پرداخت یارانه نقدی به مردم برای سیاست یا اقتصاد؟
اقتصاد ایرانی: بخش اول مقاله پرفسور هاشم پسران هفته گذشته در سایت منتشر شد. بخش دوم مقاله ایشان به موضوع هدفمندی یارانه ها و عوارض آن می پردازد.
در امور یارانه ها، از لحاظ اقتصادی اگر یک برنامه ای را مرحله ریزی کردیم درست آن است که مراحل آن را ادامه بدهیم. اگر هدف این باشد که نظام یارانه را در ایران برداریم و کشور را به سمتی سوق بدهیم که کارایی یک نظام تولیدی و مصرفی را داشته باشد و مسئله تورم را هم بتوانیم حل کنیم. از لحاظ اقتصادی اگر قرار بر این است که اجرای هدفمندی یارانه ها می خواهد عقب بیفتد باید روشن شود که تا چه مدت عقب خواهد افتاد و چرا؟. برنامه های اقتصادی حتما باید روشن و شفاف باشد. سرمایه گذاری که ریسک می کند در بخش تولید سرمایه گذاری می کند باید اطلاع داشته باشد از ریسکی که تقبل می کند ریسک هایی که تحت تأثیر سیاست های تزلزلی دولت هست آن ها را باید کاهش دهیم و گر نه ریسک هایی که در کل اقتصاد دنیا هست را نمی توان از بین برد. در اجرای یارانه ها بیشتر جنبه ی مصرف کننده مورد توجه بوده تا تولید کننده، در صورتی که مهمترین هدف از بین بردن یارانه این است که تولید کنندگان کارایی تولید را بالا ببرند دولت باید نفت را گران بفروشد و کالاهای سرمایه ای وارد کند و عواقب کاهش یارانه ها را بخصوص در زمینه ی انرژی بیشتر مد نظر قرار دهد.
اگر مبلغ یارانه ثابت باشد و تورم سالانه 15 درصد افزایش داشته باشد میزان واقعی که به مصرف کننده داده می شود کاهش پیدا می کند شاید دولت این کار را می کند که میزان بدهی خودش به مردم و یا افراد دیگر کاهش دهند و با بالا رفتن تورم میزان واقعی مبلغی که بابت یارانه ها داده می شود کمتر می شود تا جایی که پرداخت این یارانه ها اصلا معلوم نباشد یک راه دیگه این که شرایط بگذارند و کسانی که یارانه می گیرند را محدود کنند خود بخود به جایی می رود که مردم دیگر یارانه نمی خواهند و یا دولت عوض می شود به هرصورت وضع این طور باقی نخواهد ماند. دولتی که یارانه را کاهش می دهد و به جای آن افراد بی بضاعت را پوشش می دهد جنبه ی سیاسی این قضیه بیشتر از جنبه اقتصادی آن است. جنبه ی اصلی یارانه باید به تولید برگردد یعنی اثر یارانه در کارایی تولیدات چطور هست و آن را در واقع اصلاح کنیم و جنبه ی مصرفی را نمی شود کاری کرد. قوانین کارگری، تأمین اجتماعی، شرایط مالیاتی و شرایط کار را بهبود داد ضمناَ روابط کارگر و کارفرما خیلی مهم است این دو هستند که تولیدات را گسترش بدهند.
