بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : سه شنبه 26 تير 1397      9:44

گزینه‌های هند در برابر تحریم‌های آمریکا علیه ایران

در جریان دور قبلی تحریم ها، هند توانست از رژیم تحریم ها جان سالم بدر ببرد و روابط خود را با هر دو کشور دست نخورده باقی نگه دارد. با این حال، با اعلام دور تازه تحریم های آمریکا علیه ایران هند بار دیگر به دنبال گزینه های مختلفی است تا این بار نیز روابط خود را با هر دو کشور تضمین کند و به خصوص سعی کند تا منافعش در زمینه انرژی تحت تاثیر قرار نگیرد.

اقتصاد ایرانی: موسسه مطالعات و تحلیل های دفاعی (idsa) هند در مطلبی با عنوان «تحریم های ایران؛ گزینه های هند» می نویسد: بار دیگر هند در میانه منازعه بین آمریکا و ایران گرفتار شده است. در جریان دور قبلی تحریم ها، هند توانست از رژیم تحریم ها جان سالم بدر ببرد و روابط خود را با هر دو کشور دست نخورده باقی نگه دارد. با این حال، با اعلام دور تازه تحریم های آمریکا علیه ایران در روز ۸ ماه می که قرار است عملا در یک دوره زمانی طی ۶ اوت تا ۴ نوامبر (۱۳ آبان) که آمریکا به طور کامل از برجام خارج می شود، اجرا شود، هند بار دیگر به دنبال گزینه های مختلفی است تا این بار نیز روابط خود را با هر دو کشور تضمین کند و به خصوص سعی کند تا منافعش در زمینه انرژی تحت تاثیر قرار نگیرد.

نه تنها ایران سومین منبع بزرگ تامین نفت خام هند به شمار می رود، بلکه دو کشور روابط گسترده ای فراتر از تجارت انرژی دارند. این روابط شامل سرمایه گذاری ۵۰۰ میلیون دلاری هند برای توسعه بندر چابهار ایران است، یک عامل راهبردی برای دسترسی هند به افغانستان و همین طور یک عامل راهبردی برای راهگذر شمال جنوب که ارتباط بین آسیای مرکزی و روسیه را تسهیل می کند.

البته تحریم های فعلی آمریکا به طور یکجانبه اعمال خواهد شد، و از سوی سازمان ملل مورد حمایت واقع نمی شود و بنابر این هیچ لزومی وجود ندارد که سایر کشورها به این تحریم ها احترام گذاشته و از آنها تبعیت کنند. ولی دولت آمریکا به طور شفاف اعلام کرده است که هر کشوری که به همکاری تجاری با ایران ادامه دهد، از دسترسی به سیستم مالی و بانکی ایالات متحده منع خواهد شد.

بنابر این گزینه های هند در صورت مجبور شدن برای لغو قراردادهای واردات نفت خام از ایران چه خواهد بود؟ آیا تحت شرایط فعلی هند قادر به ادامه همکاری تجاری با ایران پس از نوامبر ۲۰۱۸ خواهد بود؟

با توجه به اینکه ایران ۱۰ درصد نفت مورد نیاز هند را تامین می کند، عامل فوری برای دهلی نو این خواهد بود که گزینه های مختلفی را برای رسیدگی به این وضعیت مد نظر قرار دهد بدون آنکه امنیت انرژی خود را به خطر بیندازد. با این حال مقام های رسمی هند اعلام کرده اند که هیچ تعهدی برای اعمال تحریم های جدید آمریکا ندارند چرا که این تحریم ها از سوی سازمان ملل حمایت و تایید نمی شود. مساله پرداخت پول نفت ایران چالش برانگیزترین مساله خواهد بود. واردات نفت هند از ایران از پایان اوت ۲۰۱۸ تحت تاثیر قرار خواهد گرفت ، ایران به پالایشگاه های هند یک مدت بازه زمانی اعتباری ۶۰ روزه را پیشنهاد داده است و پرداخت محموله های نفتی اوت باید در ماه نوامبر انجام شود، یعنی زمانی که تحریم های جدید آمریکا عملا آغاز می شود. اگر توافقی بر سر یک مکانیسم جدید برای پرداخت پول نفت ایران حاصل نشود، هند ممکن است خرید نفت از ایران را متوقف کند. البته این نخستین بار نیست که هند با چنین شرایطی روبرو می شود. هند می تواند مانند گذشته به خرید نفت از ایران با ارزهای غیر دلار آمریکا ادامه دهد . اگر اروپایی ها تسلیم فشارهای آمریکا نشوند، هند می تواند پول نفت ایران را یورو بپردازد یا مکانیسم روپیه-ریال را که قبلا در سال ۲۰۱۱ میلادی اجرایی شده است دوباره به کار گیرد. بانک مرکزی هند نیز مجبور می شود تا استفاده از اتحادیه تسویه آسیایی مستقر در تهران را برای پرداخت های مالی خود با ایران متوقف کند و این مساله کار انتقال پول به ایران را با مشکلات بیشتری روبرو خواهد کرد.

با این حال، ایران در ژانویه ۲۰۱۲ میلادی قبول کرد تا پرداخت پول نفت خود را با روپیه هند قبول کند تا نیمی از بدهی ناشی از خرید نفت هند از ایران تسویه شود. بر اساس آن توافق؛ هند ۵۵ درصد پول نفت ایران را با یورو از طریق هالک بانک ترکیه و سپس از طریق دویچه بانک پرداخت می کرد. ۴۵ درصد باقی مانده نیز با روپیه هند تسویه و پرداخت می شد از طریق بانک سو سی او در کلکته، بانکی که هیچ گونه دارایی در آمریکا نداشت و بنابر این در معرض خطر ناشی از جریمه ها و مجازات های واشنگتن قرار نمی گرفت.

با این حال پرداخت ها از طریق هالک بانک ترکیه نیز از فوریه ۲۰۱۳ متوقف شد و تنها ۴۵ درصد پول نفت ایران از طریق بانک هندی در کلکته با روپیه پرداخت می شد. برای پرداخت ۵۵ درصد دیگر پول نفت ایران، هند به گزینه های دیگری فکر کرد، از جمله پرداخت با روبل و سایر ارزها ولی این گزینه ها ناموفق بود. در نهایت تهران قبول کرد که کل پرداخت پول نفت با روپیه انجام شود و این روند تا ۲۰۱۵ میلادی یعنی زمان اعلام توافق هسته ای بین ایران و قدرت های جهانی ادامه یافت.

از ۲۰۱۶ واردات نفت هند از ایران به طور چشمگیری افزایش یافت، ایران که قبل از اعمال تحریم ها دومین عرضه کننده بزرگ نفت به هند بود پس از اعمال تحریم ها به رتبه هشتم تنزل کرد. با لغو تدریجی تحریم ها ایران بار دیگر به رتبه سوم ارتقا پیدا کرد و هند به دومین بازار بزرگ صادراتی نفت ایران تبدیل شد.

بی شک بخش مهمی از این مساله بستگی به این دارد که کشورهای اتحادیه اروپا چگونه به تحریم های آمریکا واکنش نشان دهند. در ماه می ۲۰۱۸ میلادی، یک هیئت هندی با بانکداران فرانسوی و آلمانی و انگلیسی دیدار کرد تا نحوه تعامل و برخورد با تحریم های آمریکا را بررسی کنند.

نتیجه این شد که بانک دولتی هند اس بی آی به پالایشگاه های این کشور اطلاع داد که در صورتی که نتواند به یک مکانیسم جدید پرداخت دست پیدا کند، از نوامبر دیگر آمادگی و توانایی پرداخت پول نفت خریداری شده از ایران را نخواهد داشت. با این حال، دهلی نو هنوز موضع رسمی خود را درباره اینکه آیا واردات نفت ایران را قطع خواهد کرد یا نه، اتخاذ نکرده است. برخی گزارش ها نشان می دهد که هند به دنبال معافیت هایی از تحریم های آمریکا است و مکانیسم های جایگزینی را برای پرداخت پول نفت ایران مورد بررسی قرار داده است. یکی از گزینه ها اجرایی کردن مجدد مکانیسم ریال-روپیه است. اخیرا مسعود رضوانیان رحقی کاردار سفارت ایران در دهلی نو به هند هشدار داده است که اگر به دنبال جایگزینی نفت ایران با سایر کشورها باشد، امتیازات ویژه ای که به این کشور داده شده است، پایان خواهد یافت. وی همچنین هشدار داده است که سایر روابط ایران با هند نیز تحت تاثیر منفی قرار خواهد گرفت . ئی خواستار اجرای سریع پروژه های مرتبط با توسعه و گسترش بندر چابهار شده است. با این حال یک روز بعد از این اظهارات، ایران اعلام کرد که همچنان یک شریک قابل اتکا در زمینه انرژی برای هند خواهد بود.

باید به این نکته اشاره کرد که پس از برجام روابط بین ایران و هند همواره بدون تنش و آرام نبوده است. در جولای ۲۰۱۷ میلادی هند واردات نفت از ایران را پس از آن کاهش داد که تهران موضع سختگیرانه ای را در قبال اعطای حق توسعه میدان گازی فرزاد بی به یک کنسرسیوم هندی اتخاذ کرد و تهدید کرد که این حق را به یک شرکت روسی واگذار می کند.

ایران به دنبال راهکارهایی است تا اثر تحریم ها بر صادرات نفت خود را کاهش دهد. ایران اعلام کرده است که شرکت های خصوصی نیز اجازه خواهند داشت تا نفت خام را صادر کنند، این مجوز بر خلاف سیستم قبلی است که تنها اجازه فروش فرآورده های نفتی را از طریق بورس نفت و پتروشیمی می داد.

علاوه بر این ممکن است ایران تجارت نفت خام در بورس انرژی بین المللی شانگهای چین بر مبنای یوان را مد نظر قرار دهد، بورسی که در مارس ۲۰۱۸ میلادی راه اندازی شده است. ایران می تواند با استفاده از ساز و کارهای این بورس بزرگ انرژی ، تحریم های مربوط به استفاده از دلار آمریکا را نیز دور بزند.

منبع: موسسه مطالعات و تحلیل های دفاعی (idsa) هند


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir