بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : سه شنبه 19 دى 1396      12:18

رییسی‌فرد: بنزین تورم ندارد

رییس کانون جایگاه‌داران سوخت معتقد است: «اگر قیمت بنزین ۲ هزار تومان هم شود، یک درصد در سبد هزینه خانوار اثر دارد.»

اقتصاد ایرانی: در جریان بررسی قیمت بنزین در لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ تنها موضوعی که تا این لحظه قطعی شده، این است که قیمت بنزین ۱۵۰۰ تومان برای هرلیتر نخواهد شد. اما هنوز گمانه زنی ها در این زمینه ادامه دارد؛ از دو نرخی شدن و استفاده از کارت سوخت و سهمیه بندی تا افزایش ۱۵ درصدی قیمت بنزین. 

این در شرایطی است که برخی فعالان حوزه عرضه سوخت معتقدند که در صورتی که یک سری شرایط فراهم باشد، بنزین را حتی می توان تا ۲ هزار تومان هم افزایش داد. ناصر رییس فرد، رییس کانون جایگاه داران سوخت در کافه خبر خبرگزاری خبرآنلاین با اشاره به سه شرط افزایش قیمت بنزین، عنوان کرد «اگر قیمت بنزین ۲ هزار تومان هم شود، یک درصد در سبد هزینه خانوار اثر دارد.» به گفته وی، «همه باید کمک کنند که جو روانی افزایش قیمت ها برداشته شود و از سوی دیگر، یک سازمان نظارتی جامع تدوین شود که جلوی کسانی که از افزایش قیمت سوءاستفاده می کنند، گرفته شود.» به اعتقاد رییسی فرد، «در عین حال مردم باید بدانند افزایش قیمت سوخت در کجا هزینه می شود.»

به گزارش خبرآنلاین، آن چه در ادامه می خوانید مشروح گفت وگو با ناصر رییسی فرد است.

زمانی که مساله تغییر قیمت بنزین مطرح است، برخی از جایگاه داران عنوان می کردند که افزایش قیمت سوخت و به ویژه بنزین اصلا به سود جایگاه داران نیست؛ چراکه اکثر مردم در هر بار مراجعه به جایگاه ۱۵ تا ۲۰ لیتر سوخت گیری می کنند و فقط خودروهای دولتی هستند که اغلب باک خود را پر می کنند، بنابراین افزایش قیمت موجب می شود که مصرف کمتر از این هم شود و در نهایت سودی برای جایگاه داران نخواهد داشت. به نظر شما تغییر قیمت بنزین چه تاثیری روی فعالیت جایگاه داران خواهد داشت؟

ما باید به این موضوع از دو جهت نگاه کنیم. یکی بحث منافع ملی است و نیز اثراتی که در جامعه خواهد گذاشت و اینکه چگونه باید با این اثرات همراه شد و چگونه تحمل و برای مردم شفاف سازی کرد. مقوله دوم، در ارتباط با بحث کسانی است که دارند در این زمینه خدمت می کنند.

در مورد بحث اول، من جزو کسانی هستم که با افزایش قیمت بنزین موافق هستم و این که قیمت های تکلیفی برداشته شود و به قیمت های منطقه برسد. این کار فواید زیادی دارد. من با یک تجربه بیش از ۴۰ سال در زمینه عرضه و کوشش های فراوان و یا تحقیقات مفصلی که در زمینه های اقتصاد انرژی داشتم، تاکنون صحبت کردم و نظراتم را مطرح کردم.

معتقدم همیشه برای افزایش قیمت بنزین یک جو روانی در جامعه ایجاد کردند، چون افزایش قیمت بنزین آن چنان که می گویند، هیچ اثری بر تورم و به آن نحوی که مطرح می کنند، ندارد.

مقامات دولتی پیش بینی می کردند با اصلاح قیمت بنزین و گازوییل در بودجه سال آینده، نرخ تورم ناشی از آن حداکثر بین ۱.۵ تا ۲ درصد باشد. این درست است؟

من معتقدم و اثبات هم می کنم اگر قیمت بنزین ۲ هزار تومان هم شود، یک درصد در سبد هزینه خانوار اثر دارد؛ مشروط بر این که همه کمک کنند جو روانی برداشته شود. از سوی دیگر، یک سازمان نظارتی جامع تدوین شود که جلوی کسانی که از افزایش قیمت سوءاستفاده می کنند، گرفته شود. همچنین مردم بدانند که افزایش قیمت سوخت در کجا هزینه می شود.

پس سه شرط وجود دارد.

در رابطه با بحث اول که گفتم یک درصد در سبد هزینه خانوار اثر دارد، این منوط به این است که ۲ شرط بعدی اجرایی شود. شما تصور کنید که اگر یک وانتی از میدان تجریش به سمت میدان تره بار برود، یعنی از شمالی ترین نقطه تهران تا جنوبی ترین نقطه بار بزند و به بازار آن منطقه برگردد، ۱۵ لیتر بنزین مصرف می کند و برای این ۱۵ لیتر بنزین اگر هر لیتر هزار تومان هم اضافه شود، می شود ۱۵ هزار تومان.

ما حساب کنیم ۱۰۰ درصد هم خدماتی که مرتبط با آن هست، افزایش قیمت پیدا کند. این چیزی است که مطرح می کنند که بنزین اگر گران شود، دستمزد تعمیرات، روغن و... هم گران می شود. هیچ وقت از ۱۰۰ درصد که بیشتر نمی شود. ۱۵ هزار تومان تفاوت قیمت بنزین است و ۱۵ هزار تومان هم عوارض مرتبط با آن که می شود ۳۰ هزار تومان. اگر ۳۰ هزار توان را تقسیم بر ۳ هزار کیلو کنید، یک درصد می شود. پس اصل واقعه این است که یک درصد در سبد هزینه فردی که با بنزین مرتبط است، اضافه می شود.

اما با این وجود، نگرانی از افزایش قیمت بنزین وجود دارد؟

مردم به این دلیل نگران هستند که می گویند کسانی که مجری این سیاست هستند، برای مثال نمی توانند روی میوه فروش نظارت کنند که به جای آنکه ۱۰ تومان قیمت میوه را بالا ببرد، ۵۰۰ تومان بالا می برد. چون ما سیستم نظارتی را نداریم.

از سوی دیگر، این سوال مطرح است که اگر قیمت بنزین ۲ هزار تومان شد، کجا هزینه می شود؟ آیا دوباره جزو هزینه های دولت می رود، یا این که فردی که مابه التفاوت قیمت را می دهد، در زمینه های رفاهی هزینه می شود؛ همان کاری که ترکیه کرد. ترکیه زمانی که قیمت حامل های انرژی را واقعی کرد، با برنامه ریزی گفت به طور مثال ۳ سال مابه التفاوت قیمت را در زمینه کشاورزی خرج می کنم.

از همان فردای آن روز، کشاورزی را ترغیب کردند و برایشان سم ارزان قیمت، بذر ارزان قیمت و ماشین آلات مجانی فراهم کردند. این کار باعث شد آرام آرام کشاورزی این کشور به خودکفایی رسید؛ ترکیه ای که حتی سیب زمینی را از ایران وارد می کرد. از سوی دیگر، نزدیک به 2 میلیون شغل ایجاد کرد. به این ترتیب، مصرف کننده زمانی که دید مثلا در هر لیتر بنزین یک دلار اضافه تر پرداخت می کند، اما در مقابل متوجه شد که یک رفاهی نیز برایش ایجاد شده است.

ترکیه دوره بعد روی تولید تمرکز کرد؛ آن هم زمانی که ترکیه هیچ تولیدی نداشت. ترکیه حتی کبریت را هم از جای دیگر وارد می کرد، اما در حال حاضر در لوازم منزل حرف اول را می زند و بهترین برندها در پوشاک برای ترکیه است.

ما نیز باید همین کار را کنیم. یعنی مابه التفاوت قیمت بنزین را در کشاورزی و تولید ببریم و تولید راه بیندازیم. همچنین حوزه خدمات را می توانیم توسعه دهیم. با این که مابه التفاوت قیمت را می توانیم به حوزه سلامت و رفاه اجتماعی ببریم؛ برای مثال بیمه را ارزان کنیم. باید با مردم شفاف صحبت کنیم که اگر شما در هر لیتر بنزین هزار تومان اضافه می دهید، در مقابل در حوزه سلامت  هزینه کمتری می دهید و رفاه اجتماعی به وجود آمده است و بیمه را ارزان قیمت می گیرید. یا این که تولید ایجاد شده و جوان بیکار سر کار می رود.

من معتقدم توسعه در جامعه فقط از طریق بخش خصوصی و اقتصاد آزاد هدایت شده به وجود می آید. امکان ندارد اقتصاد های سوسیالیستی و کمونیستی یا اقتصاد دولتی به جایی برسد، بنابراین توسعه از طریق بخش خصوصی، اقتصاد آزاد و نهاد های مردمی امکان پذیر است؛ همان چیزی که اکنون در دنیا اتفاق می افتد و تمام کشور های پیشرفته دنیا از این مسیر رشد می کنند. بر این اساس من یکی از موافقان اصلی افزایش قیمت بنزین هستم.

با تمام این شروطی که شما عنوان کردید، به نظر شما هم اکنون زمان افزایش قیمت بنزین است؟

چرا نیست؟ این که چگونه اجرایی کرد، مهم است. مقدار زیادی از این موضوع برعهده رسانه هاست که مردم را آگاه کنند که اگر اعتراضی دارید، باید در چارچوب قانون باشد. دولتمردان باید اجازه دهند که مردم ناگفته هایشان در درونشان انباشت نشود. ما باید اجازه دهیم مردم انتقادشان را مطرح کنند و در عین حال، با آن ها شفاف صحبت کنیم که اگر این کار را انجام دادیم، شما از فردا بهبود وضعیت را لمس می کنید.

باید برای مردم شفاف گفت که روزانه ۲۰ لیتر میلیون فرآورده بنزین قاچاق می شود. روزی ۲۰ میلیون لیتر با دلار ۴ هزار و ۳۰۰ تومان را حساب کنید و ببینید چه رقمی می شود. بنزین در پاکستان ۲ هزار و ۵۰۰ تومان است و در افغانستان ۲ هزار و ۲۰۰ تومان است.

هفته گذشته آژانس خبری دولتی عربستان، اس پی ای، اعلام کرد که این کشور از قیمت بنزین را افزایش داده است.

علاوه بر این مالیات بر ارزش افزوده هم می گیرد. در تمام دنیا هزینه خدمات را مصرف کننده می پردازد و عوارض مرتبط را مصرف کننده می پردازد.

یکی از مسایلی هم که در این روزها مطرح بود، سهمیه بندی بنزین بود.

یکی از بدترین روش ها، سهمیه بندی است، چون سهمیه بندی ایجاد علقه مالکانه می کند. تمام فساد و ناهنجاری ها زمانی که سهمیه بندی بنزین اتفاق افتاد، ایجاد شد. به این شکل که سیستم حمل ونقل عمومی و سازمان هایی که مازاد سهمیه داشتند و کارگران شاغل در مکان های عرضه سوخت، همه خراب شدند و این فساد هنوز برداشته نشده است.

سهمیه بندی به ترتیبی فساد ایجاد کرد که من فکر نمی کنم تا ۳۰ سال آینده هم اگر شرایط عادی شود، این فساد برداشته شود. یعنی آدم هایی آلوده این قضایا شدند. چون زمانی که به یک فرد سهمیه داده می شود، برای آن شخص ایجاد علقه مالکانه ایجاد می شود، یعنی سهمیه تان را به هر کسی که دوست دارید، بفروشید و این فروختن سهمیه ها، بازار سیاه ایجاد می کند.

ایجاد بازار سیاه نیز ناهنجاری هایی را در جامعه به وجود می آورد. از سوی دیگر، درآمد های کاذبی برای گروه هایی به وجود می آورد که با کار نکردن به درآمد بالا می رسند. این درآمد هنگامی که در درون خانواده ها نهادینه می شود، زمانی که سهمیه بندی برداشته شود و شرایط به حالت عادی برگردد، صدماتی را در رفتار های خانوادگی و رفتار های اجتماعی می بینیم؛ مساله ای که عوارض آن هنوز بعد از برداشتن سهمیه بندی در جامعه وجود دارد و تحقیقات زیادی هم در این زمینه شده است.

ما به جای این که بنزین را سهمیه بندی کنیم، باید قیمت را واقعی کنیم و به مصرف کننده ها بگوییم باید بابت بنزینی که می خواهید مصرف کنید، باید عوارض و هزینه خدمات آن را بپردازید. اگر هم بیشتر مصرف کنید، بیشتر عوارض و هزینه می دهید. اگر کمتر مصرف کنید، هزینه ای پرداخت نخواهید کرد و به اندازه ای که خدمت گرفته اید، هزینه پرداخت می کنید. در نتیجه کسی که کم درآمد است، هزینه کمتری می پردازد و به او اجحاف نشده و آن کسی هم که پر درآمد و پرمصرف است، هزینه خود را پرداخت می کند. در مقابل دولت هم صاحب درآمد و عوارض و مالیات شده است.

در عین حال، پرداخت عوارض و هزینه های عرضه خدمات باید برعهده مصرف کننده به صورت درصدی در قیمت فراورده باشد. اکنون دولت علاوه بر سوبسید و یارانه ای که روی قیمت بنزین می دهد، به حمل ونقل و جایگاه داران که عرضه خدمت می کنند، کارمزد پرداخت می کند. رقم کارمزد همیشه مورد اعتراض جایگاه داران بوده، چون بسیار کم است و به بودجه دولت گره خورده است.

در حال حاضر جایگاه ها با ۳.۵ درصد قیمت ادامه خدمت می دهند، یعنی قیمت بنزین که ۱۰۰۰ تومان است، بابت هر لیتر ۳۵ تومان و ۵ ریال کارمزد می گیرند. هیچ بنگاه اقتصادی را پیدا نمی کنید که به این صورت ادامه خدمت کند، ولی مجبور است با تعهداتی که نسبت به جامعه دارد و فشار های دولت به این صورت ادامه دهد، ولی این روند نمی تواند تداوم داشته باشد.

مسئله دیگر این است که این بودجه همیشه گردن دولت است. اگر مصرف کننده هزینه خدمات را بپردازد، یک رقم بسیار کلانی نیز بابت هزینه های حمل ونقل و عرضه از دوش دولت برداشته می شود و این می تواند در قالب هزینه های دولت بیاید و کسری بودجه را کاهش دهد. این در دنیا مرسوم است. شاید تنها ما و کشور ونزوئلا باشد که این بودجه به دولت گره خورده است.

من تصور می کنم اگر نمایندگان مجلس منطقی فکر کنند و به فکر گرفتن رای برای دور آینده از موکلان خود نباشند، باید به منافع ملی فکر کنند و تمام شرایط منطقه و کشور را در نظر بگیرند. بعد هم صادقانه با مردم و موکلان خود صحبت کنند که اگر موافقت کردیم قیمت بنزین مثلا هزار و ۵۰۰ تومان، این افزایش ۵۰۰ تومان را از فردا به طور ملموس حس می کنید و لمس می کنید که در زندگی تان تاثیر می گذارد. یعنی آرام آرام ۴ تا واحد تولیدی راه می افتد و جوانی که کار ندارد، سر کار می رود و اشتغال دائم پیدا می کند و رفاه اجتماعی ایجاد می شود. جامعه باید به سوی توسعه حرکت کند و مهم ترین مساله هم حمایت از بخش خصوصی و ایجاد امنیت سرمایه گذاری و سرمایه گذاری بخش خصوصی است. یعنی باید برای بخش خصوصی امنیت ایجاد کنند تا سرمایه گذار جذب سرمایه گذاری شود. از قدیم الایام بازاری ها می گفتند که پول دنبال جای امن می گردد.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir