بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : دوشنبه 7 خرداد 1397      14:6

برندگان و بازندگان پیشنهاد جدید اوپک

اقتصاد ایرانی: «افزایش سطح تولید کشورهای عضو و غیرعضو اوپک برای کنترل رشد قیمت نفت» بدون شک مهم ترین خبر نفتی هفته گذشته بود؛ خبری که با اعلام آن در حاشیه مجمع اقتصادی سن پترزبورگ، قیمت جهانی طلای سیاه حدود ۳ درصد کاهش یافت.

به گزارش دنیای اقتصاد، وزرای نفت عربستان و روسیه در حالی این خبر را اعلام کردند که اجرایی شدن آن به «نظر» دیگر کشورهای حاضر در ائتلاف اوپک و غیراوپک نیز بستگی دارد. پس از عبور قیمت نفت از سقف ۸۰ دلار در هفته های گذشته خالدالفالح، وزیر انرژی عربستان سعودی و الکساندر نواک همتای روسی او، روز جمعه اعلام کردند برای حفظ کنترل بازار و پیشگیری از خشم مصرف کنندگان، برای نخستین بار از ژانویه ۲۰۱۷ به این سو، محدودیت تولید را با تغییراتی همراه خواهند کرد و تولید خود را افزایش می دهند به این ترتیب در حالی که برندگان اصلی اجرای پیشنهاد افزایش عرضه، کشورهای مصرف کننده نفت خام خواهند بود، این سوال مطرح است که کدام گروه از کشورهای حاضر در ائتلاف اوپک و غیراوپک از عملی شدن این پیشنهاد سود می برند و فشار زیان به کدام کشورها وارد خواهد شد؟

نواک در این زمینه اعلام کرده است هنوز تصمیمی اتخاذ نشده و جزئیات این تصمیم در نشست بعدی کشورهای عضو و غیرعضو اوپک در ماه ژوئن بررسی خواهد شد.

مشکل نیز دقیقا بر سر «بررسی جزئیات پیشنهاد افزایش عرضه در نشست اوپک» است. ائتلاف کشورهای عضو و غیر عضو اوپک که از ابتدای سال ۲۰۱۷ تا کنون به کاهش تولید روزانه ۱.۸ میلیون بشکه ای پایبند بوده ، شامل ۲۴ کشور است که عربستان و روسیه دو عضو تاثیرگذار آن به شمار می روند. با وجود اثرگذاری بالای دو غول نفتی عضو و غیرعضو اوپک در روند تصمیم گیری ها، چالش پیشنهاد جدید برای افزایش سطح عرضه، ۲۲ عضو دیگر هستند که مشورتی با آنها صورت نگرفته است. بنابراین ممکن است پیشنهاد افزایش تولید در نشست ماه ژوئن در وین، با مخالفت آنها روبه رو شود، زیرا این کشورها که بر خلاف روسیه و عربستان سعودی توان افزایش تولید چشمگیر ندارند احتمالا متضرران بزرگ افزایش عرضه و کاهش قیمت نفت خواهند بود. از همین رو آنطور که اد مورس، سرپرست تحقیقات بازارهای کالایی سی تی گروپ به بلومبرگ گفته است «نشست بعدی اوپک می تواند نشستی چالش برانگیز باشد.» علت حساسیت نشست پیش روی کشورهای عضو و غیرعضو اوپک که قرار است در تاریخ ۲۲ ژوئن در شهر وین برگزار شود نیز بسیار روشن است، زیرا در حالی که ممکن است برخی کشورها با افزایش تولید مخالف باشند، عربستان و روسیه به احتمال قوی بر تصمیم خود پافشاری خواهند کرد.

دو روی سکه یک پیشنهاد

در شرایطی که انتظار می رود در نشست ماه ژوئن سایر اعضای ائتلاف کاهش تولید، به علت مخالفت با ریزش قیمت نفت، با پیشنهاد افزایش عرضه مخالفت کنند؛ بلومبرگ گزارش می دهد که عربستان سعودی و روسیه می توانند بیشترین سهم را در بازگرداندن عرضه به بازار داشته باشند. هرچند سهیل المزروعی، وزیر نفت امارات متحده و رئیس دوره ای اوپک اعلام کرده است، درباره میزان عرضه، تمام اعضا تصمیم گیری خواهند کرد؛ اما در نهایت به نظر می رسد عربستان و روسیه به عنوان دو عضو قدرتمند در میان کشورهای عضو و غیرعضو اوپک، بتوانند پیشنهاد افزایش عرضه را اجرایی کنند.

در این صورت این دو کشور برندگان اصلی این پیشنهاد بوده و کشورهای دیگر از جمله ونزوئلا که در کنار ناتوانی در افزایش عرضه، به قیمت های بالاتر نفت نیز نیازمند هستند، متضرران اصلی اجرای این پیشنهاد خواهند بود. در این میان، هرچند عربستان سعودی نیز برای دست یافتن به تحولات اقتصادی و فرهنگی و همچنین عرضه سهام آرامکو به قیمت بالای نفت نیاز دارد، اما برای حمایت از سیاست های آمریکا علیه ایران، تن به افزایش عرضه داده و از ریزش قیمت ها چشم پوشی کرده است. به این ترتیب عربستان سعودی با اجرای پیشنهاد افزایش عرضه نه تنها از حمایت بیشتر آمریکا به عنوان متحد خود برخوردار خواهد بود، بلکه اعمال تحریم های اقتصادی بر ایران را به نفع رقابت خود با کشورمان در خاورمیانه می بیند. افزایش سهم بازار عربستان، دیگر برگ برنده ای است که این کشور با اجرای این پیشنهاد افزایش عرضه می تواند داشته باشد.

اما برگ برنده کشورهایی چون روسیه و عراق در این میان، چرخش مشتریان اروپایی نفت خام ایران به سمت تولیدات آنها است. روسیه کشوری است که همواره با رشد بیش از پیش قیمت نفت مخالف بوده و افزایش قیمت ها را با افزایش سطح تولیدات شیل آمریکا برابر می دانسته است. اخیرا نیز ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه محدوده ۶۰ دلار را برای قیمت نفت مناسب ارزیابی کرده است. عراق نیز به عنوان دومین عضو بزرگ اوپک، از ابتدای شروع طرح کاهش تولید خواستار معاف شدن از این طرح بوده؛ زیرا به درآمدهای بیشتر نفتی برای جبران خسارت های باقی مانده از جنگ با داعش نیازمند است. البته عراق همواره بیشترین تخلف را در پایبندی به توافق کاهش تولید داشته است.

به این ترتیب، با افزایش ریسک کاهش عرضه از سمت ایران، روسیه و عراق با چرخش مشتری های اروپایی نفت ایران به سمت آنها، در موقعیت افزایش عرضه قرار گرفته اند. به گزارش اس اند پی گلوبال پلتس، پیش بینی می شود با بازگشت تحریم های آمریکا علیه ایران، در آینده ای نزدیک حدود ۵۰۰ هزار بشکه از تولید نفت ایران کم شود، بنابراین مشتریان اروپایی از حالا و تا پیش از سررسیدن موعد اجرایی شدن تحریم ها، به جایگزین کردن نفت سبک بصره و نفت اورال روسیه با نفت خام ایران را آغاز کرده اند.

هرچند الکساندر نواک پیش بینی می کند «کاهش تولید نفت ایران به میزانی نخواهد بود که برخی انتظار دارند و نهایتا ۱۰ درصد کمتر از سطح فعلی تولیداتش خواهد بود»، با این حال حمایت او از پیشنهاد افزایش عرضه نشان می دهد که این کشور، به دنبال افزایش سهم خود در بازاری است که بخشی از تولیدات ایران از آن خارج خواهد شد. حال باید دید آیا آن طور که المزروعی تاکید کرده است «هیچ تصمیمی تنها با نظر دو یا سه کشور گرفته نخواهد شد» و «به تمام کشورهای عضو احترام گذاشته می شود» یا در نهایت نظر اقلیت بر اکثریتی که به احتمال زیاد توان افزایش چشمگیر تولید ندارند و خواهان ریزش قیمت نفت نیستند؛ تحمیل خواهد شد یا خیر در این میان ایران نه تنها به علت بازگشت تحریم ها مقداری از سهم بازار خود را از دست خواهد داد، بلکه با اجرای پیشنهاد افزایش عرضه و ریزش قیمت ها، با درآمد نفتی کمتری نیز مواجه خواهد بود.

چند سناریو از میزان افزایش تولید

پیشنهاد افزایش عرضه از سمت کشورهای عضو و غیرعضو اوپک آن هم در شرایطی که پایبندی به کاهش تولید در سطحی بسیار بالا قرار دارد، با هدف جبران کاهش احتمالی از سمت ایران به علت بازگشت تحریم های آمریکا علیه کشورمان مطرح شده است. بر اساس پیش بینی هایی که تا کنون اعلام شده است، میزان کاهش عرضه نفت خام ایران در نتیجه خروج آمریکا از توافق بین المللی برجام، می تواند چیزی بین ۲۰۰ هزار تا یک میلیون بشکه در روز باشد. در عین حال افت مداوم تولیدات ونزوئلا نیز که ممکن است تولید نفت خام این کشور را تا پایان امسال به کمتر از یک میلیون بشکه در روز برساند، روسیه و عربستان را به سمت این تصمیم سوق داد که با افزایش عرضه، این شکاف را جبران کرده و از کمبود عرضه در بازار جلوگیری کنند.

میزان احتمالی افزایش عرضه از سمت کشورهای عضو و غیرعضو اوپک، حدود یک میلیون بشکه در روز عنوان شده است و گمانه زنی ها در این زمینه همچنان ادامه دارد. اما تازه ترین اظهارنظر در این زمینه، روز گذشته به گزارش رویترز و به نقل از الکساندر نواک اعلام شد. بر اساس این گزارش، وزیر نفت روسیه روز شنبه اعلام کرده است که یکی از گزینه های افزایش عرضه، رساندن سطح تولیدات به سطوح اکتبر ۲۰۱۶ است. آن طور که نواک به خبرنگاران گفته است «زمانی که توافق کاهش تولید را برای پایان سال ۲۰۱۸ تمدید می کردیم، درباره چنین احتمالاتی (بازگشت سطح تولیدات به اکتبر ۲۰۱۶) نیز گفت وگو کرده بودیم.»

او در گفت وگوی خود با خبرنگاران تاکید کرد «تصمیم گیری نهایی در ماه ژوئن انجام خواهد شد.» روسیه در اکتبر ۲۰۱۶ تولید نفت خود را به ۱۱.۲۴۷ میلیون بشکه در روز رساند که بالاترین سطح در ۳۰ سال پیش از آن بود. به این ترتیب با آغاز توافق کاهش تولید، روسیه طبق توافق تولیدات خود را ۳۰۰ هزار بشکه در روز کاهش داد و سطح آن را به ۱۰.۹۴۷ میلیون بشکه رساند. ماه های مارس و آوریل سال جاری میلادی اما زمانی بود که تولیدکنندگان نفت خام روسیه با عبور از سقف تولید، خروجی خود را به ۱۰.۹۷ میلیون بشکه در روز رساندند که بالاترین سطح در ۱۱ ماه به شمار می رفت.

اما گمانه زنی های مختلف درباره میزان افزایش عرضه در حالی مطرح می شود که یکی از گزینه های مطرح شده در روز جمعه، کاهش سطح پایبندی کشورهای عضو و غیر عضو اوپک   از ۱۵۲ درصد ماه آوریل به ۱۰۰ درصد در ماه های پیش رو است. برآوردهای بلومبرگ حاکی از آن است که پایبندی ۱۰۰درصدی ائتلاف به کاهش تولید، به معنای افزایش عرضه ۷۰۰ هزار بشکه ای به بازار است. این در حالی است که با بر هم خوردن کامل توافق، چیزی حدود ۱.۳ میلیون بشکه در روز به عرضه جهانی نفت خام افزوده می شود و چنانچه اعضای اوپک به تنهایی پایبندی خود را کاهش داده و به ۱۰۰ درصد برسانند، حدود ۱۳۸ هزار بشکه به عرضه جهانی نفت خام افزوده خواهد شد.

بار افزایش تولید بر دوش عربستان و روسیه

با تمام این تفاسیر، آن طور که بلومبرگ تحلیل می کند، عربستان سعودی و روسیه می توانند به راحتی و بدون نیاز به همکاری دیگران، سقف عرضه را از سمت ائتلاف کشورهای عضو و غیرعضو اوپک افزایش دهند؛ زیرا این دو کشور توان بالقوه زیادی برای افزایش تولید دارند. به این ترتیب است که کارشناسان عقیده دارند، حتی اگر سایر کشورها نیز همراهی نکنند، عربستان به تنهایی می تواند ظرفیت های خالی تولیدش را فعال سازد و افزایش عرضه را بر عهده گیرد. اما این پتانسیل با اما و اگرهایی همراه است؛ زیرا اگرچه عربستان سعودی ادعا دارد که ظرفیت تولید روزانه ۱۲.۵ میلیون بشکه در روز را دارد، اما بسیاری از کارشناسان عقیده دارند تولید طولانی مدت بیش از ۱۰.۵ میلیون بشکه برای عربستان سعودی کاری دشوار خواهد بود. از دیگر سو عربستان سعودی بعد از اجرای توافق کاهش تولید، در حالی تولیدات خود را بیش از ۵۰۰ هزار بشکه در روز کاهش داده و به حدود ۹.۹ میلیون بشکه در روز رسانده است که در این مدت حجم ذخایر نفت خام تجاری این کشور نیز کاهش داشته است. این اعداد و ارقام، پرده از واقعیتی بر می دارد که احتمالا ناتوانی عربستان سعودی در تولید حداکثری برای طولانی مدت را می رساند.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir