جنگ تجاری با اسلحه کهنه

اقتصاد ایرانی: جنگ تجاری آمریکا و چین چهره جدیدی به خود گرفته و «دونالد ترامپ» با اسلحه کهنه به مقابله با کالاهای چینی رفته است. آمریکا که دائما چین را به دستکاری در نرخ ارز برای رقابتی شدن قیمت کالاهای صادراتی اش متهم می کرد، در جدیدترین اقدام به بهانه حمایت از تولید داخل، موج حمایت گرایی را تشدید و تعرفه های سنگین برای برخی اقلام تجاری وضع کرده است. چین در حالی تصمیم ترامپ را برای فضای تجارت جهانی «مشکل ساز» ارزیابی کرده که پیش بینی ها حاکی از این است که طی ماه های آینده این تنش ها افزایش خواهد یافت.

به گزارش دنیای اقتصاد، جنگ تجاری جهان داستان جدیدی نیست. سال هاست که کشورها با متهم کردن یکدیگر به دستکاری در نرخ ارز درگیر جنگ تجاری هستند. به ویژه این موضوع در روابط آمریکا و چین طی دوره های ریاست جمهوری پیشین آمریکا اثر بسیار گذاشته بود و آمریکا دائما چین را به دستکاری در نرخ ارز برای رقابتی شدن قیمت کالاهای صادراتی اش متهم می کرد. تا جایی که گاهی سازمان تجارت جهانی نیز به موضوع وارد می شد و طرفین دعوی شکایت یا دفاعیه خود را به این سازمان مطرح می کردند.

حالا اما این جنگ تجاری از تهدید و اعتراض گذشته و چهره جدیدی به خود گرفته است. چند سالی است که کشورها با وضع تعرفه های گمرکی بالا بر وارداتشان امکان رقابت در بازار آزاد را سد می کنند تا به این طریق از تولیدکننده ها و صنایع داخلی خود حمایت کنند. موج حمایت گرایی به حدی است که دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری خود بارها به رای دهندگان وعده داده بود که اگر به وی رای دهند برای حمایت از تولیدات آمریکایی بر واردات کالاهای خارجی به ویژه چینی تعرفه های سنگین وضع خواهد کرد. حالا او قصد دارد به وعده های خود عمل کند. به گزارش «سی ان ان»، ترامپ روز دوشنبه در اقدامی تازه تعرفه واردات سلول های خورشیدی و ماشین لباسشویی را به شدت افزایش داد، اقدامی که به عقیده تحلیلگران بهانه خوبی برای بالاگرفتن آتش جنگ تجاری آمریکا با چین و دیگر شرکای تجاری بزرگ ترین اقتصاد جهان خواهد شد. مدت ها بود که ترامپ از تجارت یک جانبه ای که بین کشورش با چین و کره جنوبی شکل گرفته بود و آمریکا به واردکننده کالاهای چینی و کره ای تبدیل شده بود، گله مند بود. او بر این باور است که چنین وضعیتی به کارگران آمریکایی آسیب خواهد زد. در سال نخست ریاست جمهوری ترامپ اما بیش از آنکه شاهد هرگونه اقدام عملی از جانب وی باشیم، دیدیم که او تنها همچون روسای جمهوری پیشین آمریکا به طرح گله و شکایت و اتهام علیه این کشورها اکتفا کرد. حالا در آغاز سال دوم ریاست جمهوری، او تعرفه هایی را بر واردات وضع کرد که بنا به ادعای دولت آمریکا، شرکت های آمریکایی را از واردات ارزان خارجی در امان نگه می دارد. گفته می شود همچنین ترامپ قصد دارد طی ماه های آینده تصمیماتی علیه واردات فولاد و آلومینیوم نیز اتخاذ کند. چین در واکنش، «نارضایتی عمیق» خود را در مورد وضع تعرفه تا ۳۰ درصدی بر واردات صفحات خورشیدی در آمریکا ابراز کرد و آن را برای فضای تجارت جهانی «مشکل ساز» خواند. تحلیلگران اما بر این باورند که هنوز خیلی زود است حدس بزنیم که آیا این دو به عنوان بزرگ ترین اقتصادهای جهان قصد دارند راهکارهای تجاری علیه یکدیگر را شدت بخشند یا نه. به عقیده آنها، تعرفه هایی که روز دوشنبه گذشته آمریکا علیه واردات وضع کرد به تنهایی نمی تواند بهانه ای برای برانگیختن چین شود.

اسکات کندی، رئیس پروژه «کسب و کار چین و اقتصاد سیاسی» از مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی آمریکا می گوید: «اگر این آغاز یک جنگ تجاری است، شلیک نخست همچون شلیک از یک اسباب بازی آب پاش بود.» وی افزود این یک اشتباه خواهد بود اگر چین موضوع وضع تعرفه های جدید را بزرگ کند چون هم اکنون هم بیش از ۱۵۰ راهکار تجاری دیگر از سوی آمریکا علیه کالاهای مختلف چینی روی میز قرار دارد. پیش بینی ها اما نشان می دهد که طی ماه های آینده این تنش ها افزایش خواهد یافت چون قرار است ترامپ تصمیم بگیرد که برای دیگر اقلام تجاری چه اقداماتی باید در پیش گرفته شود. کندی می گوید اگر آمریکا نتایج تحقیقات خود را در مورد اتهام دزدی مالکیت معنوی چین بررسی کند، ممکن است «اسلحه بزرگ خود را در بیاورد». شاید به همین دلیل است که برخی از صاحب نظران اطمینان دارند که چین در قبال اقدام اخیر آمریکا از هرگونه واکنشی اجتناب خواهد کرد، دست کم فعلا. لوئیس کویجس رئیس بخش اقتصادهای آسیایی مرکز تحقیقاتی آکسفورد اکونومیز می گوید: «در تئوری، چین می تواند تعرفه هایی را بر کالاهایی همچون اقلام کشاورزی آمریکایی وضع کند یا ادامه حیات را برای برخی شرکت های آمریکایی که در چین مشغول کسب و کار هستند، دشوار کند. چین می تواند به راحتی با سخت کردن شروط قانونی کسب و کار آنها، این کار را انجام دهد. اما نمی توان تصور کرد که چین در این مقطع بخواهد آمریکا را تحریک کند.» کویجس می افزاید به دلیل آنکه حجم صادرات چین به آمریکا حدود چهار برابر حجم صادرات آمریکا به چین است، گر چه هر دو اقتصاد از جنگ تجاری آسیب خواهند دید، اما بی تردید آسیب پذیر عمده، چین خواهد بود.