میدان مشترک سلمان با امارات در حال سوختن است. اکنون برخی از تأسیساتی که برای آن مجموعه در نظر گرفته شده بود آسیب دیده اند. امروز، سوال نمی شود که چرا ما هفت سال گاز نفروختیم، فقط سوال می شود که چرا آن قرارداد امضاء شد. طبق قرارداد کرسنت در زمان صادرات گاز به امارات یا حتی بعد از آن تغییر قیمت گاز قابل مذاکره بود.»

حمایت دو وزیر نفت از زنگنه

حضور زنگنه، نفتی ها را دوباره دور هم جمع کرد. وزیری هامانه، اولین وزیر نفت بعد از زنگنه، از او حمایت جدی کرد: «انتخاب وی انتخاب بجا و شایسته ای است و از فردای روزی که ایشان رای اعتماد گرفتند می توان شاهد حضور فعال ایشان در وزارت نفت، بازسازی وزارتخانه، جمع کردن نیروهای دفع شده، ساماندهی نیروی انسانی و استفاده از امکانات صنعت نفت بود. در این صورت اتلاف وقت نخواهیم داشت». غلامحسین نوذری، وزیر دوم کابینه نهم موضعی صریح گرفت: «با توجه به شناختی که از صنعت نفت و شرایط کنونی کشور در سطح بین الملل دارم حضور مهندس زنگنه در وزارت نفت را مثبت و مفید می دانم.» این دو وزیر کابینه نهم هفته گذشته به کمیسیون انرژی رفتند تا حمایتشان از زنگنه را به مجلسی ها نشان دهند. آیا وزیر سوم کابینه احمدی نژاد، این حمایت ها را دیده است؟ یا همچنان خواستار عذرخواهی است!

هفته اتحاد نفتی ها- مدیر مناطق نفت خیز جنوب به "آسمان" چه گفت؟

زنگنه هویت صنفی نفت را احیا کرد. حتی کسانی که هشت سال پیش منتقد زنگنه بودند امروز زیر یک علم جمع شده اند تا هویت صنفی صنعت نفت احیاء شود. «بورد» رئیس مناطق نفت خیز جنوب به "آسمان" می گوید: «ما دوست داریم که صنعت نفت به اقتدار خودش برسد. برنامه آقای زنگنه، برنامه خیلی خوبی است و مورد حمایت ماست. امیدواریم با کمک مجلس و همراهی همه دست اندرکاران، ایشان در وزارت نفت موفق باشد.» علیرضا ضیغمی، معاون وزیر نفت در دولت دهم و مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش هم نمره زنگنه را در وزارت نفت نمره ای بالا می داند: «با توجه به اینکه مهندس زنگنه ٢٢ سال در دولت های مختلف وزیر بوده اند و هشت سال هم تجربه وزارت نفت دارند، حضور ایشان در این شرایط حساس، می تواند اجرای پروژه ها را تسریع و مشکلات تحریم را کاهش دهد.» نکته جالب ماجرا، اظهارنظر حسین نورالدین موسی، از کارشناسان مناطق نفت خیز جنوب است. او که در دوره قبل با زنگنه اختلاف نظر داشت، پس از هشت سالی که بر نفت گذشته است، حالا نه تنها از او حمایت می کند بلکه پاسخ قاطعی به میرکاظمی می دهد: «اگر آقای زنگنه، با سابقه 20 سال نظارت که حداقل 16 سال آن در حوزه انرژی و8 سال آن مشخصاً در وزارت نفت بوده، به زعم آقای میرکاظمی صلاحیت گروهبانی در وزارت نفت را ندارد، چگونه خود ایشان بدون داشتن یک روز سابقه در حوزه انرژی کشور به ویژه در حوزه نفت، خود را شایسته وزیر نفت شدن می دانست؟» فصل مبارکی در نفت رقم خورده است. بسیاری از دلسوزان صنعت نفت، برای احیای صنعت نفت پشت زنگنه ایستاده اند.

زنگنه، تنها وزیری که سند رسمی پاکدستی گرفت

زنگنه سال 84، وقتی پشت تریبون مراسم تجلیلش ایستاد از روزهای سخت و فراموش نشدنی جنگ گفت، اما حرف هایش را با روزهای خوش پیروزی تمام کرد: «خسته نشده ام و قصد بازنشسته شدن را هم ندارم.» انگار شیخ الوزراء هشت سال پیش امروز را می دید: «از نوجوانی به عشق سربلندی ایران درس خواندم و کار کردم و بعد اعتلای اسلام به این احساس اضافه شد. اگر دل انسان پرشور و عاشق فداکاری باشد می تواند هم چنان فعال باشد.» زنگنه که کارشناسی ارشد عمران دارد آن روزها در رابطه با انتخاب رشته تحصیلی خود جمله جالبی گفت: «رشته مهندسی راه و ساختمان را انتخاب کردم تا یک روز هم کارمند دولت نباشم. در عین حال پدرم در شرکت ملی نفت بود و می خواست که من مهندسی نفت بخوانم.» او حالا بعد از 22 سال وزارت و هشت سال دوری از کار دولتی، باید به دولت برگردد. آن هم به خواست رئیس جمهور تدبیر و امید. او تا روز آخری که در دولت بود صندلی دانشگاهی اش را حفظ کرد و پرونده پرسنلی اش را به دولت منتقل نکرد. او تنها وزیری است که از رئیس قوه قضاییه سند رسمی پاک دستی دریافت کرده است. زنگنه جنگید، زنگنه در نیرو درخشید، زنگنه باز هم به نفت می آید. باز هم برای وطن. حالا فصل اعتماد نمایندگان است.