بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : سه شنبه 4 ارديبهشت 1397      11:7

تجارت الکترونیک؛ سپر دفاعی مقابله با بیکاری

اقتصاد ایرانی: فناوری اطلاعات و ارتباطات که خصوصا در حال حاضر سهم به سزایی در بازار اقتصاد دیجیتال دارد، اگرچه ممکن است در مواردی موجب اشتغال زدایی سطح خرد در کسب وکارهای سنتی شود، اما با سهم ۲.۵ درصدی از اقتصاد کشور، اشتغال زایی گسترده ای را در پی خواهد داشت که از مهم ترین اهداف مسوولان به شمار می رود.

به گزارش ایسنا، معمولا یکی از اولین وعده های انتخاباتی دولت ها، ایجاد اشتغال و کاهش نرخ بیکاری است؛ طبق قانون سازمان بین المللی کار هر فرد بالای ۱۰ سال که در طول هفته حداقل یک ساعت فعالیت اقتصادی داشته باشد، شاغل محسوب می شود. در نسخه اصلی قانون، افراد دانشجو و جویای کار جزو دسته بیکاران محسوب می شوند در صورتی که در ایران این موضوع برعکس است و جزو شاغلان محسوب می شوند.

اگرچه برخی از کارشناسان حتی اشتغال زدایی فضای مجازی را بیش از اشتغال زایی آن می دانند، اما تجربه ای مانند تاکسی های اینترنتی نشان داده که این فرضیه درست نیست و فضای مجازی علی رغم اشتغال زدایی های سطح خرد اما در سطح کلان می تواند باعث اشتغال زایی گسترده هم بشود.

چشم امید به فناوری اطلاعات و ارتباطات

در شرایط کنونی یکی از امیدهای دولت ، رسانه ها و مردم برای مقابله با معضل بیکاری در صنعتی به نام فناوری اطلاعات و ارتباطات خلاصه می شود. هرچند سهم بازار ICT ایران در دنیا در بهترین حالت به ۰.۳ درصد از بازارهای جهانی می رسد اما طبق آمار و اطلاعات منتشرشده در تمام سال های پس از انقلاب این صنعت رشد سالیانه ۱۹ درصدی داشته و در نهایت سهمی ۲.۵ درصدی از اقتصاد کشور را از آن خود کرده است.

محمدجواد آذری جهرمی -وزیر فناوری اطلاعات و ارتباطات- بارها در صحبت های خود اعلام کرده است که باید بتوانیم سالانه یک صدهزار شغل در این حوزه ایجاد کنیم. به نظر می رسد دولت تلاش می کند با حمایت از کسب وکارهای نوپا شرایطی پدید آورد که تحقق این امر دور از ذهن نباشد. البته باید به این موضوع توجه کرد که حمایت این وزارتخانه به تنهایی نمی تواند تاثیر شگرفی در کسب وکارهای نوپا و جهش اقتصادی این حوزه داشته باشد و سایر بازوهای دولت و سایر دستگاه ها نیز باید نیم نگاهی به این حوزه داشته باشند.

حرکت روی لبه فناوری

افزایش پهنای باند داخلی، توسعه زیرساخت ها و شبکه های موبایلی و استقبال مردم از گوشی های هوشمند زمینه را برای رونق کسب وکارهای حوزه تجارت الکترونیک مهیا کرده است. طبق صحبت های وزیر ارتباطات در دومین کنگره سلامت شیراز، در سال ۹۵ بیش از یک صد میلیون دستگاه گوشی هوشمند در کشور ثبت شده است. به خوبی می توان این موضوع را در جامعه به خصوص در کلان شهرها حس کرد.

این روزها شهرهای بزرگ از بیلبوردها و عناصر تبلیغاتی کسب وکارهای نوپایی مملو شده است که سعی می کنند به نوبه خود سهمی در اشتغال زایی و ایجاد مشاغل جدید داشته باشند و مردم را به استفاده از سرویس خود متقاعد کنند. اسنپ، دیجی کالا، الوپیک، تپسی، شیپور و هزاران کسب وکار آنلاین دیگر در تلاشند تا با ارائه خدمات به کاربران درآمدزایی و به تبع آن اشتغال زایی کنند.

در بین کسب وکارهای تجارت الکترونیک بیشترین سهم اشتغال زایی به کسب وکارهای برهم زننده (Disruptive) تعلق می گیرد که بر پایه اقتصاد اشتراکی (Sharing Economy) به وجود آمده است. به عنوان مثال می توان به تاکسی های اینترنتی در ایران از جمله اسنپ اشاره کرد. چندی پیش مسوولان این سامانه در نشستی خبری اعلام کردند که تعداد مسافرانش از مرز ۱۰ میلیون کاربر عبور کرده و در ۳۳ شهر کوچک و بزرگ تحت پوشش خود بیش از ۳۰۰ هزار راننده فعال دارد.

به اعتقاد برخی کارشناسان این اعداد همگی محصول تفکر بخش خصوصی و برهم زنندگی اقتصاد اشتراکی است. یونیکورن یا همان تک شاخ به استارت آپی اطلاق می شود که ارزش آن به بیش از یک میلیارد دلار برسد.

اشتغال زایی یک پروژه به دو دسته «مستقیم» و «غیرمستقیم» تقسیم می شود. اشتغال مستقیم به شغل هایی گفته می شود که با آغاز فعالیت یک پروژه ایجاد و منجر به استخدام افراد به عنوان نیروی کار در آن مجموعه می شود و اشتغال غیرمستقیم، شغل ها و فعالیت های وابسته ای هستند که در کنار شغل های مستقیمی که به خاطر فعالیت یک پروژه به وجود می آیند، ایجاد می شود. به این ترتیب مقوله کار کردن در جایی مانند تاکسی اینترنتی را باید به دو بخش اشتغال مستقیم و غیرمستقیم تقسیم و هرکدام را به صورت جداگانه بررسی کرد.

به عنوان نمونه و طبق صحبت های مدیران ارشد این سرویس تاکسی یاب اینترنتی، این شرکت اکنون بیش از ۹۰۰ نیروی کار را به استخدام خود در آورده که حاکی از ایجاد شغل مستقیم برای این افراد است. در مقابل، رانندگان که با اعلام این شرکت، کاربران سامانه محسوب می شوند، نتیجه ی پروژه بوده و در دسته ی اشتغال غیرمستقیم قرار می گیرند. در نتیجه رانندگی درواقع جزو مشاغلی است که ساعات کاری دلخواه دارند و بسیاری از افراد به عنوان شغل دوم خود فعالیت می کنند.

در هر حال، امروز گوشی هوشمند دیگر یک کالای لوکس به حساب نمی آید؛ با ورود برندهای متعدد و رشد عرضه و تقاضا برای گوشی های مقرون به صرفه و همچنین ظهور استارت آپ های مبتنی بر فناوری، این دستگاه ها اکنون به وسیله ای برای کسب درآمد تبدیل شده اند. از طرفی دستگاه های قانون گذار و اجرایی باید توجه بیشتری به حوزه کسب وکارهای نوپا به خصوص استارت آپ های حوزه فناوری داشته باشند و فضایی پدید آورند که امکان رشد و شکوفایی شرکت های موفق افزایش پیدا کند. زیرا اگرچه برخی از کارشناسان حتی اشتغال زدایی فضای مجازی را بیش از اشتغال زایی آن می دانند، اما تجربه تاکسی های اینترنتی نشان داده که این فرضیه درست نیست و فضای مجازی علی رغم اشتغال زدایی های سطح خرد اما در سطح کلان می تواند باعث اشتغال زایی گسترده هم بشود.

اکنون اهمیت فعالیت و رشد استارت آپ های حوزه فناوری به سبب رشد سریع و ساختار چابکشان در کشورهای مختلف افزایش پیدا کرده و نیاز است که ایران نیز به جرگه این کشورها بپیوندد و امکانات و قوانینی در نظر گرفته شود که این کسب وکارها بتوانند با آزادی عمل بیشتری فعالیت کنند تا سهم این کسب وکارها از اقتصاد داخلی افزایش پیدا کند و به دنبال آن شغل های جدید به وجود آیند.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir