بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : چهارشنبه 2 مرداد 1392      15:19
گفتگو با رئیس سابق مرکز آمار

راهکار رهایی از آمارهای متناقض

تشکیل یک نهاد آماری فراقوه‌ای در دستور کار قرار گیرد

در روزهای پایانی عمر دولت دهم و همزمان با انتشار یا اعلام شفاهی برخی آمارهای اقتصادی تردیدهای جدی نسبت به واقعی بودن این آمارها و شاخص ها از سوی کارشناسان و نمایندگان مجلس آشکار شده است.

تداوم این وضعیت می تواند به مخدوش شدن اعتماد عمومی به آمارهای رسمی و نهادهای متولی آن دامن بزند. در این باره با محمد مدد، رئیس سابق مرکز آمار ایران درباره راه های برون رفت از فضای بی اعتمادی نسبت به آمارهای رسمی گفت وگو کرده ایم.

در سال های اخیر ما شاهد انتشار نامنظم آمارهای رسمی بوده ایم و این وضعیت باعث افت اعتماد کارشناسی و عمومی به آمارهای رسمی شده است. آیا این وضعیت ناشی از ضعف در بدنه کارشناسی مرکز آمار بوده یا عامل دیگری دخیل بوده است؟

مرکز آمار ایران براساس طرح های آماری اقدام به تهیه ، تولید، پردازش و انتشار آمارهای رسمی می کند. مهم این است که وقتی مسئولان دولتی یا منتقدان و کارشناسان، آماری را درخصوص یکی از شاخص های اقتصادی اعلام می کنند، از آنها سؤال شود که منبع آمارهای اعلام شده چیست؟ و اینگونه نباشد که هر کس به خود اجازه دهد آمار و ارقام بدهد بدون اینکه استناد به منبع رسمی داشته باشد.

نباید مبنای اظهارنظرها و ادعاهای آماری، ذهنیت و تلقی افراد باشد و همه باید قبول کنیم که مبنای اظهارنظرها متقن، رسمی و قابل اعتماد باشد و به آمارهای رسمی اتکا کنیم و بر سر تعاریف آماری به استانداردهای جهانی تکیه داشته باشیم. بدیهی است استقلال نهاد رسمی آمار کشور و پایبندی و اعتماد همه به آمارهای رسمی می تواند نقطه عطفی برای پایان دادن به بی اعتمادی ها و تردیدها باشد.

پیشنهاد شما برای برون رفت از کاهش اعتماد به آمارهای رسمی و تردید نسبت به اثرگذاری دستگاه های دولتی بر نهادهای رسمی ازجمله مرکز آمار کشور چیست؟

باید از تجربه کشورهای پیشرفته بهره برد، مثلا در کشور استرالیا با اینکه به صورت ایالتی و مستقل از یکدیگر اداره می شود، به این نتیجه روشن رسیده اند که آمارهای رسمی کشور توسط یک مجموعه مستقل منتشر شود و همه هم به این آمارها استناد و اعتماد کنند.

اشاره کردید به تهیه و انتشار آمارهای رسمی توسط یک مجموعه مستقل در کشورهای پیشرفته؛ شفاف تر توضیح می دهید چگونه این مهم شدنی است؟

اولا در کشورهای پیشرفته اعضای شورای عالی آمار ترکیبی از قوه مجریه و مقننه است و به همین دلیل مرکز آمار، هم در برابر دولت و هم در برابر مجلس پاسخگو خواهد بود، چرا که هر دو نهاد برای تصمیم گیری به آمارهای متقن و مستند نیاز دارند. از سوی دیگر رئیس مرکز آمار برای مدت 7سال انتخاب می شود که دوران ریاست او بیش از عمر یک دولت و رئیس جمهور خواهد بود، تا بتواند مستقل از دولت و مجلس فعالیت کند و بودجه مرکز آمار را هم مجلس تعیین می کند و حتی وابستگی بودجه ای هم به دولت ندارد و به این ترتیب مرکز آمار کشور تحت فشار دولت و مجموعه های خاص قرار نخواهد داشت. دیگر با این وضعیت شاهد موازی کاری در تهیه آمارهای رسمی نخواهیم بود.

افزون بر پیشنهاد فوق، نظام جمع آوری و پردازش آمارهای رسمی و تعاریف آماری هم در چند سال اخیر مورد نقد قرار گرفته است. برای اعتماد سازی و احیای اعتبار گذشته به آمارهای رسمی چه باید کرد؟

اولا باید به سمتی حرکت کنیم که نظام جمع آوری، تجزیه و تحلیل آماری کشور مکانیزه و به روز باشد و دیگر کسی حق نخواهد داشت که این آمارها را دستکاری کند، دوم اینکه اطلاعات آماری کشور به روز در اختیار همگان قرار گیرد و اصلا محرمانه بودن آمارهای رسمی معنایی ندارد، مگر در موارد خاصی که قانون اجازه داده باشد این اطلاعات در مرکز آمار باقی بماند و تنها در اختیار نهادها و مراکز تعیین شده قرار گیرد.

اما بالای 99.5درصد آمارهای رسمی به صورت آنلاین باید روی سایت رسمی مرکز آمار ایران قرار گیرد و همگان بتوانند به آنها استناد و از آن استفاده کنند. در غیراین صورت انتشار مقطعی و توقف انتشار برخی آمارها در بازه های زمانی خاص نظیر انتخابات باعث کاهش اعتماد و افزایش تردیدها خواهد شد. در کشورهای پیشرفته آمارهای رسمی روی سایت رسمی مرکز آمار قرار می گیرد و حق دسترسی عادلانه و بدون تبعیض برای همگان محفوظ خواهد بود.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir