پررنگ شدن نقش امریکا در تعیین آینده نفتی

اقتصاد ایرانی: در چند وقت اخیر اخبار زیادی پیرامون تبدیل شدن امریکا به صادرکننده خالص نفت خام در سال های پیش رو منتشر شد. انتشار گزارش چشم انداز سالانه نفت خام آژانس بین المللی انرژی و فارغ از تمام جزییاتش با در نظر گرفتن ادبیات گزارش حاوی این نکته بود که «امریکا» بیش از گذشته در تعیین آینده نفتی جهان اهمیت یافته است. در گزارش پیش رو نگاهی به واکنش بازار نفت به گزارش IEA همچنین نکات این گزارش درباره ایالات متحده امریکا انداخته ایم.

بهای نفت خام در روز سه شنبه تقریبا بدون تغییر باقی ماند. تلاش اوپک در کنار روسیه برای کاستن از حجم تولید باعث افزایش قیمت نفت تا سطح 65 دلار در هر بشکه در این هفته شد. این اتفاق حتی با وجود رشد ارزش دلار که رابطه معکوسی با قیمت کالاهایی چون نفت دارد، رخ داد.

دیروز بهای نفت خام برنت در معاملات ساعت ۱۰:۳۱ دقیقه GMT معادل ۶۵.۴۹ دلار در هر بشکه بود. درحالی که نفت خام وست تگزاس اینترمدییت با بهای ۶۲ دلار و ۲۱ سنت در هر بشکه در نیویورک معامله شد.

به گزارش تعادل، مدیر بخش انرژی ای بی ان آمرو می گوید: «دیدن چشم اندازی برای رشد قابل توجه در قیمت نفت خام در کوتاه مدت تا زمانی که روی اخبار روزانه تمرکز کنیم بسیار سخت است. از آنجا که این اخبار تحولات در کوتاه مدت را خلق می کنند در نهایت شما به فاندامنتال نگاه می کنید و چیزی تغییر نکرده است.»

آژانس بین المللی انرژی در گزارش سالانه خود که روز دوشنبه منتشر شده، عنوان کرده است که اگر شدت رشد تولید نفت خام کشورهای عضو اوپک کمتر باشد، انتظار برای رشد قابل توجه تقاضا برای نفت خام در ۵ سال آینده وجود دارد.

این خبر ابتدا باعث افزایش قیمت نفت خام در روز دوشنبه شد.IEA  اما در بخشی از گزارش خود نوشته است که امریکا بخش زیادی از کاهش تولید اعمال شده توسط اوپک و روسیه را جبران خواهد کرد.

تولید نفت خام امریکا در ماه های اخیر رکورد زده و باعث شده که این کشور از عربستان سعودی جلو بزند. طبق آمار دپارتمان انرژی این کشور، تولید نفت خام ایالات متحده در ماه نوامبر به ۱۰ میلیون و ۵۷ هزار بشکه در روز دست پیدا کرد.

کامرتز بانک در یادداشتی نوشت: «اگر رشد تولید نفت خام برزیل، کانادا و نروژ نیز به میزان برابری باشد حتی از رشد تقاضا نیز فراتر خواهد رفت.»

IEA مدعی شده است که تقاضا برای نفت اوپک در سال ۲۰۱۹ روزانه ۳۱.۸ میلیون بشکه خواهد بود که از سطح تولید فعلی سازمان نیز پایین تر است بنابراین اوپک باید فکر رها کردن توافق و افزایش تولید را از سر بیرون کند.

اما این تنها نکات گزارش IEA نیست. آن طور که آسوشیتدپرس در نکته سنجی خود به آن پی برده است، امریکا نسبت به گزارش های قبلی در این نسخه نقشی پررنگ تر دارد.

یک گروه تحقیقی که تحولات بازار انرژی را رصد می کند پس از انتشار گزارش آژانس بین المللی انرژی به وب سایت دالاس نیوز گفته است که نفت ایالات متحده می تواند جوابگوی رشد اقتصادی جهان و تقاضای برخاسته از آن در سال های پیش رو باشد. آژانس بین المللی انرژی، مستقر در پاریس در گزارش سالانه خود که در روز دوشنبه منتشر شد، ادعا کرده که تولید میادین نفتی امریکا، کاهش عرضه اوپک را خنثی کرده و جبران می کند. از آخرین باری که این آژانس گزارش خود را منتشر کرده، تاثیرگذارترین رخداد بازار را می توان هجمه نفت امریکا به بازار جهانی نامید.

IEA همچنین در بخشی از گزارشش نسبت به این مساله که سرمایه گذاری ها در صنعت نفت هنوز به پیش از سقوط قیمت ها (که از میانه سال ۲۰۱۴ آغاز شد) بازنگشته است، ابراز داشته است، مساله یی که باعث کمبود عرضه در آینده و افزایش قیمت ها خواهد شد.

آژانس بین المللی انرژی پیش بینی کرده که در ۵ سال آینده ظرفیت تولید در برابر تقاضای فزاینده ممکن است سر خم کند و شرایط به آنچه در سال ۲۰۰۷ شاهد آن بودیم، نزدیک شود. در ادامه نویسنده مقاله یادآوری می کند که سال ۲۰۰۷ مقدمه افزایش سرسام آور قیمت به قیمت ۱۵۰ دلار در هر بشکه پدید آمد. این درحالی است که قیمت های امروز در بالاترین سطح خود نصف قیمت نفت در حوالی سال ۲۰۰۷ است.

آژانس انرژی که به کشور های مصر ف کننده نفت مشاوره می دهد در گزارش روز دوشنبه خود نوشت که تقاضا برای نفت تا سال ۲۰۲۳ با ۷ درصد افزایش به ۱۰۴.۷ میلیون بشکه در روز می رسد.IEA  از سوی دیگر برآورد کرده که ظرفیت تولید جهانی در همین مدت به مرز ۱۰۷ میلیون بشکه در روز خواهد رسید.

در این میان گزارش آژانس ادعا کرده که حوضچه نفتی پرمین، میدان نفت و گاز عظیمی که زیر تگزاس و نیومکزیکو واقع شده، بیشترین رشد تولید نفت را تجربه خواهد کرد؛ به طوری که پیش بینی ها خبر از دو برابر شدن تولید آن تا سال ۲۰۲۳ می دهند.

در گزارش آسوشیتدپرس آمده که طبق پیش بینی آژانس، افزایش تقاضا برای نفت در ۳ سال آینده از منابع غیراوپک و روسیه تامین خواهد شد؛ که از این میان ایالات متحده ۸۰ درصد و کانادا، برزیل و نروژ ۲۰ درصد باقیمانده افزایش تقاضا برای نفت را پوشش خواهند داد. تولید نفت امریکا نیز احتمالا نقش حفاظی در برابر افزایش زیاد قیمت نفت را ایفا خواهد کرد.

فاتح بیرول، رییس ترک تبار آژانس اذعان داشته که این مطالعه، قیمت نفت را حوالی ۶۰ دلار در هر بشکه در نظر گرفته که قیمتی پایین تر از قیمت روز شاخص نفت جهانی، برنت یعنی ۶۶.۵۴ دلار در هر بشکه است.

با این همه توجه، گزارش IEA از میزان تولید سازمان کشورهای صادرکننده نفت دور و در عوض بر امریکا معطوف شده؛ که این نشانه یی از برآمدن ایالات متحده به عنوان قطب انرژی جهان است.

بیش از یک سال است که اوپک دوشادوش روسیه به امید افزایش قیمت نفت، تولید را محدود کرده است. اما این امر بعد از آغاز سال ۲۰۱۶ که قیمت نفت به پایین ترین سطح خود رسید، نتوانست به دو برابر شدن قیمت نفت کمک کند.

با این همه، قیمت نفت افزایش یافته و اگر بخواهیم به صحبت مقامات اوپک مثلا سهیل المزروعی، رییس ادواری این سازمان رجوع کنیم باید ادعا کرد که صادرکنندگان کلاسیک نفت از روند حاضر خوشنودند. افزایش قیمت نفت از دیگر سو به استخراج نفت در ایالات متحده دامن زده به طوری که تولیدکنندگان نفت شیل با عملیات اکتشاف و بهره برداری، شمال و جنوب این کشور را در نوردیده اند و از تگزاس تا داکوتای شمالی دست به کار تولید نفت زده اند.

دورنمای افزایش تولید نفت امریکا تاثیر خشک دستی اوپک را هر روز کم رنگ تر می کند و در نتیجه قیمت ها تغییرات آنچنانی را تجربه نمی کنند.

بنا بر گزارش دالاس نیوز محمد سانوسی بارکیندو، دبیر کل اوپک در سخنرانی خود در روز دوشنبه در کنفرانس مارکیت در هیوستون از پاسخ به پرسش ها درباره حرکت بعدی سازمان متبوعش طفره رفت. تصمیم روی استمرار سقف تولید کنونی اوپک در جلسه کشورهای عضو و دوست اوپک که در ماه ژوئن و نوامبر دارند، گرفته خواهد شد.

نمایندگان اوپک قرار بود تا دوشنبه شب با مدیران ۵ شرکت نفت شیل امریکا ملاقلات کنند تا گامی دیگر به سوی آب شدن یخ ها بین این گروه از تولیدکنندگان نفت به خصوص بعد از نخستین دیدار آنها در کنفرانس هیوستون در سال گذشته برداشته شود.

بارکیندو در این اجلاس گفت که کشورهای اوپک مشتاق اند در مورد تکنولوژی استخراج مورد استفاده در ایالات متحده، نحوه کاهش هزینه ها و افزایش بهره وری در این کشور اطلاعات کسب کنند. وی در این باره تصریح کرد: «ما در مورد قیمت صحبت نمی کنیم در مورد کاهش تولید هم حرفی نمی زنیم.»

با تصویب قوانینی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه یی به خصوص کربن حاصل از سوزاندن زغال سنگ، نفت و گاز طبیعی؛ طرفداران محیط زیست، دانشمندان و تحلیلگران انرژی هر روز بیشتر در مورد رسیدن به نقطه حداکثر تقاضا برای سوخت های فسیلی سخن می گویند. بیرول اما در این مورد گفته که گروه تحت مدیریتش هیچ نشانی از حداکثر یا حتی ساکن شدن تقاضا برای سوخت های فسیلی در 5 سال آتی نمی بیند.