بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : شنبه 20 مرداد 1397      11:33

نقاط اثرتحریم در صنعت خودرو

با بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه خودروسازی ایران، این صنعت بزرگ، عصری جدید پر از سختی و چالش را آغاز کرده و بر این اساس، نه تنها شرکای معتبر خود را از دست داده، بلکه تیراژ و کیفیت محصولاتش نیز رو به نزول خواهد رفت.

اقتصاد ایرانی: تحریم های جدید آنقدر سختگیرانه هستند که تقریبا تمام خودروسازان معتبر، ایران را ترک کرده و صنعت خودرو کشور را تنها گذاشته اند. در این شرایط، هرچند خروج خودروسازان خارجی در مجموع سبب کاهش تیراژ و افت کیفیت و متوقف شدن برنامه های آنها در صنعت خودرو کشور خواهد شد، اما اثرات این «خروج» بر شرکت های خودروساز داخلی یکسان نبوده و متفاوت است. بر این اساس، خروج خارجی ها در برخی شرکت های داخلی منجر به کاهش شدید تولید و افت کیفی همزمان با از دست رفتن شریکی بین المللی خواهد شد و در برخی دیگر، اثراتی خفیف تر می گذارد.به عنوان مثال، رفتن پژو می تواند ضمن بر هم زدن قرارداد این شرکت با ایران خودرو، تولید محصولاتی مانند ۲۰۶ و ۴۰۵ و پارس را به شدت مختل کند، اما رفتن سیتروئن، اثر خاصی روی تیراژ سایپایی ها ندارد، هر چند آنها را از شریکی بین المللی محروم می کند.

چالش تامین قطعات پژوهای ایران خودرو

به گزارش دنیای اقتصاد، تردیدی وجود ندارد که قطع ارتباط پژو-سیتروئن با خودروسازی ایران، بیشترین ضربه را در مقایسه با سایر شرکت های خودروساز خارجی، به پیکره صنعت خودرو کشور وارد خواهد کرد. دوقلوهای فرانسوی هرچند جزو اولین شرکت هایی بودند که پس از توافق هسته ای و برجام راهی ایران شده و مذاکرات برای همکاری های جدید با ایران خودرو و سایپا را آغاز کردند، با این حال پس از نقض برجام نیز در خروج از کشور پیشقدم شدند.در این بین، پژو که یکی از قدیمی ترین شرکای خودروسازی ایران به شمار می رود، پس از برجام، قرارداد همکاری مشترک خود را با ایران خودرو به امضا رساند و بنا شد در فاز اول همکاری، سه محصول جدید این شرکت در کشور به تولید برسد. پژو ۲۰۰۸، پژو ۳۰۱ و پژو ۲۰۸، سه محصولی بودند که برنامه تولید آنها در ایران خودرو تنظیم و در این بین، تا به امروز تنها مدل ۲۰۰۸ (از مسیر تولید) راهی بازار شده است. البته آن طور که خبر می رسد، ایران خودرویی ها قصد دارند پژو ۳۰۱ را نیز با ۶۰ درصد ساخت داخل تولید و روانه بازار کنند، هرچند هنوز صحت و سقم آن رسما تایید نشده است.

اما بنا به گفته مسوولان ایران خودرو و وزارت صنعت، معدن و تجارت، قرارداد پسابرجامی پژو، با حضور قبلی این شرکت در ایران متفاوت بوده و سرمایه گذاری مستقیم نیز در آن دیده شده بود. بر این اساس، گویا پژو متعهد شده چیزی حدود ۲۵۰ میلیون یورو در ایران سرمایه گذاری کند و البته ایران خودرو نیز معادل همین مبلغ را تعهد داده است. نکته دیگر اینجاست طبق قرارداد موردنظر، پژو برنامه ریزی کرده بود که تا سال ۲۰۲۲ تیراژ محصولات جدید خود را در ایران به ۲۰۰ هزار دستگاه برساند. داخلی سازی ۸۰ درصد به بالا نیز دیگر تعهد پژو در قرارداد موردنظر بود که در صورت اجرا می توانست کمک بزرگی به توسعه کمی و کیفی صنعت قطعه کشور نیز بکند.هرچند پژو در تابستان سال گذشته اجرای قرارداد جدید خود را با ایران خودرو رسما و با تولید مدل ۲۰۰۸ کلید زد، با این حال در کمتر از یک سال، جا زد و اعلام جدایی کرد. با خروج آمریکا از برجام و در اولویت قرار گرفتن خودروسازی ایران برای تحریم، پژویی ها اولین خودروسازی بودند که همراهی خود را با دولت ایالات متحده آمریکا اعلام و آماده رفتن شدند.

حالا که تحریم ها از هفته گذشته برقرار شده، خروج پژو می تواند در بخش های مختلف به ضرر خودروسازی کشور تمام شود. جدای از اینکه رفتن پژو، به احتمال فراوان ایران خودرو را از محصولاتی جدید و نسبتا به روز محروم خواهد کرد، تولید خودروهای قدیمی این شرکت نیز با چالشی بزرگ مواجه خواهد شد و همچنین  سرمایه گذاری پژو نیز به محاق می رود.کمتر کسی فراموش کرده که در دوران تحریم های قبلی که به سختی حالا نیز نبودند، چگونه تولید پژو ۴۰۵ و ۲۰۶ و ۲۰۷ و پارس به مشکل خورد و تیراژ آنها تا چه حد افت کرد و حتی تولید مدل ۲۰۷، متوقف شد. حالا نیز با توجه به برقراری تحریم های جدید و  اینکه آمریکایی ها قصد دارند کوچک ترین منافذ ورود قطعه به ایران را ببندند، به احتمال فراوان تولید پژوهای قدیمی ایران خودرو نیز به مشکل خواهد خورد.

به عبارت بهتر، ایران خودرویی ها نمی توانند به طور مستقیم از پژو تامین قطعه کنند، بنابراین مجبورند سراغ منابع غیر اصلی بروند. اگرچه بخش قابل توجهی از پژوهای ایران خودرو داخلی سازی شده اند، با این حال همچنان وابستگی به برخی قطعات خارجی وجود دارد و اینجاست که تحریم های آمریکا اثر شدید و مخرب خود را خواهد گذاشت. در این شرایط، ایران خودرو برای حفظ تیراژ، چاره ای ندارد جز اینکه قطعات موردنیاز برای تولید پژوهای قدیمی خود را از منابع فرعی تامین کند و این موضوع علاوه بر بالا بردن هزینه، کیفیت را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد. در واقع تامین با واسطه قطعات در دوران تحریم، هزینه بر بوده و از حیث کیفی نیز زیر سوال است و این موضوع، معنایی جز کند و نزولی شدن تیراژ و افت کیفی خودروهایی مانند پژو ۲۰۶ و ۴۰۵ و پارس و ۲۰۷ (در صورت ادامه تولید) ندارد.اما سیتروئن نیز همزمان با پژو اعلام کرد از تحریم های آمریکا علیه خودروسازی ایران تبعیت کرده و خواهد رفت. هرچند خروج سیتروئن از حیث اینکه همکاری خارجی و نسبتا معتبر از دست می رود، خوشایند نیست، با این حال اثرات خروج این برند فرانسوی به اندازه آن قل دیگر (پژو) نیست.سیتروئن پس از توافق هسته ای و برجام، مذاکراتی را با سایپا انجام و در نهایت قرارداد (یا شاید هم تفاهم نامه) همکاری مشترک خود را با دومین خودروساز بزرگ ایران امضا کرد.

این شرکت نیز قرار بود چند محصول جدید را در ایران تولید کند و از همین رو نصف سهام سایت کاشان سایپا را خریداری کرد. هنوز مشخص نیست آیا این موضوع نهایی شده و سیتروئن پولی بابت سایت موردنظر تزریق کرده یا نه، با این حال آنچه مشخص است، خودروساز فرانسوی فعالیت خود را در کشور متوقف کرده است. این موضوع از آن جهت که سایپایی ها همکاری اروپایی را از دست می دهند و برنامه تولید محصولات جدید سیتروئن در کشور عملی نخواهد شد، ناخوشایند است، اما تاثیری روی تیراژ و کیفیت محصولات فعلی دومین خودروساز بزرگ داخلی نخواهد گذاشت. در واقع وابستگی سیتروئن به سایپا به هیچ وجه شبیه وابستگی ایران خودرو به پژو نیست و سایپایی ها از این بابت نگرانی خاصی ندارند؛ هرچند البته آنها متعهد به تحویل چند صد دستگاه سیتروئن C۳ به مشتریان هستند. گفته می شود تولید این محصول که اردیبهشت امسال پیش فروش شد، در سایپای کاشان آغاز شده، با این حال در آمار تولید وزارت صنعت، نامی از آن تا پایان خرداد نبوده و مشخص نیست تامین قطعات آن چگونه انجام خواهد شد.

رنو و رویایی که بر باد رفت

هرچه خروج پژو از حیث تیراژ و به خطر افتادن تیراژ ایران خودرو نگران کننده است، رفتن رنو نیز از لحاظ توقف تولید احتمالی یکی از با کیفیت ترین محصولات داخلی و همچنین منتفی شدن حضور مستقل این خودروساز فرانسوی در کشور، ناخوشایند است.رنو قصد داشت با مدلی جدید در ایران فعالیت کند و مقدمه ساز اتفاقاتی بزرگ در صنعت و بازار خودرو ی کشور شود.طبق قراردادی که میان رنو و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در تابستان سال گذشته به امضا رسید، طرف فرانسوی برای اولین بار در تاریخ خودروسازی کشور صاحب سهام مدیریتی شد و بر این اساس قرار بود به صورت مستقل در کشور فعالیت کند. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان و فعالان صنعت خودرو، حضور مستقل رنو اتفاقی بزرگ به شمار می رفت که می توانست به رقابتی شدن بازار خودرو ایران کمک کند و سبب نهادینه شدن فرهنگ جهانی فروش و خدمات پس از فروش و همچنین کیفیت، در خودروسازی کشور شود.هرچند رنویی ها ابتدا اعلام کردند با وجود خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم ها، در ایران می مانند، با این حال در ادامه حرف شان را پس گرفتند و ساز جدایی زدند. رفتن رنو از دو جهت بر خودروسازی کشور اثرگذار خواهد بود؛ اول اینکه پروژه بزرگ این شرکت برای حضور مستقل در صنعت خودرو کشور منتفی، بنابراین پیش بینی های خوشایند و امیدوار کننده ای که در پس این اتفاق انجام شد، رنگ تحقق نخواهند گرفت. در واقع با رفتن رنو، عملا قرارداد این شرکت با سازمان گسترش، منتفی و رویای حضور مستقل خودروسازان خارجی در ایران به باد می رود.

جدای از این موضوع، مساله دیگر سرنوشت مبهم محصولات فعلی رنو در ایران است. رنو در حال حاضر، خانواده تندر-۹۰ و ساندرو را در ایران به تولید می رساند و اتفاقا مشتریان استقبال بسیار خوبی از این محصولات به عمل آورده اند. با فاکتور گرفتن از خودروهای مونتاژی لوکس، تندر-۹۰ و ساندرو با کیفیت ترین محصولات حال حاضر خودروسازی کشور هستند، بنابراین حذف آنها ضربه ای بزرگ به این صنعت و مشتریان خواهد بود.اگرچه هنوز رسما خبری مبنی بر توقف تولید محصولات رنو در ایران منتشر نشده، اما ظاهرا خودروساز فرانسوی با توجه به سختی تحریم های جدید، قصد ندارد به تامین قطعات این خودروها ادامه دهد. بر این اساس، شنیده می شود رنویی ها به ایران خودرو و پارس خودرو پیغام داده اند که تنها حدود ۴۰ هزار دستگاه تندر-۹۰ و ساندرو را طی چند ماه آینده در ایران به تولید رسانده و پس از آن، روند تولید قطع خواهد شد.در واقع رنو تامین قطعات تندر و ساندرو را تنها در حد ۴۰ هزار دستگاه دیگر بر عهده گرفته و این یعنی توقف تولید این دو محصول در خودروسازی ایران. گویا دلیل این تصمیم رنو، مختل شدن ارتباط بانکی بین ایران و سایر کشورهای دنیا و در نتیجه، سخت و حتی ناممکن شدن نقل و انتقال پول است. به عبارت بهتر، با بازگشت تحریم ها، رنو قادر نخواهد بود پول قطعات ارسالی به ایران را دریافت کند و بنابراین ادامه تولید تندر-۹۰ و ساندرو برای این شرکت توجیه ندارد.در این شرایط، خودروسازان ایرانی تنها یک راه پیش روی خود دارند و آن، تامین قطعات تندر-۹۰ و ساندرو از منابع غیراصلی است. این در حالی است که رخ دادن این اتفاق، می تواند به معنای افت کیفی تندر و ساندرو باشد، چه آنکه بسیار بعید است قطعات موردنظر از سطح کیفی قابل قبولی برخوردار باشد و جای خالی قطعات اصلی را از حیث کیفیت پر کنند.

بنز و ولوو و دیگران

بازگشت تحریم های ایالات متحده آمریکا اما تنها بر سواری سازان اثرگذار نخواهد بود، بلکه گریبان خودروسازان تجاری کشور را نیز خواهد گرفت. جدا از اینکه تجاری سازان کشور از تولید محصولات روز اروپایی و آسیایی محروم شده و تیراژشان رو به کاهش خواهد رفت، اجرای ابرپروژه دولت برای اسقاط و جایگزینی بیش از ۲۰۰ هزار خودرو فرسوده نیز با اما و اگرهای زیادی روبه رو شده است.خودروسازان تجاری کشور همکاری با شرکت های معتبری مانند بنز و ولوو و اسکانیا و ایسوزو را در کارنامه خود دارد و حالا با بازگشت تحریم ها، تقریبا همه آنها ایران را ترک یا فعالیت هایشان را به شدت کاهش خواهند داد.در این شرایط، با افت کیفی در تولید خودروسازان تجاری کشور مواجه و از آن سو تیراژ نیز روندی نزولی به خود خواهد گرفت. البته تجاری سازان به دنبال آن هستند که خلأ حضور برندهای معتبر را با چینی ها پر کنند و باید منتظر ماند و دید تا چه اندازه در این راه موفق خواهند بود.مساله مهم دیگر اما ابرپروژه اسقاط است، که با رفتن تجاری سازان بزرگ، هم از حیث کمی و هم از لحاظ کیفی با موانع زیادی روبه رو خواهد شد. در واقع با رفتن امثال بنز و ولوو و احتمالا اسکانیا، نه تنها اسقاط و جایگزینی بیش از ۲۰۰ هزار خودرو فرسوده سنگین ظرف سه سال، بعید است، بلکه کیفیت خودروهای جایگزین نیز زیر سوال می رود. در بهترین حالت، محصولات چینی بار این ابرپروژه را به دوش خواهند کشید و این در حالی است که سطح کیفی آنها در مقایسه با محصولات اروپایی و آسیایی های معتبر، پایین تر بوده و به خصوص در حوزه مصرف سوخت و آلایندگی، چالش برانگیز است.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir