بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : چهارشنبه 28 فروردين 1392      14:39

عبدالرحیم جعفری/ مردی که به کتاب شخصیت اقتصادی داد

اقتصاد ایرانی: عبدالرحیم جعفری، در سال های پس از انقلاب نتایج سال ها فعالیتش را برباد رفته دید. پس از مصادره انتشارات امیرکبیر، جعفری روزهای سختی را پشت سرگذاشت. آنچه در پیش روی می خوانید شرح تحقیقی است که فریدون شیرین کام و ایمان فرجام نیا در مورد زندگی او انجام داده اند. قسمت سوم این گزارش را می خوانید:

پس از راه اندازی کتاب فروشی به خرید و فروش کتاب و نوشت افزار در تهران و ارسال آن به شهرستان ها اقدام نمود . از ساعت شش مغازه را باز می نمود و در شب تصحیح نمونه های ارسالی چاپخانه را انجام می داد. گاهی شب ها که به خانه مولفین یا مترجمین می رفت مورد حمله سگ ها قرار می گرفت . روزهای تعطیل و جمعه تا ساعت سه در فروشگاه کار می کرد . عبدالرحیم پس از دو سال دچار کمبود منابع شد. فروش کتاب ها چند سال طول می کشید و سرمایه اش می خوابید به طوری که برای پرداخت اجاره محل و داروی فرزندش مشکل داشت وی در این بحران، از طریق قرض مشکلش را حل نمود گاهی طلب کارها با سود 24 درصد سفته اش را تمدید می کردند.

در سال 1335 برای تامین نقدینگی و فروش کتاب، برای اولین بار به فروش اقساطی کتاب به شرط خرید 300 تومان کتاب اقدام نمود یک ششم را نقد و باقی را در طی شش ماه قسطی می پرداختند. مسئولیت این کار با مهدی سهیلی بود . این کار نقش موثری در فرهنگ کتابخوانی داشته اشت. امیرکبیر اولین نمایشگاه کتاب را در سال 1337 برگزار نمود . خانلری، فروزانفر و نجم آبادی در این نمایشگاه سخنرانی نمودند.

در سال 1338 تجربه تازه ای در کنار انتشارات شروع نمود . جعفری با سرهنگ قدرت الله فردوس که نویسنده کتاب های مکانیک و تحصیل کرده آلمان بود به علت کسادی بازار کتاب، اقدام به واردات یخچال و بخاری از آلمان نمودند دو سال این کار را ادامه دادند به علت بیماری فردوس و مهاجرت به آلمان کار فروش را تعطیل نمودند. در اوایل سال 1342 به دنبال مذاکره با تلویزیون یک بر نامه یک ساعته برای معرفی کتاب در اختیار امیرکبیر بنام کتاب و مردم ( با پرداخت 300 تومان پول و 300 تومان کتاب ) قرار گرفت .

در این برنامه نویسندگان، مترجمان مثل نفیسی، نادرپور و ... دعوت می شدند. عبدالرحیم با انتشار هر کتاب تعدادی از آن را برای کتابفروشان شهرستانی می فرستاد . معمولا پس از مدتی کتاب ها اکثرا غیر سالم مرجوع می شد. برای انتشار لغت نامه شش جلدی دکتر معین قراردادی در سال

با وی امضاء نمود که جلد اول آن در 1580 صفحه پس از 5سال در 1342 منتشر شد و جلد ششم آن پس از 16 سال منتشر شد چاپ مناسب آن مورد تشویق و خشنودی دکتر معین و همکارانش درموسسه قرار گرفت. دکتر معین و دکتر شهیدی در مقدمه کتاب از وی تقدیر نمودند که پس از انقلاب آن بخش را حذف نمودند .

همچنین لغت نامه 5 جلدی آریانپور از انگلیسی به فارسی در قراردادی با آریانپور در سال 1339 تالیف و توسط امیر کبیر در طی چندین سال ( جلد آخر سال 1344 ) منتشر شد . در همین زمینه چندین فرهنگ از آلمانی، فرانسه و... توسط امیر کبیر منتشر گردید .

در سال 1356 امتیاز چاپ فرهنگ عمید را در اندازه رقعی، وزیری ورجیبی به یک میلیون تومان از حسن عمید بدست آورد این چنین مبلغی را کمتر ناشری حاضر به پرداخت به یک مولف بوده است.

با گذشت سال ها فعالیت فروشگاهی امیر کبیر نیز توسعه می یافت در سال 1340 در خیابان فردوسی نزدیک میدان سپه مغازه دو نبش حدود 40 متر مربع به قیمت 230 هزار تومان، همچنین در پاساژ پلاسکو فروشگاهی به مساحت 50 متر به ارزش 140 هزار تومان خریداری نمود به طوری که فروشگاه های توزیع کتاب امیر کبیر به چهار تا افزایش یافت.

امیر کبیر با برخی از ناشران مثل ابن سینا به سرمایه گذاری مشترک در چاپ برخی از کتاب ها مثل رساله آیت الله بروجردی، عین الحیوه و حق الیقین علامه مجلسی همکاری داشت.

جعفری از سال 1343 مدیر عاملی شرکت طبع و نشر کتاب های درسی را به مدت 12 سال به عهده گرفت. این شرکت 150 کارگر و کارمند داشت. حجم کار در مرداد و شهریور به قدری زیاد بود که درطول هفته به خانه اش نمی رفت و روزجمعه همسر و فرزندان در شرکت به دیدارش می آمدند تا نهار را با هم باشند. برای اولین بار در شرکت از حسابداری صنعتی برای محاسبه هزینه تولید کتاب استفاده نمود. مدیریت سابق با 50 درصد سود، 300 هزار تومان زیان انباشته داشت. مدیریت اقتصادی شرکت از جهت سرعت چاپ و پرداختکمتر هزینه انبار، بهره بانکی، اجرت صحافی منجر شد . چاپخانه شرکت با قرارداد 40 درصد سود، توانست در پایان سال یک میلیون سود آوری داشته باشد. حقوقش 10 هزار تومان در ماه (پس از مدتی 20 هزار تومان) و 5درصد از سود شرکت تعیین شد. با این وجود او این 5درصد را بر نمی داشت. در این سال ها کتاب ها به صورت منظم قبل از سال تحصیلی بین کتاب فروشان توزیع می شد.

در اوایل سال 1342 فروشگاهی روبروی دانشگاه تهران به ارزش 300 هزار تومان، اواخر سال 1342 فروشگاهی را در چهار راه فردوسی و اواخر سال 1343 فروشگاهی در میدان امام حسین به ارزش 200 هزار تومان خریداری نمود . در سال 1345 در فرودگاه

مهر آباد غرفه ای بنام امیر کبیر تاسیس نمود. در سال 1353 به علت حجم کارهای امیر کبیر، فروش کتاب های درسی را در امیر کبیر کنار گذاشت.

پسرش محمد رضا جعفری از سال 1347 وارد شرکت پدرش در امیرکبیر شد و کار تالیف یک دوره کتاب های کمک درسی برای ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان به کمک همکاران امیرکبیر تالیف نمود و این کار را تا زمان گرفتن لیسانس زبان و ادبیات انگلیسی ادامه داد.

او همچنین 50 جلد کتاب کودک را ترجمه و توسط امیر کبیر مننتشر کرد. علاوه بر این ویراستاری کتاب ها را به عهده داشت . هنگامی که به انتشارات پدرش آمد برای آگاهی از فعالیت مطبوعاتی در بخش های مختلف حروفچینی، چاپ، صحافی و حسابداری در چاپخانه سپهر و افست و انتشارات کار کرد.

محمد رضا جعفری در اواسط دهه پنجاه مجلات نقد کتاب نیویورک تایمز و ضمیمه ادبی آن، نوول لیتر و اکسپرس را برای امیرکبیر آبونه شد. همچنین خرید فیلم و کپی رایت دایره المعارف ده جلدی کودکان و نوجوانان از انتشارات مک میلان خریداری نمود . دختران جعفری به نام های عفت، ناهید و نوری همه تحصیل کرده دانشگاه بودند و در بخش ادیتوری در موسسه و فروشگاه های امیرکبیر کار می کردند . علایق فرزندان جعفری نیز در زمینه نشرشکل گرفت. به همین دلیل محمد رضا جعفری از حق تالیف کتاب هایش و حقوقش (ماهی 15 هزار تومان در سال 1355 ) به همراه خواهرنش در سال 1355 زمینی به مساحت 25 هزار متر، هر متری 125 تومان در خاک سفید تهران پارس به منظور تاسیس یک چاپخانه مجهز و خانه های سازمانی برای کارگران خریداری نمود

همچنین سالیان بعد نشر نو را راه اندازی کرد .( 4) بی توجهی به هزینه های ناشردر چاپ کتاب تنها به نهادهای نظارتی و امنیتی محدود نبود بلکه در زمان انقلاب و ابتدایی پیروزی ده ها کتاب که مالکیت معنوی آن در اختیار امیر کبیر بود از سوی ناشران بی نام و نشان با جلد سفید منتشر می شد گر چه پرونده های زیادی در دادگستری گشوده شد اما هیچ مرجعی نبود که به این امور رسیدگی نماید. در همین سال ها کتابفروشی خوش نام در مشهد ورشکست و به زندان رفت و تمام دارایی او حتی منزلش از سوی طلبکاران توقیف گردید. در این هنگام جعفری با پرداخت 300 هزار تومان بدهی اش، مغازه اش را خرید وی را مدیر فروشگاه و یک سوم سود به وی تعلق می گرفت و منزلش را به او بازگرداند.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir