ترامپ؛ مشکل جدید بانک جهانی

اقتصاد ایرانی: دونالد ترامپ رییس جمهوری امریکا، برنامه افزایش سرمایه بانک جهانی را تا زمانی که این نهاد وام دهی به چین و دیگر کشورها با درآمد میانه را متوقف نکند به تعلیق درآورده و این مساله به موضوع جدید تنش ها میان واشنگتن و پکن تبدیل شده است. در همین حال مازاد تجارت های چین با امریکا که به شدت به سیاست وابسته است، ماه جاری بیشترین افزایش در یک ماه را داشت. این مساله احتمالا شکوه و شکایات متداول ترامپ را در مورد آسیب های تراز تجاری دو کشور به اقتصاد امریکا افزایش خواهد داد.

به گزارش تعادل، دونالد ترامپ ماه گذشته در نخستین اقدام تجاری مستقیم علیه پکن با بازرسی در مورد اتهام دزدی مالکیت معنوی به چین موافقت کرد که انتظار نمی رود تاثیرات کوتاه مدت داشته باشد. روابط دو کشور همچنین در پی درخواست های کاخ سفید از چین برای اعمال فشار بیشتر علیه کره شمالی در زمینه برنامه های موشکی و هسته یی این کشور رو به وخامت گراییده است.

چالش افزایش سرمایه بانک جهانی

به گزارش فایننشال تایمز جیم یونگ کیم، رییس بانک جهانی از مدت ها پیش به دنبال افزایش منابع مالی این نهاد بود و امید داشت، بتواند توافق نظر سهامداران را دست کم در مورد یک جدول زمانی برای افزایش سرمایه ها در جلسه سالانه این نهاد که همین هفته در واشنگتن برگزار شد، جلب کند. اما دولت ترامپ در مقابل این برنامه ها مقاومت کرده و با درخواست های جیم یونگ کیم در جلسه این هفته مخالفت کرد و از بانک جهانی خواست ابتدا تراز مالی این نهاد به ویژه وضعیت وام های محوله به چین را بررسی کند؛ چین درحال حاضر بزرگ ترین وام گیرنده از بانک جهانی محسوب می شود.

این مناقشه نشانه دیگری از ناسازگاری رییس جمهوری امریکا با نظام بین المللی و عقب نشینی وی از رهبری جهانی امریکا محسوب می شود. وزارت امور خارجه امریکا پنج شنبه اعلام کرد از یونسکو، نهاد فرهنگی سازمان ملل خارج می شود. کاخ سفید در دوران ترامپ به طور گسترده نگرشی تهاجمی تر در مورد سازمان ملل و دیگر نهادهای بین المللی همچون ناتو و سازمان تجارت جهانی اتخاذ کرده است. امریکا در چند سال گذشته بر سر کنترل نهادهای بین المللی همچون بانک جهانی با چین درگیر بوده و این درحالی است که پکن تصمیم گرفت، نهادهای جایگزین ازجمله بانک سرمایه گذاری زیرساختی آسیا را بنا نهد.  جیم یونگ کیم پنج شنبه از تصمیمات بانک جهانی در زمینه وام دهی به چین دفاع کرد و گفت:«برای شخص من منطق همکاری با چین کاملا شفاف است. نه تنها به آنها در ادامه مسیر توسعه کمک می کنیم بلکه درس هایی که در چین می آموزیم به فعالیت های ما در دیگر کشورهای درحال توسعه بسیار کمک می کند.» وی افزود: بانک جهانی برای واکنش به درخواست های فزاینده دریافت وام به افزایش سرمایه نیاز دارد و تایید کرد که اکنون تصمیم گیری بر عهده سهام داران بانک است.

در همین حال، یک مقام ارشد وزارت خزانه داری امریکا این هفته در مصاحبه با رویترز گفته بود که پیش از بررسی ایده افزایش سرمایه شاخه وام دهی بانک جهانی، یعنی بانک بین المللی توسعه و بازسازی، لازم است که این نهاد ترازنامه های مالی خود را بررسی کند. به گفته این مقام، بخش اعظم بدهی ها در ترازنامه بانک جهانی به کشورهایی مربوط می شود که مدت ها پیش سقف دریافت وام را رد کرده اند. اما اعتراض های امریکا به سیاست های وام دهی بانک جهانی از این مساله حکایت دارد که دیدگاه جیم یونگ کیم به این نهاد بین المللی که مشارکت چین را کاملا منطقی می شمارد با مشکلات و چالش های جدی مواجه خواهد بود.

اسکات موریس یک مقام پیشین وزارت خزانه داری امریکا که اکنون در مرکز توسعه جهانی فعال است در اشاره به موضع گیری امریکا به عنوان چالشی جدی برای راهبرد کنونی بانک جهانی گفته، بانک جهانی سعی دارد با وام دهی به چین، تعاملات با پکن را افزایش دهد و از تاثیرگذاری نهادهایی همچون بانک سرمایه گذاری زیرساختی آسیا بکاهد. این موضع گیری همچنین به معنای«جنگ مستقیم دولت ترامپ با چین» بر سر ماموریت یک نهاد بزرگ بین المللی است. وی گفت:«این اقدام حقیقتا اختلافات جدی را به وجود خواهد آورد.»

دستاویز جدید ترامپ

در همین حال رویترز با بررسی آمارهای تجاری چین از سال ۲۰۰۸ تاکنون از افزایش مازاد تجارت این کشور با امریکا خبر داد؛ مازاد تجارت چین با امریکا از ۲۶.۲۳ میلیارد دلار در ماه آگوست، ماه سپتامبر به ۲۸.۰۸ میلیارد دلار رسیده است.

صادرات چین به امریکا از ۸.۴ درصد در ماه آگوست سال گذشته، امسال به ۱۳.۸ درصد رسید و رکوردی ۴۰.۹ میلیارد دلاری در این زمینه ثبت شد. اما واردات چین از امریکا در مدت مشابه از ۱۸.۱ درصد به ۱۵.۵ درصد کاهش یافته است. این مساله احتمالا به دستاویزی برای ترامپ تبدیل خواهد شد تا انتقادهایش را در مورد ضرر و زیان تراز تجاری بین دو کشور بر اقتصاد امریکا افزایش دهد. ویلبر راس، وزیر بازرگانی امریکا اخیرا چین را در زمینه «نیاز به ایجاد مجدد توازن در تجارت دو جانبه و روابط سرمایه گذاری» تحت فشار گذشته و از پکن خواسته بود «اقدامات معناداری» در حل مشکلات تجارت بردارد.

اما مشکلات دو کشور تنها به مساله تجارت محدود نمی شود. امریکا از چین انتظار دارد که با اعمال فشار علیه کره شمالی، این کشور را به عقب نشینی از برنامه های هسته یی و موشکی ترغیب کند. اگرچه چین در اقدامی نسبتا غیرمنتظره تحریم های جدید شورای امنیت علیه کره شمالی را امضا کرده است اما همچنان کاخ سفید معترض است که پکن همه توان خود را در این زمینه به کار نمی گیرد. واردات چین از کره شمالی در ماه سپتامبر نسبت به زمان مشابه در سال گذشته ۳۷.۹ درصد و صادرات به این کشور ۶.۷ درصد کاهش داشت.