بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : سه شنبه 24 مهر 1397      11:45

رکوردهای تورمی در اقتصاد ایران

اقتصاد ایرانی: بررسی ها نشان می دهد بیشترین نرخ تورم متوسط در سال ۱۳۲۲ رقم خورده که در این سال نرخ تورم به سطح سه رقمی رسیده و کمترین نرخ تورم متوسط در انتهای سال ۱۳۲۹ گزارش شده که نرخ تورم، به سطح منفی ۱۷.۵ درصد رسیده است. علاوه بر این، بیشترین نرخ تورم ماهانه با رقم ۷.۷ درصد در بهمن ۱۳۷۳ و کمترین نرخ تورم ماهانه با رقم منفی ۲.۴ درصد در اردیبهشت ۱۳۷۱ ثبت شده است. مطابق بررسی ها، نرخ تورم ۵۹.۱ درصدی در اردیبهشت ۱۳۷۴ بیشترین رقم تورم نقطه به نقطه و کمترین آن ۵.۸ درصد در فروردین ماه سال ۱۳۸۵ بوده است.

به گزارش دنیای اقتصاد، بررسی آمارهای تورمی بانک مرکزی نشان می دهد که بیشترین نرخ تورم و کمترین نرخ تورم سالانه در دهه ۲۰ شمسی رخ داده است، زمانی که در خلال جنگ جهانی دوم، ایران از سوی متفقین اشغال شد و نرخ تورم به دلیل قحطی ناشی از کمبود مواد غذایی و گرانی افزایش قابل توجهی را ثبت کرد. همچنین بررسی بیشترین تورم نقطه به نقطه و ماهانه از سال ۶۹ تاکنون نشان می دهد که بیشترین نرخ تورم نقطه به نقطه در اردیبهشت سال ۷۴ ثبت شد و کمترین مقدار تورم نقطه به نقطه نیز در فروردین سال ۸۵ گزارش شده است. مطابق این بررسی ها اقتصاد ایران در بهمن ۷۳ شاهد بیشترین تورم ماهانه بوده و در اردیبهشت سال ۷۱، کمترین تورم ماهانه نیز ثبت شده است. این آمارها نشان می دهد که به رغم دو جهش تورمی در دهه ۹۰، هنوز این دهه وارد رکوردهای تورم اقتصاد ایران نشده است. البته نرخ تورم ماهانه و نقطه به نقطه در ۴ دهه اخیر محاسبه شده و امکان دارد آمارهای دهه های قبل از آن دارای رکوردهای بالاتری باشند. مساله تورم، در اقتصاد ایران تاریخچه قابل توجهی داشته و مجموعه تلاش های سیاست گذاری باعث نشده که این مساله در اقتصاد کشور حل شود، بررسی ها نشان می دهد در دهه هایی که اکثر کشورهای دنیا با مساله تورم دست و پنجه نرم می کردند، اقتصاد ایران نیز با این چالش روبه رو بود، اما مسیر بسیاری از کشورها با ایران در دو دهه اخیر تغییر پیدا کرده است. بسیاری از کشورها با به کار بردن سیاست های مناسب پولی و مالی و همچنین تاکید بر استقلال بانک مرکزی در عمل توانسته اند، نسخه جامع برای کنترل نرخ تورم و تنظیم آن براساس اهداف اقتصادی به وجود آورند. در حال حاضر معدود اقتصادهایی وجود دارد که با تورم بالا دست و پنجه نرم می کند و اقتصاد ایران نیز در دایره این کشورها قرار دارد. اصولا رفتار کج دار و مریز اقتصادی در کشور باعث شده که جهش های تورمی در اقتصاد کشور هر از چند گاهی رخ دهد و فضای اقتصاد کلان کشور را با تهدید روبه رو سازد.

جهش تورم در ابتدای دهه ۲۰

آمارهای تورم متوسط در اقتصاد ایران نشان می دهد تورمی که در ابتدای دهه ۲۰ اتفاق افتاده است، یک جهش قابل توجه بوده و این نرخ نیز به رکورد بیشترین تورم متوسط ایران تبدیل شده است. این برهه زمانی، تنها باری است که نرخ تورم به سطح سه رقمی رسیده است. در دهه ۲۰ وضع غلات در ایران به مشکل بزرگی تبدیل شده بود. به علت مهاجرت کشاورزان، بی ثباتی اوضاع سیاسی و کمبود وسایل حمل و نقل عرضه این محصولات با مشکل روبه رو بود. همچنین بر اثر وقایع این دهه روابط بازرگانی با کشورهای اروپا محدود و مسدود شد و این امر باعث شد که دولت نتواند کالاهای مدنظر مردم را تامین کند. همچنین در این زمان هجوم نیروهای بیگانه که سبب هرج و مرج در امور مملکتی شده بود، جمع آوری مالیات را غیرممکن کرده بود. مجموع این عوامل باعث ایجاد تورم بیش از اندازه در ابتدای دهه ۱۳۲۰ شده بود. در این سال ها جدی ترین موضوع کمبود نان بود، این موضوع باعث شد که هزاران تظاهرات کننده شامل دانشجویان، زنان و بچه هایشان جلوی مجلس شورای ملی گرد آمدند و فریاد می زدند، یا مرگ یا نان و با این اوضاع متفقین و دولت ایران دست به کار شدند و با وارد کردن گندم عرضه نان را تحت کنترل در آوردند. براساس آمارهای گزارش بانک مرکزی نرخ تورم در سال ۱۳۲۱ به سطح ۹۶ درصد رسید و در سال ۱۳۲۲ با ورود به سطح سه رقمی رقم ۱۱۰ درصد را ثبت کرده است، اما نکته قابل توجه این موضوع است که نرخ تورم در سال ۱۳۲۳ به سطح ۲.۷ درصد کاهش یافته است. این نکته شاید نشان دهنده این موضوع است که در این سال ها، اعتبار آمارهای ارائه شده در سطح بالایی نباشد و دقت این آمار پایین تر از شرایط کنونی باشد، همچنین بررسی آماری نشان می دهد پس از ۷ سال در سال ۱۳۲۹ با ثبت رقمی منفی ۱۷.۵ درصد کمترین سطح را در تاریخ تورم متوسط ثبت کرده است. نرخ تورم سالانه پس از این سال ها در یک روند کم نوسان حرکت کرد و تورم بعدی در میانه دهه ۵۰ و پس از افزایش مخارج دولت رخ داد. درآمدهای نفتی ایران از کمتر از ۲.۵ میلیارد دلار در سال ۱۳۵۱ به حدود هشت میلیارد دلار در سال ۱۳۵۲ و بیش از ۲۱ میلیارد دلار در سال ۱۳۵۳ رسید، یعنی در ظرف دو سال بیش از هشت برابر شد. وسوسه استفاده هرچه بیشتر از این درآمدهای بادآورده برای شتاب بخشیدن به رشدی که پیش از آن به سقف ظرفیت واقعی خود رسیده بود، اقتصاد ایران را از مسیر درست و منطقی خارج کرد و باعث شد نرخ تورم به بالای ۲۰ درصد برسد. پس از انقلاب اسلامی ایران، بیشترین نرخ تورم در دهه ۷۰ گزارش شده است، بعد از اتمام جنگ، دولت ایران نقشه راهی برای توسعه اقتصاد در کشور تدوین کرد و در این دوره میزان بدهی های خارجی اقتصاد ایران افزایش یافت و در نتیجه، نوسان نرخ ارز نیز این افزایش بدهی را تشدید و ثبات اقتصادی را تهدید کرد. از سوی دیگر، آزادسازی ناگهانی تجارت خارجی و افزایش هزینه های عمرانی باعث فشار بر منابع مالی و افزایش نرخ تورم به نزدیک ۵۰درصد شد. دوره دیگر تورم در ابتدای دهه ۹۰ رخ داد که در نتیجه افزایش مخارج دولت، تشدید تحریم ها و رشد قابل توجه پایه پولی، نرخ تورم به سطح بالای ۳۰ درصد رسید، اما با تغییر انتظارات تورمی در سال ۹۲، مسیر تورم نیز تغییر و نرخ تورم به مرور کاهش پیدا کرد و در نتیجه در سال ۱۳۹۵ نرخ تورم به سطح تک رقمی رسید. در ماه های اخیر بازهم نرخ تورم افزایش یافته و به سطح بالای ۲۰ درصد در حرکت است. نهادهای معتبر بین المللی خارجی نیز پیش بینی کردند در سال های جاری و سال آینده نرخ تورم به بالاتر از ۲۰ درصد خواهد رسید، اما پس از آن با انجام اصلاحات اقتصادی می تواند به سطوح پایین تر حرکت کند. کارشناسان معتقدند رسیدن به نرخ تورم تک رقمی در تمام اقتصادها، پیش نیازهایی را داشته است که بدون انجام این پیش نیازها نمی توان بیماری تورم را از بدنه اقتصاد دور کرد؛ بنابراین اگر سیاست گذار به دنبال این است که رکوردهای بالای تورمی در اقتصاد ایران، تکرار نشود، لازم است که یک پارادایم مشخص برای کنترل نرخ تورم شکل گیرد، پارادایمی که نیاز به همراهی و هماهنگی نهادها و اقتدار سیاست گذار پولی دارد. در غیر این صورت ریتم نوسان پردامنه نرخ تورم، در اقتصاد کشور تکرار خواهد شد.

رکوردهای ماهانه و نقطه به نقطه

بانک مرکزی علاوه بر آمارهای سالانه که از ابتدای دهه ۲۰ منتشر کرده، آمارهای شاخص بهای مصرف کننده در هر ماه را از ابتدای سال ۱۳۶۹ در اختیار مخاطبان قرار می دهد. از این آمارها می توان رشد ماهانه و رشد نقطه به نقطه تورم را نیز استخراج کرد. رشد ماهانه تغییرات شاخص بهای مصرف کننده در یک ماه نسبت به ماه قبل معرف تورم ماهانه است و نرخ تورم نقطه به نقطه، تغییر شاخص بهای مصرف کننده در یک ماه مشخص نسبت به مدت مشابه سال قبل را در نظر دارد. بررسی ها نشان می دهد که بیشترین نرخ تورم نقطه به نقطه در اردیبهشت سال ۷۴ در سطح ۵۹.۱ درصدی رخ داده است. همچنین کمترین تورم نقطه به نقطه نیز با ثبت رقم ۵.۸ درصد در فروردین سال ۸۵ گزارش شده است. علاوه بر این، آمارهای بانک مرکزی حاکی از آن است که نرخ تورم ماهانه، در بهمن سال ۷۳ با ثبت رقم ۷.۷ درصد بیشترین صعود را طی بازه مورد بررسی ثبت کرده است، این در حالی است که کمترین تورم ماهانه نیز در اردیبهشت سال ۷۱ با سطح منفی ۲.۴ درصد ثبت شده است. نکته قابل توجه اینکه بیشترین و کمترین نرخ تورم ماهانه در این مدت از سطح تک رقمی خارج نشده است. در حال حاضر آخرین آمارهای بانک مرکزی نشان می دهد نرخ تورم ماهانه به سطح ۶.۱ درصد رسیده که این رقم نزدیک بیشترین تورم ماهانه است.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir