بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : شنبه 21 ارديبهشت 1392      12:39
بازخوانی تجربه تک نرخی کردن ارز در ابتدای دهه 80

تبعات ایجاد تشویش در سیاست های ارزی

سید کمال سیدعلی- معاون ارزی سابق بانک مرکزی

 

آنچه در امر سیاست گذاری اقتصادی در کشور اهمیت دارد این است که زمانی یک سیاست در غالب خبر اعلام می شود که تمام مراحل تصویب را طی کرده باشد. چراکه یک خبر با محتوای تغییر سیاست ارزی می تواند تبعات زیادی در بازار ارز و بازار کالاها ایجاد کند به همین دلیل باید ظرافت ویژه ای در این موارد به خرج داده شود. چراکه جامعه هدفی که آن تصمیم اقتصادی دارد باید واکنش خود را با آن تصمیم هماهنگ کند و این موضوع می تواند جهت گیری ها را تغییر دهد به عنوان مثال اگر قرار است روش تامین ارز برای حجاج تغییر کند و با قیمتی دیگر به آن ها ارز داده شود باید توجه داشت که این موضوع برای 70 هزار نفری که قرار است به سفر حج عازم شوند، اهمیت دارد و می تواند در تصمیم گیری آن ها تاثیر بگذارد. در مقیاس بزرگتر وقتی دولت قصد تغییر سیاست ارزی در واردات کالاهای اساسی و دارو را دارد باید بر روی واکنش جامعه هدف هم تمرکز داشته باشد. اعلام این خبر از سوی مسوولان و تبدیل شدن آن به تیتر اول رسانه ها خود آغازگر مشکلات خواهد بود. در حالی که باید به آثار روانی اعلام این خبر در جامعه توجه شود.

در سال 1381 طرح یکسان سازی نرخ ارز اجرا شد. دو نوارز آن زمان وجود داشت ارز آزاد که 800 تومان بود و ارز واریزنامه که 580 تومان قیمت داشت. برای یکسان سازی نرخ ارز اولا به مرور و کالا به کالا عمل شد؛ ثانیا در محیطی آرام و بدون مصاحبه و جنجال این کار پیش رفت. واردات کالاهایی نظیر لاستیک به نوبت از ارز واریزنامه ای به ارز آزاد تبدیل شد و بازار واکنش هیجانی از خود نشان نداد. در این مقطع هم رابطه ارز مرجع و ارز مبادله ای را می توان با یک دهه قبل مقایسه کرد. اگر قرار است سیاست ارزی در این مقطع تغییر کند، بعد از تصمیم سازی و تصمیم گیری باید با حساسیت و احتیاط عمل شود. باید این کار طوری پیش رود که تلاطمی در بازار ایجاد نکند. وقتی سیاست حذف مرجع با آن هیاهو اعلام می شود و بخشنامه آن رسانه ای می شود، باید انتظار هجوم به فروشگاه ها و بر هم خوردن بازار را داشت. بعد از این اتفاق مسوولی دیگر مجبور می شود آن خبر را تکذیب کند و از ادامه روند قبلی خبر دهد. این نابسامانی ها موجب ایجاد شوک در بازار می شود. در حالی که اگر ثبات در سیاست ها و عملکردها وجود داشته باشد، نه کارخانه دار نگران است و نه مصرف کننده. اگر قرار باشد نرخ ها هر روز بالا و پایین شود، نمی توان تصمیم گرفت. در حرکت به سوی یکسان سازی ارزی موضوع خبررسانی اهمیت ویژه ای دارد به همین دلیل این کار باید با مدیریت واحد انجام شود. اینکه یک روز مسوولان وزارت صنعت در این زمینه خبررسانی کنند، یک روز بانک مرکزی بخشنامه صادر کند و بعد مسوول بالاتر در دولت آن را لغو کند، آثار و تبعاتی را متوجه نظام ارزی کشور می کند که جبران آن دشوار خواهد بود. چراکه بازار همواره به سمت بالا رفتن قیمت خود را سازگار می کند. اثر روانی این آشفتگی در سیاست گذاری و اعلام آن، بلافاصله بازار را به سمت افزایش قیمت سوقمی دهد و بعد دیگر به سادگی امکان بازگشت قیمت ها میسر نخواهد شد.

اگر از تجارب گذشته استفاده شود می توان به مانند حذف ارز واریزنامه ای در سال 81 این اقدام را پیگیری کرد. آن زمان طی یک سال این اتفاق افتاد. حذف ارز واریزنامه ای از کالاهای کم اهمیت آغاز شد و در مراحل آخر به کالاهای اساسی نظیر برنج و شکر رسید. ضمن اینکه در این مدت یک سال کمترین مصاحبه و جوسازی رسانه ای از سوی مسوولان انجام نشد تا این یکسان سازی قیمت با کمترین تبعات به پایان رسید. این اصل باید مدنظر قرار گیرد که حذف ارز مرجع با اولویت کالاهایی انجام شود که بازار از آن ها اشباع باشد. همه این اقدامات باید قبل از اعلام خبر انجام شود. اطلاع رسانی در مورد این سیاست ها باید در مرحله پایانی انجام شود تا حساسیت ایجاد نکند.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir