فشردگی دنیا و موتور توسعه

پس از آن WTO شکل گرفت که دنیا را به سمت استفاده از توافقنامه ها و پروتکل های خاصی هدایت می کرد. همزمان اتحادیه ها و همکاری های منطقه ای شکل گرفت که حتی امتیازات متقابل کشورهای عضو، فراتر از تعهدات مندرج در WTO شده است. به طور مثال در اتحادیه اروپا می بینیم که از سفارت خانه های مشترک، پول مشترک و سیاست گذاری اقتصادی مشترک صحبت می شود. حتی تعرفه ها بین خودشان متفاوت می شود. این صرفه جویی در مقیاس را نشان می دهد. یک کشور در بخشی، توان تولید پیدا می کند که به بازار بزرگ 27 کشور اروپایی با تعرفه ناچیز دسترسی دارد. هم سیاست و هم اقتصاد خود را شکل داده است و هم خود را به اقتصاد قدرتمند دنیا متصل کرده است.

اگر هر یک از این 27 کشور، مستقل بودند، قطعا از توان اقتصادی و سیاسی امروزی خود برخوردار نبودند. این کشورها چانه زنی، قدرت تاثیرگذاری و نفوذشان در سرمایه گذاری را مدیون حضورشان در اتحادیه اروپا می دانند. دنیا به سمت این همگونی در حال حرکت است. اما اینکه در بعضی از کشور ها به نتیجه نمی رسد دلایل دیگری را باید ذکر کرد. در اتحادیه ای مانند اتحادیه اروپا که دو جنگ جهانی را پشت سر گذاشته، اگر بحرانی در هریک از کشور ها پیش آید بقیه کشور ها به این بحران کمک می کنند. حالا اگر ما بگوییم این بحران ناشی از پیوستن بعضی از کشور ها است یا نه فرقی در اصل موضوع ندارد، ناشی از اختلاف دیدگاه هایی است که وجود دارد که جای آن در اینجا نیست.

دنیا امروز حالت فشرده ای پیدا کرده و این ارتباطات است که بازار را گسترش می دهد. ضمن اینکه تجارت خارجی یکی از موتور های توسعه است. امروز همه پذیرفتند که موتور توسعه تجارت است، ولی میزان شدت و ضعف آن مورد اختلاف است. این گونه نیست که کسی معتقد باشد که پشت دیوارهای بسته می توان به توسعه دست یافت.