واردات خودروی لوکس جز افزایش فشار تحریم ثمری داشت؟

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران یکی از یاوران اوست که معتقد است کشور در حال حاضر به دیپلماتی قوی برای ایجاد تعامل جهانی نیازمند است. علی شمس اردکانی در گفت وگویی یکساعته  ابعاد بیشتری از برنامه اقتصادی دکترولایتی را تشریح می کند که در ادامه می خوانید:

در صورتی که آقای ولایتی رئیس جمهور شوند چه برنامه ای برای رفع مشکلات اقتصادی کشور دارند؟

در حال حاضر یک استراتژی از سوی ایشان تعریف شده که در نهایت افزایش تعامل با دیگر کشورهای همسایه با استفاده از سیاست های اقتصادی را هدف گرفته است. این هدف یک بازی برد برد است و علاوه بر اینکه سود چشمگیری را نصیب کشور خواهد کرد در عین حال برای کشورهای همسایه نیز سود اقتصادی خوبی را در برخواهد داشت.

این مساله همان جاده ابریشمی است که آقای دکتر ولایتی مورد تاکید قرار می دهند؟

به هرحال مزیت نسبی ایران در چند چیز است. اما در سیاست های آقای دکتر ولایتی افزایش ارتباطات انرژی در قالب چرخه برق و چرخه گاز در اولویت های اصلی قرار گرفته است.

منظورتان از چرخه گاز چیست؟

در حقیقت ما با  گازی که داریم عملا می توانیم از هر کشور همسایه ای گاز بخریم و بفروشیم یا از طریق ایران گاز همسایگان را ترانزدیت کنیم و حق تردد گاز آنها از حریم کشور را بگیریم. به عنوان مثال گاز افغانستان در شمال غربی گرفتار یک بن بست است چون به کشورهای دیگر به راحتی دسترسی ندارد و راه ارتباطی برای انتقال گاز این کشور به کشورهای دیگر وجود ندارد در اینصورت ما دو راه پیشروی داریم. ابتدا اینکه مذاکره کنیم و گاز این کشور را با یک قیمت توافقی بخریم و اگر این کشور تمایلی به فروش گاز خود به ما هم نداشت راه دیگری وجود دارد به این شکل که می توانیم اجازه بدهیم گاز افغانستان از خطوط لوله گاز ما عبور داده شود و ما حق العبور خود را به صورت برداشت بخشی از گاز افغان ها حساب کنیم البته راه دیگری هم دارد اینکه معاملات مالی صورت بگیرد اما به دلیل برخی از مشکلات در انتقال پول می توان از طریق تهاتر کالا این ایده را اجرا کرد.

درخصوص چرخه برق هم چنین طرحی قراراست اجرایی شود؟

 در مورد چرخه برق موضوع کمی متفاوت است. ما در حال حاضر با شانزده کشور همسایه ارتباط برقی داریم و شبکه های برق ما به آنها متصل است. در واقع ما در حال حاضر تنها کشوری هستیم که در منطقه هیج گونه مشکلی در تامین برق مورد نیاز خود نداریم.  در حال حاضر کشورهای همسایه ما بالاخص کشورهایی چون افغانستان، ترکمنستان، پاکستان، عراق و ارمنستان با کمبود شدید برق مواجه هستند و ما می توانیم با افزایش حجم مبادله برق با توجه به وضعیت جغرافیایی کشوراز این امکان خدادادی بهترین بهره را ببریم.

در بحث چرخه برق هم  بحث ترانزیت را دنبال می کنیم؟

بله دقیقا؛ به عنوان مثال در ساعات پیک مصرف تاجیکستان در ساعت 11 شب می تواند بخشی از برق خود را به غرب ترکیه که بسیار هم پر جمعیت است و ساعت های ابتدایی شب را می گذراند انتقال بدهد و مشکل این کشور برای تامین برق از این طریق حل شود. ما می توانیم این امکان را برای این کشورها ایجاد کنیم که از طریق ایران و خطوط شبکه برق ما به هم متصل شوند.

به هرحال نباید فراموش کنیم که دور تا دور ایران خطوط گاز و شبکه برق کشیده شده و این نعمتی است که به جرات می توان گفت دیگر کشورهای همسایه از آن بهره نبرده اند و ما می توانیم از این نمعت در جهت تعامل و مبادله انرژی با تمام کشورهای همسایه بهره ببریم.

نکته دیگراینکه ایران  تنها کشوری است  که می تواند نیروگاه کامل بسازد. در تمام سالهایی که عراق در اشغال آمریکایی ها  بود یک مگاوات نتوانستند  به ظرفیت برق این کشور اضافه کنند اما پیمانکاران ما اخیرا در بغل بغداد نیروگاه برقی را تحویل دادند و از شدت مشکلات این کشور در جهت تامین برق کاسته شد. ضمن اینکه ما لوله سازهای قوی داریم پیمانکاران برقی بسیار فعالی داریم و می توانیم از تمام این امکانات به بهترین نحو بهره ببریم.

پس دیپلماسی مورد تاکید آقای ولایتی بر پایه انرژی استواراست؟

 دیپلماسی انرژی و تجاری است. به هر حال نباید فراموش کنیم افزایش تعامل انرژی  با کشورهای دنیا موجب افزایش تعامل تجاری هم  می شود. همواره این سوال مطرح است که ما اگر برفرض دو میلیارد دلار اتومبیل لوکس از یک کشور خاص وارد کرده ایم چه مذاکره خارجی با آن کشور صورت گرفته و یا چه تسهیلاتی از این کشور دریافت کرده ایم. واقعا تاکنون آورده اتومبیل های لوکس چندصدمیلیون تومانی با ارز مرجع در مجامع بین المللی به غیر از رای به تحریم بیشتر اقتصادی ایران چه بوده است؟ هیچ کجای دنیا اینطور نیست که یک تا دو میلیارددلار خرید از یک کشور بدون هیچ پشتوانه مذاکره ای باشد. تحقق تمام این باورها به نظر بنده در گرو کادری است که بلد باشند با دنیا تعامل کنند. 

آقای احمدی نژاد دکترای مهندسی ترافیک داشت و حتی چیزی که خوانده بود را درست اجرا نکرد بعد ما چطور از ایشان می توانستیم انتظار داشته باشیم که روابط بین الملل را درست اجرایی کند.

منظورتان این است که دولت نهم و دهم در امر روابط بین الملل ضعیف عمل کرده است؟

به نظر بنده  دیپلماسی، ادب خودش را دارد.

و به نظرشما این ادب را آقای ولایتی به درستی آموخته اند؟

در بین کاندیدا آقای ولایتی به درستی ادب دیپلماسی  را آموخته است. البته آقای حسن روحانی هم با فاصله ای پس از آقای ولایتی قرار گرفته اند. متاسفانه مابقی کاندیداهای ریاست جمهوری ادب دیپلمات ندارند.

شاخص اصلی یک دیپلمات چیست؟

 یک دیپلمات آموخته نباید عصبی بشود. هنر نیست که افکار عمومی از کسی که قهر می کند خوششان می آید ولی در تعامل بین الملی چنین چیزی نیست. هدف آقای دکتر ولایتی برای ایجاد چرخه انرژی از تعامل بین المللی شروع می شود و در پی آن مشکلات اقتصادی ناشی از عدم تعاملات بین المللی کاهش پیدا می کند در اینصورت رونق ایجاد می شود و اشتغال ایجاد می شود.

به غیراز ایجاد چرخه انرژی و تعاملات بین المللی چه هدف هاب دیگری در بخش اقتصاد قراراست دنبال شود؟

باید سیاست های ما از توزیع گرایی به سمت تولید گرایی برود. اگر ما تولید را بالا ببریم و توزیع براساس تولید باشد  مشکلات اقتصادی دیگر حل می شود. آقای ولایتی معتقد است اگر دولت قرار است سیاست واردات هم داشته باشد باید با گرفتن تسهیلات از کشورهایی باشد که از آنها کالا وارد می کنیم. اگر ما از کشوری گوشت وارد می کنیم واقعا چه امکاناتی از آنها می گیریم.

براساس آمارهای موجود با هر 60 هزار دلار واردات یک شغل از کشور خارج می شود. ما در سال 90-91، 60 میلیارد دلار واردات داشتیم که این میزان یک میلیون شغل را کم کرده همان میزان شغلی که در کشور کم داریم این  یعنی همان سیاست غلط که  پول را دادیم شغل را هم دادیم پس اگر با کسی تجارت بالا داشته باشیم باید امکانات بگیریم.

دیدگاه آقای ولایتی در مورد حمایت از بخش خصوصی و اجرای اصل 44 قانون اساسی چیست؟

آقای دکتر ولایتی معتقدند که باید اقتصاد خصوصی نمایی را جمع کرد و به متن قانون وفادار بود.

نظر ایشان در خصوص اجرای قانون هدفمندی یارانه ها چیست؟

به نظر ایشان باید قیمت حامل ها را اصلاح و درآمد ناشی از آن در بخش تولید سرمایه گذاری کرد. از طرفی در حال حاضر امکان سرمایه گذاری خارجی وجود ندارد و از سوی دیگر ریال خودمان را نیز به سرمایه گذاری در بخش تولید اختصاص نمی دهیم بنابراین باید به فکر هزینه کرد درآمد هدفمندی یارانه ها در بخش تولید بود.

بنابراین کلید گشایش اقتصادی تعامل با دیگر کشورهاست. افزایش مبادلات انرژی با کشورهای همسایه، داشتن دیپلماسی انرژی و تجاری، خروج از مصرف گرایی و دادن اولویت مصرف به تولید در سال 91 اولویت های اصلی آقای دکتر ولایتی برای بخش اقتصاد کشور است.