برنت ۸۰ دلاری؛ واقعیت یا رویا

اقتصاد ایرانی: روز گذشته و با انتشار گزارش جدید چشم انداز اقتصاد جهانی صندوق بین المللی پول، قیمت نفت خام در بازارهای مختلف با افزایش روبه رو شد. در گزارش جدید IMF که نوعی به روزرسانی در پیش بینی های کلیدی این نهاد به حساب می آید از چشم انداز های روشن تر و خوش بینی بیشتر به بازارها در سال ۲۰۱۸ سخن رفته است. در واقع این گزارش تاکیدی بیشتر و موید پیش بینی هایی است که از رشد اقتصادی مناسب اقتصاد جهان در دو سال آینده خبر می دادند. ترجمان این موضوع در بازار نفت، افزایش تقاضا برای طلای سیاه و بالا رفتن قیمت هاست.

به گزارش تعادل، صندوق بین المللی پول رشد جهانی اقتصاد در سال ۲۰۱۷ را در سطح ۳.۷ درصد تخمین زده که به میزان ۱.۰ درصد بیشتر از پیش بینی این نهاد در میانه های سال ۲۰۱۶ است. پیش بینی IMF از رشد اقتصادی در سال جاری و سال ۲۰۱۹ نیز به میزان ۲.۰ درصد بهبود و به سطح ۳.۹ درصد افزایش پیدا کرده است. به گزارش بلومبرگ در صورت تحقق پیش بینی IMF این سطح از رشد بالاترین سرعتی است که اقتصاد جهان از سال ۲۰۱۱ با آن مواجه بوده و نتیجه آن روند صعودی در بازار نفت خام و فلزات صنعتی خواهد بود.

انتشار این گزارش روند حرکت قیمت نفت در بازار را مثبت کرد. روندی که از ابتدای هفته و با توجه به اظهارنظر اوپکی ها در نشست مسقط مثبت شده بود و روز گذشته نیز با انتشار گزارش صندوق بین المللی پول ادامه یافت. بر این اساس قیمت نفت در معاملات دیروز تا سطح ۶۹ دلار و ۵۱ سنت نیز افزایش پیدا کرد. هر چند این قیمت پایدار نماند و قیمت بنچمارک برنت دریای شمال تا لحظه نگارش این گزارش در ساعت ۱۵ حدود ۶۹ دلار و ۳۰ سنت بود.

تداوم رشد جهانی اقتصاد منجر به افزایش شتاب واردات بزرگ ترین مصرف کننده خالص نفت جهان یعنی چین می شود. از این رو ظرفیت برای قیمت های بالاتر در مجموعه کالاهای صنعتی ازجمله نفت خام ایجاد خواهد شد. جیسون شنکر، تحلیلگر بلومبرگ در تحلیلی پس از انتشار گزارش جدید صندوق بین المللی پول نوشت:«افزایش اخیر قیمت نفت کاملا مرتبط با رشد (اقتصادی) چین و جهان است. از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ افت قیمت نفت بیش از اندازه به انقلاب شیل نسبت داده شد. اما واقعیت این است که در آن بازه زمانی، چین در رکود اقتصادی و تولیدی به سر می برد. در سایه رشد جهانی اقتصاد، نفت در سطوح قیمتی پیش از رکود اقتصادی چین قرار گرفته که از ماه های آخر سال ۲۰۱۴ به این سو بی سابقه بوده است.»

شنکر معتقد است که نفت شیل نمی تواند مانع از افزایش قیمت نفت شود و با توجه به تولید اضافی که در بازار ایجاد می کند (تنها) نشان دهنده یک کران بالا در مجموعه قیمت هاست و این رشد قدرتمند اقتصادی در مقیاس جهانی است که قیمت های نفت خام را تحت حمایت خود قرار داده است. این تحلیلگر اقتصادی در ادامه می افزاید:«این نوع از رشد اقتصادی قدرتمند نمایانگر ظرفیت هایی برای جهش های شدیدتر قیمت نفت حتی نسبت به سطوح فعلی آن در سال پیش رو است.»

علاوه بر پیش بینی های رشد اقتصادی در سال ۲۰۱۸ که انتظارات فعالان بازار نفت نسبت به افزایش تقاضا را بهبود بخشیده است، زمستان سرد امسال نیز تقاضا برای نفت خام را افزایش داده است. به عنوان نمونه روز گذشته در توکیو ۲۳ سانت برف بارید که از زمستان ۲۰۱۴ تا حالا بی سابقه بوده است. در امریکای شمالی نیز کاهش شدید دما اتفاق افتاده است. به گزارش رویترز، بانک بی ان پی پاریباس در تحلیلی از افزایش قیمت نفت علاوه بر بهبود وضعیت اقتصادی به این مساله نیز اشاره کرده است: «چشم انداز اقتصادی و آب و هوای سردتر فصلی منجر به تقویت بیشتر رشد اقتصادی و تداوم کاهش ذخایر نفت به سمت میانگین ۵ ساله مطلوب اوپکی ها شده است.»

این رشد که به معنای مصرف بیشتر نفت است با کاهش تولید اوپک و روس ها همزمان شده است. بانک فرانسوی در این رابطه معتقد است:«چشم انداز سال ۲۰۱۸ تقریبا برای تمام سال متعادل است اما پیش بینی می شود که در ۳ ماهه پایانی سال، ذخایر نفت مجددا افزایش یابد». پیش بینی پاریباس بانک برای میانگین قیمت نفت برنت و وست تگزاس اینترمدیت در سال ۲۰۱۸ به ترتیب ۶۵ و ۶۰ دلار در هر بشکه است. پیش بینی هایی که نسبت به سال گذشته جهش ۱۰ دلاری دارند.

حتی بانک بارکلیز بریتانیا نیز که نسبت به دیگر بانک های بزرگ بین المللی محتاط و بدبین تر است، پیش بینی خود از قیمت نفت را نسبت به آخرین گزارش خود به میزان ۵ دلار در هر بشکه افزایش داد. بارکلیز قانع شده که به دلیل رشد بالای تقاضا و نیز کاهش شدید تولید نفت در ونزوئلا دیدگاه خود را تغییر داده و پیش بینی برنت ۶۰ دلاری را برای سال ۲۰۱۸ بکند.

البته هستند کسانی که از رسیدن به قیمت ۸۰ دلار برای نفت در ماه های آینده سخن می گویند و روند بازار به گونه یی است که خیلی هم نمی توان آنها را بابت این کار سرزنش کرد و گفت که پای آنهایی که این استدلال را می کنند، چوبین است و پای چوبین سخت بی تمکین است. مجید ضیاء جعفر یکی از این اشخاص است. مجید جعفر، مدیرعامل شرکت کرسنت پترولیوم امارات برای ایرانی ها نام آشنایی است. این مدیر عراقی که درحال حاضر برای شرکت در اجلاس داووس به این روستای کوهستانی سوییس سفر کرده است در مصاحبه با سی ان بی سی امریکا گفت: «قیمت نفت به زودی می تواند به سطح ۸۰ دلار در هر بشکه برسد. چراکه نگرانی ها در رابطه با کاهش تولید یکی از بزرگ ترین تولیدکنندگان نفت امریکای لاتین (ونزوئلا) افزایش پیدا کرده است. در سال های آینده نیز به دلیل عدم سرمایه گذاری گسترده یی که در سال های قبل شاهد آن بودیم ممکن است شاهد شوک صعودی در قیمت نفت باشیم.«

شرکت بی بی ال کامودیتیز به عنوان یکی از بزرگ ترین صندوق های پوشش ریسک متمرکز بر بازار نفت نیز پیش بینی برنت ۸۰ دلاری را در سال جاری دارد. این شرکت معتقد است که کاهش شدید ذخایر نفت در اثر توافق کاهش تولید اوپک و همراهانش مسبب این سطح از قیمت خواهد بود. به گزارش بلومبرگ جاناتان گلدبرگ، موسس این شرکت گفت:«به نظر ما بازار به صورت گسترده یی نسبت به سپر ذخایر در کوتاه مدت خوشبین هستند. با توجه به افزایش تقاضا در ۵ سال اخیر ذخایر نفت به عنوان یک ابزار پوشش آتی بسیار پایین هستند.»

از نظر گلدبرگ، ذخایر پایین نفت سبب خواهد شد که قیمت برنت از سطح فعلی (حدود ۶۹ دلار در هر بشکه) نیز ۱۵ درصد بالاتر برود. وی همچنین از نظم اوپکی ها در پایبندی به توافق کاهش تولید نیز شگفت زده است و آن را شگرف می داند. گلدبرگ در این رابطه بیان کرد:«آنها به حرف بازار گوش دادند و با پایبندی به سهمیه بندی صادراتی کار بزرگی کردند. هر چند این مهم است که اوپکی ها این نظم را حفظ کنند. اگر اوپک در اجرای تعهداتش دچار تزلزل شود، قیمت نفت به سرعت و با شیب شدیدی کاهش پیدا خواهد کرد.»

به گزارش بلومبرگ، مدیرعامل بی بی ال کامودیتیز از معدود مدیران صندوق های پوشش ریسکی و تاجرانی بود که تابستان امسال به صورت محرمانه با خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان سعودی دیدار کرد تا در رابطه با بازار انرژی به گفت وگو بنشینند.

دیدگاه بلندمدت گلدبرگ در رابطه با قیمت نفت با مدیرعامل کرسنت متفاوت است:«این درست است که در سال های اخیر مخارج سرمایه یی در صنعت نفت کاهش پیدا کرده است؛ اما عمده این کاهش در نتیجه بهره وری در اکتشاف نفت است. به عنوان مثال اکتشاف ذخایر نفت شیل بسیار آسان است بنابراین صنعت نفت به دلارهای کمتری نیاز دارد. ما معتقدیم که در سال ۲۰۱۸ در قسمت صعودی نمودار خواهیم بود اما این دینامیک در طول زمان تغییر پیدا خواهد کرد.» البته نشانه هایی از امکان اصلاح قیمتی نیز دیده شده است. به گزارش رویترز، سود پالایشگاه ها ابتدا در آسیا و اکنون در اروپا کاهش پیدا کرده است. علت این موضوع افزایش قیمت خوراک این مجتمع ها و فراوانی فرآورده های نفتی در دسترس است و در نهایت کاهش سود پالایشگاه ها می تواند منجر به کاهش سفارش های آنها برای نفت خام در ادامه راه باشد.

در دیدگاه بلندمدت تر نیز پیش بینی ها در رابطه با گسترش استفاده از وسایل حمل و نقل برقی قیمت نفت را تهدید می کند. به عنوان مثال بانک مریل لینچ امریکا این هفته در یادداشتی پیش بینی کرد که قیمت طلای سیاه تا سال ۲۰۳۰ به اوج خواهد رسید و پس از آن شاهد گسترش خودروهای برقی و جایگزینی آنها با خودروهای مصرف کننده سوخت فسیلی تا سال ۲۰۵۰ خواهیم بود. این بانک همچنین اظهار کرد، هنگامی که تقاضا برای بنزین در سال ۲۰۲۵ به اوج برسد و تقاضای کلی نفت نیز تا سال ۲۰۳۰ به ماکزیمم خود برسد، نرخ بهره برداری از پالایشگاه ممکن است به صورت دایمی کاهش پیدا کند و فاصله قیمت فروش و هزینه نهایی پالایشگاه ها به صورت قابل توجهی کاهش پیدا کند.»