دود دشمنی واشنگتن ـ آنکارا در چشم بازارها
اقتصاد ایرانی: روابط امریکا و ترکیه که شرکای دیرینه و متحدان ناتو محسوب می شوند دچار بحرانی بی سابقه شده است. رییس جمهوری ترکیه با اشاره به بحران اخیر در روابط با دولت امریکا اعلام کرده اقدامات یک جانبه واشنگتن علیه منافع آنکارا، او را به سمت متحدان و دوستان دیگر سوق می دهد. رییس جمهوری امریکا هم پیش تر در توئیتی از دو برابر شدن تعرفه واردات فولاد و آلومینیوم از ترکیه خبر داده بود. در پی این تنش ها و برخی عوامل دیگر همچون خودداری دولت آنکارا از افزایش نرخ بهره، ارزش لیر در معاملات شنبه در برابر دلار بیش از ۱۸ درصد سقوط کرد. تشدید مناقشات واشنگتن و آنکارا همچنین بر بازارهای جهانی سایه انداخته و به خروج گسترده سرمایه از بازارهای نوظهور انجامیده است. این تنش ها بر معاملات سهام در بازارهای نوظهور، بازارهای اروپایی و وال استریت تاثیر منفی گذاشته و به ویژه سهام بانک های اروپایی در پی آسیب پذیری در برابر بحران اقتصادی ترکیه، دچار افت شدند.
به گزارش تعادل به نقل از رویترز، سرمایه گذاران در پی نگرانی از سقوط بیشتر ارزش لیر و دیگر ارزهای نوظهور در برابر دلار به دارایی های ایمن همچون ین و اوراق قرضه دولت امریکا روی آوردند و همین مساله بازارهای سهام در اقتصادهای نوظهور و حتی اروپا و امریکا را دچار آشفتگی کرد. لیر جمعه وخیم ترین روز خود از زمان بحران مالی ترکیه در سال ۲۰۰۱ تاکنون را گذراند و بیش از ۱۸ درصد از ارزش خود را در برابر دلار از دست داد. این سقوط ارزش لیر در پی تشدید مناقشات با ایالات متحده، نگرانی ها درباره اقتصاد ترکیه و خودداری سیاست گذاران از انجام اقدامات لازم نشأت گرفت.
پس از آنکه دونالد ترامپ رییس جمهوری امریکا، در توئیتی از افزایش دو برابری تعرفه های واردات فولاد و آلومینیوم ترکیه خبر داد، اردوغان به مردم کشورش گفت طلا و دلارهای خود را به لیر تبدیل کنند. رییس جمهوری ترکیه همچنین هشدار داد که تحریم های ایالات متحده و اعمال فشارها از سوی این کشور به روابط دو کشور متحد ناتو ضربه بیشتری می زند و ترکیه تعرفه های امریکا را تلافی خواهد کرد.
اردوغان در مقاله ای در نیویورک تایمز نوشت، در شش دهه گذشته ترکیه و امریکا شریک استراتژیک و متحد ناتو بودند و با همراهی یکدیگر در برابر چالش های مشترک ایستادند. اما امریکا بارها در درک و احترام به نگرانی های مردم ترکیه کوتاهی کرده است و اگر به حاکمیت ترکیه احترام نگذارد، شراکت دو کشور به خطر می افتد. اگر آنکارا شاهد احترام و اقدام متقابل واشنگتن در روابط نباشد، به دنبال دوستان و متحدان جدید خواهد گشت. اقدامات یک جانبه دولت ترامپ علیه ترکیه به ضرر منافع و امنیت ملی امریکا تمام خواهد شد.
در معاملات روز جمعه، سهام بانک ها در سراسر اروپا کاهش یافت و ارزش یورو هم به کمترین میزان از جولای ۲۰۱۷ تاکنون رسید. نشریه فایننشال تایمز به نقل از منابعی اعلام کرد بانک مرکزی اروپا نگران آسیب دیدن وام دهندگان اروپایی از بحران اقتصادی ترکیه هستند. ترکیه یکی از اعضای اتحادیه اروپا نیست، اما روابط اقتصادی عمیقی با بلوک دارد. به گزارش سی ان ان، آمارهای بانک تسویه حساب های بین المللی نشان می دهد که حجم کلی وام های پرداختی از سوی بانک های منطقه یورو به ترکیه به ۱۵۰ میلیارد دلار می رسد و در این میان بانک های اسپانیا، فرانسه و ایتالیا بیش از دیگر بانک ها در معرض خطر هستند. ارزش سهام برخی از بزرگ ترین بانک های اروپا روز جمعه به شدت کاهش یافت. ارزش سهام یونی کردیت ایتالیا ۵.۶ درصد، بانک اعتباری بی بی وی ای اسپانیا ۵.۵ درصد، بانک بی ان پی پریباس فرانسه ۴.۳ درصد و دویچه بانک آلمان ۵.۳ درصد افت داشت.
گرگان اندرسون استراتژیست اقتصاد کلان در شرکت بولتیک، می گوید ارزش دلار در واکنش به احتمال آسیب پذیری بانک های اروپایی در ارتباط با ترکیه افزایش یافت و این تاثیر دومینو وار اقدام سرمایه گذاران به بیرون کشیدن سرمایه هایشان از بانک ها و تبدیل آنها به دارایی های ایالات متحده بود. او می گوید: «تنش های فزاینده توجیه ماندن در اروپا را برای سرمایه گذاران جهانی دشوار کرده و دیدگاه آنها درباره بازارهای نوظهور کاملا منفی است.»
چارلی ویلسون مدیر سرمایه در بازارهای نوظهور در شرکت مدیریت سرمایه تورنبرگ در نیومکزیکو هم گفته: «اشتباهات در سیاست گذاری همچون تصمیم بانک مرکزی ترکیه به ثابت نگه داشتن نرخ بهره، شرایط کنونی را به وجود آورده است. لیر از مدت زمانی پیش تضعیف شده و در سرازیری افتاده است. تنها راه برای جبران این اشتباهات در سیاست گذاری این است که تغییرات جدی در زمینه مالی و پولی درنظر گرفته شود.»
ارزش شاخص سهام دکس آلمان دو درصد، ام اس سی ای ۱.۲۲ درصد، داو جونز ۰.۷۷ درصد، اس اند پی ۰.۷۱ درصد و نزدک ۰.۶۷ درصد افت داشتند. در مقابل، بهره وری اوراق قرضه آلمان به کمترین میزان در سه هفته اخیر و بهره وری اوراق قرضه ده ساله وزارت خزانه داری امریکا ۲.۸۷ درصد کاهش یافت که از افزایش ارزش این دارایی ها در واکنش به افزایش تقاضا حکایت داشت. ارزش ین هم در برابر دلار به بالاترین میزان خود در یک ماه اخیر رسید. ارزش شاخص سهام در بازارهای نوظهور ۱.۶۶ درصد سقوط کرد و پزو به عنوان نماینده ارزهای بازارهای نوظهور ۱.۲۹ درصد از ارزش خود را در برابر دلار از دست داد.
