بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : يکشنبه 12 خرداد 1392      13:3

کاظم خسروشاهی/ ناگفته های مینو

اقتصاد ایرانی: کاظم و حسن خسروشاهی، بنیان گذاران کارخانه مینو در روزهای ابتدای انقلاب اموال خود را برباد رفته دیدند. آنچه در پیش روی می خوانید شرح تحقیقی است که فریدون شیرین کام و ایمان فرجام نیا در مورد زندگی او انجام داده اند. بحش دوم این گزارش را می خوانید:

گزارش هیئت مدیره همزمان با بحران سیاسی خرداد 1357 به مجمع عمومی ارائه شد . فروش شرکت در سال 1356حدود 000 / 000 / 264 / 10 ریال، تقریبا 39 درصد نسبت به سال قبل افزایش داشت. قیمت عمده محصولات داروئی از دهسال پیش تغییر زیادی نیافته بود. سود شرکت پس از کسر مالیات 576 میلیون ریال، که نسبت به سال قبل 97 درصد افزایش داشت. در حالیکه وزش انقلاب گسترش یافته بود، بیش از 107 میلیون ریال از سود سهام، به سال بعد منتقل شد.

شرکت های گروه بیش از 600 محصول متنوع دارویی، بهداشتی، مواد غذایی، دترجینت و پاک شویی، مواد بسته بندی، الیاف مصنوعی و سموم دفع آفات نباتی و... تولید و در تمام کشور با قیمت یکسان به فروش می رساندند. همچنین پایه های صادراتی گروه را با تاسیس شرکت پایور به منظور صادرات در بازار منطقه طراحی نموده بودند. در بخش پژوهش شرکت، تعداد زیادی دکتر داروساز و تعدادی کارشناس تحقیقاتی برای تهیه فرمول داروهای جدید در آزمایشگاه در سال 1357 مشغول تحقیق بودند تعدادی از این محققین دارای تحصیلات عالی بودند. شرکت برنامه ریزی کرده بود که این آزمایشگاه ها را با استخدام متخصصین هر چه بیشتر توسعه دهد تا از یارانه تحقیقاتی دولت بیشتر استفاده نمایند. برای گروه تحقیق پیش بینی شده بود از گیاهان طبی ایران به منظور تولید داروها و وسایل بهداشتی استفاده شود به گونه ای که قابلیت صادراتی داشته باشد .

برای پیاده کردن این طرح، قرار بود، مقارن انقلاب کارخانه ای در فرانسه راه اندازی شود تا امکان بهره مندی از همکاری های تحقیقاتی و پژوهشی فرانسه فراهم شود. تفاوت هزینه دستمزد در زمینه نیروی انسانی و پژوهش بین ایران و فرانسه اجرای آن  را امکان پذیر می نمود. مدیران امیدوار بودند در صورت موفقیت درکشف محصولات جدید دارویی و بهداشتی، موقعیت های گسترده ای برای شرکت فراهم می شود. درآمد سرشاری از سهم واگذاری حق امتیاز تهیه به کارخان ههای تولید کننده در فرانسه به دست می آورد.

گروه البرز از ابتدای فعالیتش ( سال های 1335 ) دفاتر مجهز بازرگانی در نیویورک و هامبورگ داشت که در حوزه های تجاری و صنعتی به شرکت البرز کمک م یکردند امید عملیاتی شدن این برنامه، با وجود امکانات خارج از کشورگروه و ارتباطات 20 ساله با شرکت های معتبر خارجی فراهم بود. به همین دلیل کاظم خسروشاهی مدتی برای تحقیق در نحوه انجام پروژه، در فرانسه ماند اما وقوع حوادث پر شتاب سیاسی انجام این گونه طرح ها را منتفی نمود.

گروه البرز از سیستم مناسب، اطلاعات فنی و پرسنل متخصص استفاده میکرد. بر اساس همین توانائی، شرکت های بزرگ جهانی چون امریکن سایانمید ( لدرلی) ، مرک اند شارپ اند دوم، پوندز، جنرال فودز، سیبا گایگی، و... با گروه همکاری می کردند. شرکت البرز تولید تحت برندهای معتبر، در سا ل های مقارن با انقلاب، برنامه ریزی صادراتی را پایه ریزی کرده بودند. گروه تولید دارو در سال پیروزی انقلاب 5 هزار کارگر، کارمند و مدیر داشتند.

از میان فرزندان، کاظم نقش موثری در توسعه فعالیت اقتصادی گروه البرز داشته است. کاظم خسروشاهی پنجمین فرزند خانواده در نیمه شهریور 1300 شمسی، تا سوم دبیرستان را در مدرسه رشدیه تبریز به پایان رساند و دیپلمش را از مدرسه تجارت تهران گرفت.

از کودکی به کار عملی علاقه داشت در درست کردن وسایل بازی مثل بادباک تبحر داشت و در برنامه های ورزشی شهر مثل شنا، والیبال موفق بود. تجربه کردن کارهای مختلف ساختمانی مثل نجاری، بنایی و برق کاری و خواندن کتاب های مختلف را در ایام فراغت مدرسه پیگیری می کرد. از ویژگی های شخصیتی وی، بازبینی، استقبال از آزمایش و شکست و تکرار آزمایش را در تمام دوران زندگی حفظ نمود. دروس دفترداری، حسابداری، قانون تجارت و زبان را تا حدی در مدرسه فرا گرفت. این دروس بعدها کار و مدیریت وی را در شرکت خانوادگی آسان نمود. پس از دیپلم، حدود یکسال با پدر و برادرانش در بازار کار کرد. پس از آن در کنکور دانشکده حقوق دانشگاه تهران به عنوان یکی از شاگردان ممتاز رشته اقتصاد پذیرفته شد. درس ها را در کنار کار مطالعه می کرد پس از دوسال، دانشکده را ناتمام گذاشت. برای ادامه تحصیل و کار قبل از پایان جنگ جهانی دوم در آغاز 1324 به آمریکا رفت. ابتدا به عراق، کراچی، بمبئی و پس از چهار ماه انتظار در هند، از طریق کشتی سربازان به آمریکا رفت تمام اصول نظامی را مثل تمرین نجات غریق، در هنگام سفر با کشتی مدت یکماه باید رعایت می نمود .

وقتی به آمریکا رفت چند دوره آموزشی کوتاه مدت مدیریتی را طی نمود. روزها به دنبال فرصت و توسعه فعالیت های اقتصادی و مکاتبات تجاری خانواده بود ودروسش را شبانه می خواند. کاظم پس از دو سال توقف در آمریکا و اخذ چند نمایندگی دارویی مثل ماکسون رابینز برای برادر داروسازش دکتر نصرالله و محصولات otc برای برادرش جواد به ایران بازگشت. این نوع محصولات دارویی احتیاج به نسخه پزشک نداشت و داروخانه مستقیما به بیماران می فروخت .

مسافرت به خارج و آشنایی با فضای اقتصادی آمریکا، اثرات زیادی در شکوفایی شخصیت کارآفرینی وی داشت. پس از برگشت به ایران

 

حین کار، تحصیلش را ادامه داد پس از آن نصرالله برای ادامه فعالیت اقتصادی خانواده در خارج از کشور، به آمریکا رفت. کاظم در سال 1329 با عزت مقدم ازدواج نمود فعالیتش در درون شرکت خانواد گی در ابتدا، اداره فروش و پخش دارو بین عمده فروش ها بود . مغازه عمده فروشی در ناصر خسرو خریدند و با استخدام یک فروشنده فعال و دادن یک کامیون به وی، به توزیع داروی وارداتی ماکسون رابینز مثل شربت سینه، محلول های چشمی و انواع ویتامین ها اقدام نمودند. این دوران هنوز حجم فعالیت دارویی آنها، نسبت به سایرفعالیت تجاری شان اندک بود زیرا سود اصلی نصیب عمده فروش ها می شد به همین دلیل تصمیم گرفتند کار عمده فروشی را نیز خود به عهده به گیرند. در همین زمان دفتر نمایندگی در آمریکا را تاسیس نمودند و نمایندگی بیشتری از شرکت های دارویی آمریکا بدست آوردند.

برای اولین بار خانواده خسروشاهی به فروش مستقیم دارو اقدام نمود. فروش دارویی در روزهای اولیه از 20 هزار ریال بیشتر نبود. این حجم معامله، سهم ناچیزی از فعالیت شرکت را تشکیل می داد . با گسترش فعالیت دارویی، بتدریج کل عملیات شرکت خانوادگی را تحت الشعاع قرار داد. با ترجمه بروشورها، تهیه خلاصه ای از کارکرد های دارو، آموزش ویزیتورهای دارویی، بازدید از کارخانه های سازنده دارو در خارج از کشور، شرکت در دوره های مدیریت و بازاریابی کارخانه های دارویی، به امر سازماندهی، برنامه ریزی و بازدهی در کارها و هدایت نیروی انسانی تاکید نمودند . توجه به همین نکات نقش موثری در توسعه فعالیت دارویی آنها و بدست آوردن سهم بیشتر بازار نسبت به رقبا نصیب شان شد.

در بخش دارویی بر انتخاب ویزیتور و سیستم فروش تاکید بیشتری می شد. ویزیتور های دارویی عموما افراد دارای مدرک دکترای داروساز، یا لیسانسیه، امانت دار، پاک و صادق، و از بین خانواده ها ی درستکار انتخاب می شدند، آنها هر روز تعدادی از نمونه های دارویی را که ارزش زیادی داشت به دکترها و بیمارستانها هدیه می کردند که مورد استفاده قرار دهند و در صورت اطمینان، به خرید آن اقدام نمایند، در ابتدا سیستم کنترلی غیر از اخلاق و درستکاری آنها وجود نداشت. روابط احترام آمیز با افراد تحصیل کرده، سبب علاقه بیشتر به کار از سوی ویزیتورها و توسعه فعالیت شرکت شد. روش کار گروهی، سیستم تفویض اختیارات، و کنترل، الگوی مدیریت شرکت در مراحل بعدی مورد توجه قرار گرفت .

گفتگوی آزاد بین مدیران و همکاران در نحوه فعالیت شرکت، انتقاد از کار یکدیگر و تحمل همدیگر در نقد، برخورد ایده ها و افکار، به نو آوری و اصلاح امور در شرکت منجر گردید. با استفاده از الگوی کارجمعی، زمینه انتخاب نیرو های کارآمد برای پست های مدیریتی فراهم می شد. سیستم فروش دارو در ایران پیش از فعالیت گروه تولید دارو، مبتنی بر مراجعه داروخانه از تهران و شهرستان به عمده فروش دارو بود. کاظم خسرو شاهی از طریق مشاهده سیستم فروش شرکت های آمریکایی تصمیم گرفت این مدل بازاریابی دارو را در ایران تغییر دهد. در هر استان دفتر پخش، انبار و حمل به وسیله کامیون و گاراژ برای کامیون ها به وجود آوردند و در استان ویزیتوردارویی، مدیر و سرپرست انتخاب نمودند. در سال 1356 بیش از 40 هزار داروخانه، مغازه و فروشگاه، در سراسر ایران محصولات گروه را اعم از دارو و وسایل بهداشتی و آرایشی و غذایی پخش و توزیع می کردند. همه این فعالیت ها توسط واحدهای کامپیوتری شرکت در مرکز کنترل می شدند. این سازمان پخش و فروش بی اندازه به پیشرفت گروه البرز کمک کرد. هنگامی که نمایندگی واردات هر کالایی را می گرفتند یا کالایی را در گروه تولید می کردند سازمان فروش به آسانی قادر به پخش و فروش آن بود و از این جهت عموما از رقیبانشان مجهزتر بودند و پیشرفت بیشتری در فروش کالای خود داشتند.

در فاصله سال های 1325 تا 1336 کاظم و نصرالله خسروشاهی بیشتر فعالیت شان در حوزه دارو متمرکز بود. جواد و مجید خسرو شاهی انواع پارچه از آلمان، چینی آلات از ژاپن و ظروف شیشه ای از آمریکا وارد می کردند. برادر دیگر مهندس محمد خسروشاهی نیز در هامبورگ آلمان دفتر بازرگانی داشت و با شرکت خانوادگی در ایران همکاری می کرد. به علت گسترش فعالیت دارویی و سودآوری آن بر سایر بخش های تجاری، برادران خسروشاهی در اواسط دهه سی تصمیم گرفتند فعالیت خود را در بخش دارویی و بهداشتی متمرکز نمایند. به همین دلیل سرمایه خود را ازسایر بخش های وارداتی به حوزه دارویی آوردند. در سال 1336 شمسی قانون استفاده از تجدید ارزیابی از پشتوانه اسکناس برای دادن وام های صنعتی تصویب شد. خانواده خسروشاهی احساس کردند اگر از موقعیت فعلی استفاده ننمایند چه بسا سایر رقیبان بر آن ها پیشی گرفته و واردات دارو محدود گردد و آنها از صنعت دارو و نمایندگی های آن، با همه امکاناتی که در نظام توزیع به وجود آوردند، حذف گردند. همچنین تنوع محصولات در دارو و وسایل بهداشتی، یک نوع پوشش برای جلوگیری از ضررهای احتمالی ایجاد می کرد.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
علی اصغر سعیدی
شنبه 22 تير 1392      3:15

سلام عنوان شما غلط است حسن و کاظم موسس شرکت مینو نبودند بلکه تولیدارو را تاسیس کردند. حسن پدرشان بود که مجتهد نیز بود و برادران بزرگ احمد و بعد کاظم بود. اهمیت احمد بیشتر از کاظم بود
علی اصغر سعیدی
سه شنبه 7 دى 1395      10:12

برای مطالعه شرح حال بنیانگذار شرکت مینو کتاب موقعیت تجار و صاحبان صنایع در ایران عصر پهلوی ، زندگی و کارنامه علی خسروشاهی ، نوشته علی اصغر سعیدی را مطالعه فرمایید نشر نی سال ١٣٩٤
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir