بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : پنجشنبه 20 مهر 1396      10:45

کالاهای کلیدی تجارت نیمسال

اقتصاد ایرانی: بررسی علل افت صادرات و رشد واردات در نیمسال اول امسال نشان می دهد بخش صنعت نسبت به سایر بخش های عمده صادراتی نقش اصلی را در کاهش صادرات کشور در ۶ ماه منتهی به شهریور امسال نسبت به سال گذشته داشته است؛ به طوری که صادرات در این بخش به لحاظ وزنی افت ۱۰ درصدی و به لحاظ ارزشی افت ۹ درصدی را ثبت کرده است. به علاوه بررسی واردات کالا به تفکیک کالاهای مصرفی، واسطه ای و سرمایه ای نشان می دهد که سهم کالاهای واسطه ای (کالاهایی که در جریان تولید دیگر کالاها مصرف می شوند) در واردات بیشتر از دو گروه دیگر است.

به گزارش دنیای اقتصاد، وضعیت تجارت خارجی ایران در نیمه نخست امسال حکایت از آن داشت که واردکنندگان کارنامه بهتری نسبت به صادرکنندگان داشتند. به عبارتی میزان واردات از صادرات سبقت گرفته و تراز تجاری منفی را در کارنامه ۶ ماهه تجارت خارجی کشور رقم زده است. در این گزارش قصد داریم به زبان آمار و ارقام به چرایی افزایش واردات و کاهش صادرات بپردازیم. سازمان توسعه تجارت در گزارشی به تحلیل این موضوع پرداخته و کالاهای کلیدی که موجب رشد واردات و کاهش صادرات شده را شناسایی کرده است. بر اساس این گزارش، کالاهای واسطه ای بیشترین واردات را به خود اختصاص داده اند که می تواند حکایت از به حرکت درآمدن چرخ اقتصاد کشور باشد. همچنین مبادی وارداتی نشان می دهد که کشورهای عضو اتحادیه اروپا توانسته اند واردات خود را به ایران افزایش دهند و در پله های ۶ تا ۱۰ عمده ترین مبادی واردات ایران بایستند. در حالی که صادرات ایران به این اتحادیه بیشترین کاهش را تجربه کرده است. از سویی بیشترین صادرات در ۶ ماه نخست امسال در گروه کالاهای صنعتی رخ داده که البته هم به لحاظ وزنی و هم به لحاظ ارزشی نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته کاهش صدور این کالا را شاهد بوده ایم. اما درصد تغییرات ارزشی صدور کالا در ۶ ماه نخست امسال نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته نشان می دهد که بیشترین رشد صادرات، مربوط به بخش معدن است.

وضعیت صنعتی ها در صادرات

آمارهای صادرات به تفکیک بخش ها بر اساس گروه بندی سازمان توسعه تجارت نشان می دهد که میزان صادرات کالاهای صنعتی به لحاظ وزنی و ارزشی بیشتر از سایر گروه ها بوده است. پتروشیمی رتبه دوم، میعانات گازی رتبه سوم، بخش کشاورزی رتبه چهارم، بخش معدن رتبه پنجم، فرش رتبه ششم و صنایع دستی رتبه هفتم را به لحاظ ارزش در صادرات نیمه نخست به ثبت رسانده اند. درصد تغییرات صادرات این گروه ها در ۶ ماه نخست امسال نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته حاکی از آن است که میزان صادرات کالاهای صنعتی به لحاظ وزنی ۱۰ درصد و به لحاظ ارزشی ۶ درصد افت داشته است. پتروشیمی با افت وزنی بیش از ۵ درصد مواجه بوده اما به لحاظ ارزشی رشد حدود یک درصد را تجربه کرده است. میعانات گازی هم  نیز به لحاظ وزنی و هم به لحاظ ارزشی افت بیش از ۵ درصدی را تجربه کرده است.

گروه کشاورزی رشد ۱۵ درصدی را در وزن و افت ۹ درصدی را در ارزش در کارنامه ۶ ماهه خود به ثبت رسانده است. اما معدنی ها هم به لحاظ ارزش و هم به لحاظ وزنی با رشد صادرات روبه رو بوده اند. رشد وزنی صادرات معدن ۳ درصد بوده و جالب آنکه رشد ارزشی آن ۴۷ درصد است. صادرات فرش نیز با افت وزنی ۱۹ درصدی و رشد ارزشی ۱۴ درصدی مواجه بوده است. در بخش صنایع دستی هم به لحاظ ارزشی و هم به لحاظ وزنی رشدی به ترتیب ۷ درصد و ۴۲ درصد ثبت شده است. بر اساس این گزارش، میزان هدفگذاری صادراتی برای کل سال معادل ۵۳ میلیارد دلار است که عملکرد ۶ ماهه نخست، رقمی معادل ۲۰ میلیارد و ۵۴۴ میلیون دلار را در صادرات رقم زده است. به این ترتیب ۳۹ درصد از آنچه به عنوان اهداف صادراتی برای کل سال پیش بینی شده بود، محقق شده است.

۱۰ قلم عمده کالاهای صادراتی ایران نیز عبارتند از: «میعانات گازی»، «پروپان مایع شده»، «پلی اتیلن گرید فیلم با چگالی کمتر از ۹۴ درصد به جز نوع پودری»، «متانول»، «سایر روغن های سبک و فرآورده ها به جز بنزین»، «سنگ آهن هماتیت دانه بندی با خلوص آهن بیشتر از ۴۰درصد»، «محصولات نیمه تمام از آهن یا فولاد غیرممزوج»، «بوتان مایع شده»، «سایر گازهای نفتی و هیدروکربورهای گازی شکل مایع شده» و «پلی اتیلن گریدفیلم به صورت غیر پودر با وزن مخصوص ۹۴درصد یا بیشتر» که این کالاها سهمی معادل ۴۱ درصد را از کل صادرات به خود اختصاص داده اند. بیشترین افت ارزش صادرات در مدت زمان مذکور نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته، ۵۲ درصد بوده که مربوط به «سایر گازهای نفتی و هیدروکربورهای گازی شکل مایع شده» است. پس از آن «سایر روغن های سبک و فرآورده ها به جز بنزین» با ۱۱ درصد افت، دومین کالایی است که در ۶ ماه امسال نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته، کاهش صادرات را به لحاظ ارزشی تجربه کرده است. سومین کالایی که با افت صادرات به لحاظ ارزشی مواجه بوده نیز «میعانات گازی» است که صادرات آن نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته با افت ۵ درصدی روبه رو شده است. سایر کالاها رشد ارزشی را در ۶ ماه امسال نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته تجربه کرده اند و بیشترین رشد در «محصولات نیمه تمام از آهن یا فولاد غیرممزوج» به چشم می خورد. مهم ترین بازارهای هدف کالاهای ایرانی در ۶ ماه نخست امسال مربوط به چین، عراق، امارات، کره جنوبی، هند، افغانستان، ترکیه، پاکستان، تایلند و عمان است که ۸۲ درصد از کل کالاهای صادراتی را در خود جای داده اند. ارزش صادرات کالا به این کشورها معادل ۱۶ میلیارد و ۸۸۵ میلیون دلار است.

بیشترین افت صادرات ۶ ماه امسال در مقایسه با مدت زمان مشابه سال گذشته در بازار ترکیه رخ داده که صدور کالا به این کشور ۴۱ درصد کاهش را نشان می دهد. بیشترین رشد صدور کالا نیز مربوط به تایلند است که ۱۱۸ درصد افزایش صادرات را در کارنامه تجارت خارجی ایران به ثبت رسانده است. همچنین صادرات کالا به تفکیک گروه های اقتصادی در این ۶ ماه نشان می دهد صادرکنندگان ایرانی بیشترین صادرات را به گروه همکاری های اسلامی OIC داشته اند. معادل ۱۰ میلیارد و ۱۰۱ میلیون دلار صادرات به این گروه تعلق دارد. اما هم به لحاظ وزنی و هم به لحاظ ارزشی نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته کاهش صادرات به این گروه در کارنامه تجارت خارجی نیمه نخست امسال ثبت شده است. شورای همکاری های خلیج فارس PGCC، سازمان همکاری اقتصادی ECO، کشورهای مستقل مشترک المنافع CIS، کشورهای عضو همکاری جنوب شرق آسیا ASEAN و اتحادیه اروپا به ترتیب بیشترین صادرات کشور را به خود اختصاص داده اند. بیشترین افت صادرات نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته نیز در اتحادیه اروپا رقم خورده و بیشترین رشد صادرات در کشورهای عضو همکاری جنوب شرق آسیا به چشم می خورد.

سهم زیاد واسطه ای ها در واردات

در نیمه نخست امسال میزان واردات معادل ۱۷میلیون و ۲۰۱ هزار تن کالا به ارزش ۲۳ میلیارد و ۵۹۹ میلیون دلار بوده که هم به لحاظ ارزشی نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته رشد حدود ۱۵ درصدی را نشان می دهد و هم به لحاظ وزنی با رشد ۸ درصدی مواجه بوده است. این واردات، نتیجه ورود ۵ هزار و ۲۴۸ قلم کالا از ۱۲۰کشور است. عمده ترین کالاهای وارداتی شامل «برنج»، «ذرت دامی»، «سایر وسایل نقلیه موتوری با حجم سیلندر ۱۵۰۰ سی سی تا ۲۰۰۰ سی سی»، «قطعات منفصله جهت تولید اتومبیل سواری ردیف ۸۷۰۳ بنزینی با حجم سیلندر ۲۰۰۰cc»، «لوبیای سویا»، «سایر وسایل نقلیه، دارای موتور پیستونی درونسوز»، «شکر از نیشکر»، «روغن دانه آفتابگردان، روغن گلرنگ»، «قطعات منفصله جهت تولید اتومبیل سواری ردیف ۸۷۰۳ بنزینی با حجم سیلندر ۲۰۰۰cc» و «کنجاله سویا» است که این ۱۰ قلم سهمی معادل ۲۱ درصد را از کل ارزش واردات از آن خود کرده اند. بیشترین رشد واردات نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته را در ورود «روغن دانه آفتابگردان، روغن گلرنگ» شاهد هستیم و بیشترین افت نیز مربوط به «لوبیای سویا» است. مهم ترین مبادی واردات کشور به ترتیب عبارتند از چین، امارات، ترکیه، کره جنوبی، هند، آلمان، سوئیس، فرانسه، ایتالیا و هلند. جالب آنکه ۵ کشور اول واردکننده به ایران، آسیایی هستند و پس از آن بیشترین واردات از ۵ کشور اروپایی صورت گرفته است. درصد تغییرات ارزشی واردات از این ۱۰ کشور نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته نشان می دهد تنها واردات از کره جنوبی با کاهش حدود ۵/ ۴ درصدی مواجه بوده و سایر کشورها رشد صادرات به ایران را تجربه کرده اند. بیشترین رشد صادرات نیز مربوط به ورود کالا از سوئیس (حدود ۵۳ درصد) بوده است.

واردات کالا به تفکیک گروه های اقتصادی نیز نشان می دهد در نیمه نخست امسال گروه همکاری های اسلامی OIC عمده ترین صادرکنندگان به ایران بوده اند. پس از آن اتحادیه اروپا بیشترین صادرات به ایران را رقم زده است. شورای همکاری خلیج فارس، سازمان همکاری اقتصادی، کشورهای عضو همکاری جنوب شرق آسیا و کشورهای مستقل مشترک المنافع نیز در رده های بعدی قرار دارند که در میان این ۶ گروه، تنها کشورهای مستقل مشترک المنافع هستند که صادراتشان نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته به ایران کاهش یافته است. این گروه به لحاظ ارزشی ۴۲ درصد افت واردات داشته است. همچنین بیشترین رشد صادرات توسط کشورهای عضو جنوب شرق آسیا رقم خورده است. به علاوه واردات کالا به تفکیک کالاهای مصرفی، واسطه ای و سرمایه ای نشان می دهد سهم کالاهای واسطه ای در واردات بیشتر از دو گروه دیگر است. کالاهای وارداتی و صادراتی به لحاظ نوع مصرف و آثار آن در اقتصاد به سه دسته کالاهای واسطه ای(کالاهایی که در جریان تولید دیگر کالاها یا خدمات مصرف می شوند)، کالاهای مصرفی(کالاهایی که در طول سال به طور مستقیم به وسیله مصرف کنندگان نهایی مصرف می شوند) و کالاهای سرمایه ای (کالاهایی که عمر اقتصادی آنها بیش از یک سال است و برای تولید کالاها یا خدمات جدید به کار می روند و در حین تولید تغییر شکل نمی دهند) تقسیم می شوند.

حال در ۶ ماه نخست امسال ۱۳ میلیون و ۹۳۲ هزار تن کالای واسطه ای به ارزش ۱۴ میلیارد و ۱۶۶ میلیون دلار به کشور وارد شده است. سهم این کالا از کل واردات به لحاظ وزنی ۸۱ درصد و به لحاظ ارزشی ۶۰ درصد است. پس از آن واردات کالاهای مصرفی بیشترین سهم را از آن خود کرده اند به گونه ای که ۲ میلیون و ۷۷ هزار تن کالای مصرفی به ارزش ۵ میلیارد و ۱۹۵ میلیون دلار در نیمه نخست امسال به کشور وارد شده است. سهم این نوع کالا از کل واردات به لحاظ وزنی ۱۲ درصد و به لحاظ ارزشی ۲۲ درصد است. کالاهای سرمایه ای هم در رده سوم قرار گرفته اند که بر این اساس ۳۶۴ هزار تن کالای سرمایه ای به ارزش ۳ میلیارد و ۶۰۸ میلیون دلار در مدت زمان مذکور به ایران وارد شده اند. سهم ارزشی این گروه از کل واردات مدت زمان مذکور، حدود ۱۵ درصد و سهم وزنی آن حدود ۲ درصد است. البته واردات سایر کالاها نیز نشان می دهد که ۸۲۸ هزار تن کالا به ارزش ۶۳۰ میلیون دلار به کشور وارد شده که سهم وزنی آن حدود ۵ درصد و سهم ارزشی آن ۳ درصد است.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir