اولویت‌های یک کمربند، یک جاده

اقتصاد ایرانی: در اکتبر ۲۰۱۳ با سفر رییس جمهوری چین به کشورهای مرکزی و جنوب شرقی آسیا، طرح جاده ابریشم جدید پیشنهاد شد؛ چین قصد دارد جاده ابریشم کهن را به یک کریدور مدرن ترانزیتی، تجاری و اقتصادی تبدیل کند که از شانگهای به برلین کشیده می شود. پروژه یی که به بزرگ ترین پروژه توسعه اقتصادی در تاریخ جهان با نام «جاده ابریشم ۲» معروف است. طرح جاده ابریشم جدید یا یک کمربند یک جاده، طرح سرمایه گذاری در زیربناهای اقتصادی بیش از ۶۰ کشور جهان و توسعه دو مسیر تجاری «کمربند اقتصادی راه ابریشم» و « راه ابریشم دریایی» معرفی شده است. همچنین برای این طرح دو راه اصلی تعریف شد؛ یکی از آسیای مرکزی و روسیه و دیگری از آسیای مرکزی و غرب آسیا به خلیج فارس و سایر کشورهای حاشیه مدیترانه.

به گزارش تعادل، طبق گزارش های منتشر شده این طرح برای پایان دادن به سیطره اروپا و آغاز چین در جهان اقتصاد و تجارت ارائه شده است. بر اساس تصمیم جین پینگ، این طرح ۶۵ کشور را با وسعتی بیش از ۵.۵۳۹ کیلومترمربع را پوشش خواهد داد که ۴۱.۳ درصد جهان را شامل می شود.

چین صندوق بزرگی را برای توسعه این راه اختصاص داده اما خود از سال ۲۰۱۳ تاکنون بیش از ۵۰ میلیارد دلار در راه ابریشم جدید سرمایه گذاری کرده است. پس از طرح این جاده در سال ۲۰۱۵، شرکت های چینی در۴۹ کشور که با جاده ابریشم جدید مربوط بود، سرمایه گذاری مستقیم انجام دادند. از دسامبر ۲۰۱۶ نیز این شرکت ها ۶۵ منطقه اقتصادی را در ۲۰ کشور ایجاد کردند که مجموع سرمایه گذاری آنها حدود ۱۸.۵ میلیارد دلار برآورد شده است. طبق آمار منتشر شده با حمایت دولت چین معاملات مربوط به این طرح افزایش قابل توجهی یافته است. از سال ۲۰۱۵ تاکنون بیشترین طرح های سرمایه گذاری که سرمایه گذاران چینی از آن استقبال کردند، مربوط به بخش های انرژی، صنعت و خدمات مالی صورت گرفته است. بر اساس تازه ترین آمار منتشر شده، مجموع سرمایه گذاری در بخش های نفت و گاز در ۱۲ سال گذشته حدود ۳۸.۶ میلیارد دلار اعلام شده است. همچنین در بسیاری از گزارش ها نیز اعلام شده که بیشترین سرمایه گذاری در کشورهای خاورمیانه، آسیای جنوبی و کشورهای آسیای جنوب شرقی است.

همان طور که گفته شد، بیشترین سرمایه گذاری ها در جاده ابریشم جدید مربوط به بخش انرژی است. پس از این بخش که با اختلاف بسیاری از سایر بخش های دیگر قرار گرفته، صنعت و محصولات صنعتی، بیشترین حجم سرمایه را جذب کرده است. بر اساس آمار اعلام شده سهم بخش صنعت و محصولات صنعتی در سرمایه گذاری جهت توسعه جاده ابریشم جدید در ۱۲ سال گذشته حدود ۱۴.۵ میلیارد دلار برآورد شده که این مبلغ در بخش خدمات مالی، حدود ۱۴.۳ میلیارد دلار رسیده است.

فناوری مخابراتی و رسانه از دیگر فرصت های جذب سرمایه در توسعه راه ابریشم به شمار می رود. این در حالی است که استفاده از واحد پول چین (یوان) در بازارهای مالی بوسیله سایر کشورها و ایجاد مرکز اطلاعات جاده ابریشم برای ارتباط واحدهای اطلاعاتی و شبکه های فناوری مخابراتی منطقه یی و رفع موانع تجارت مرزی و سرمایه گذاری منطقه نیز بخش دیگری از اجرای این طرح بزرگ به شمار می رود. طبق گزارش ارائه شده در ۱۲ سال اخیر حدود ۱۲.۴ میلیارد دلار در بخش، فناوری، رسانه و مخابرات سرمایه گذاری شده است.

مهم ترین بخشی که در راستای توسعه راه ابریشم جدید سرمایه های بسیاری جذب کرده بخش نیرو و تجهیزات است. گفته می شود که در این بیشترین سرمایه گذاری چینی ها در کشورهای روسیه، اندونزی، سنگاپور و تایلند صورت گرفته که به اجرای طرح های زیربنایی زیادی در بخش های نیرو و تامین تجهیزات، حمل و نقل و صنایع تولیدی نیاز دارند. در ۱۲ سال گذشته حدود ۱۱ میلیارد دلار در این قسمت سرمایه گذاری شده که این رقم در بخش محصولات و کالاهای مصرفی به ۶.۷ میلیارد دلار و در بخش معدن و استخراج فلزات حدود ۶.۶ میلیارد دلار سرمایه گذاری شده است.

همان طور که گفته شد روسیه، اندونزی، سنگاپور و تایلند مهم ترین کشورهایی هستند که در حوزه نیرو، حمل و نقل و صنایع تولیدی میزبان مناسبی برای سرمایه گذاری ها در راستای توسعه جاده ابریشم جدید به شمار می روند. طبق آمار منتشر شده در حوزه خودرو و حمل ونقل حدود ۵.۶ میلیارد دلار در بسیاری از کشورهای مرتبط با جاده ابریشم در طول ۱۲ سال گذشته سرمایه گذاری شده که این رقم در بخش مستغلات و ساخت و ساز حدود ۴.۹ میلیارد دلار برآورد شده است. علوم و مهارت های مربوط به زندگی و افزایش طول عمر از دیگر مواردی است که در طرح ارائه شده از سوی چین مورد توجه قرار دارد. طبق گزارش های منتشر شده میزان سرمایه گذاری در علوم سبک زندگی، حدود ۲.۷ میلیارد دلار و در بخش کشاورزی حدود ۱.۸ میلیارد دلار در ۱۲ سال گذشته برآورد شده است.

در سال های اخیر طرح جاده ابریشم نوین یکی از اصلی ترین طرح های دولت چین بوده که هم ابعاد سیاسی و هم ابعاد اقتصادی دارد و از اصلی ترین تلاش های استراتژیک دولت پکن برای مقابله با چالش های منطقه یی و بین المللی در جهان چند قطبی امروز محسوب می شود.