بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : چهارشنبه 19 مهر 1396      13:30

منافع برگشت ناپذیر برجام برای ایران و اروپا

اقتصاد ایرانی: یک هفته پیش فعالان اقتصادی ایران برای مذاکرت رو در روی اقتصادی به قلب اروپا رفتند، به زوریخ، شهری که پایتخت مالی سوئیس به حساب می آید. آنها در کنفرانس دو روزه ای درباره مسائل مختلف اقتصاد ایران و بخصوص مشکلات بانکی گفت وگو و برای اصلاح تصویر اقتصاد ایران تلاش کردند. هلگا اشمید، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در این نشست حضور داشت. اما در میان صحبت های تمام سخنرانان این همایش، فان زایتیر، مدیر سرویس های مالی شرکت KPMG نکته ای صریح را بیان کرد و از حس مثبت اروپایی ها به ایران خبر داد: «ما برای مدت زیادی در ایران و در مورد بانک های ایرانی گفت وگو کرده ایم. هنوز تحریم های بانکی از جانب امریکا باقی مانده اند. به همین دلیل برای همکاران اروپایی ما، کار کردن با ایران ممکن است مشکلاتی داشته باشد و در این مسیر، وفاداری و اعتماد متقابل مهمترین اصلی است که باید به آن پایبند باشیم.» 

وفاداری و اعتماد متقابل، کلید واژه صحبت های او و دیگر فعالان اقتصادی بود؛ کلیدواژه ای که نشان می دهد منافع اروپایی ها نیز به ایران پیوند خورده است و با وجود تهدیدهای امریکا آنها می خواهند ارتباط اقتصادی شان را با ایران بیشتر و بیشتر کنند.

به گزارش ایران، مذاکره کنندگان اقتصادی ایران و اروپا، درست در روزهایی روبه روی هم بر سر یک میز نشستند که دونالد ترامپ، تازه کارِ دنیای سیاست، هر روز علم جدیدی علیه برجام بلند می کرد. البته که تنها چند ساعت بعد از تهدید او به خروج از برجام در کنفرانس سازمان ملل، خط اعتباری یک میلیارد یورویی با اتریش و ۵۰۰ میلیون یورویی با دانمارک راه افتاده بود. در مقابل تمام این اتفاقات، حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران گفته است: «10 ترامپ دیگر هم نمی توانند منافع ایران را در برجام از بین ببرند.»

آلبرت بغزیان، اقتصاددان در این باره می گوید: «شاید در ابتدا کشورها توافق اقتصادی را از جنبه سیاسی مهم می دانستند ولی الان نشان داده شده است که مسائل درهم تنیده اقتصادی جهان، روی اولویت های سیاسی نیز اثرات جدی دارد. ایران بهترین کشور در منطقه برای ترانزیت کالاست. همچنین امنیت ایران در منطقه پر از آشوب خاورمیانه، چیزی نیست که فعالان اقتصادی جهان بتوانند به سادگی از آن چشم بپوشند. به این اعتبار سخن روحانی درباره اینکه ترامپ نمی تواند منافع برجامی ایران را تهدید کند، حتی بیش از آنکه سیاسی باشد، اقتصادی است».

منافع اقتصادی اروپایی ها به برجام گره خورده است

محمود جام ساز، اقتصاددانی دیگر نیز وجوه اقتصادی را در اهمیت برجام از اصلی ترین مؤلفه ها می داند می گوید: «برجام یک برنامه جامع اقدام مشترک است که بین کشورهای مهم اروپایی یعنی کشورهای شورای امنیت به علاوه آلمان و ایران توافق آن صورت گرفته، امضا شده و به عنوان پروتکل بین المللی شناخته می شود. ترامپ از ابتدای شروع کار تبلیغات انتخاباتی، یک شعار اصلی اش این بود که برجام بدترین توافق است. طبیعی است وقتی هم که به قدرت رسید، به دنبال همین کار باشد. اما در اینجا ملاحظات اقتصادی وجود دارد که کار را حداقل برای طرف های اروپایی پیچیده می کند.»

او ادامه می دهد: «اروپایی ها با توجه به خدمت تاریخی که در اجرای توافقنامه ها داشتند، همچنین چین و روسیه که به ما نزدیک هستند، به هیچ وجه نمی خواهند زیر بار نقض برجام روند؛ چرا که هر طرفی بخواهد از این توافق عدول کند، اعتبار جهانی اش را از دست داده است. این طور نیست که توافقنامه های جهانی جنبه تشریفاتی داشته باشد و کشورها بتوانند به راحتی از زیر بار آن خارج شوند. در حال حاضر در صحنه جهانی، کشورها با همین توافق ها قضاوت می شوند، آنها قضاوت می شوند که قابل اعتماد هستند یا نه، و همین است که بر اقتصاد آنها هم اثر منفی دارد. فعالان اقتصادی نمی توانند به کشورهایی که یک روز توافقی می کنند و روز بعد به بهانه های واهی از زیر بار این توافق خارج می شوند، اعتماد کنند. امریکا و کشورهای اروپایی، با به هم زدن این توافق، اعتماد پذیری اقتصاد خودشان را زیر سؤال می برند.»

آلبرت بغزیان، اقتصاددان نیز منافع اقتصادی اروپایی ها را در برجام از مؤلفه های اصلی برگشت ناپذیری این توافق می داند و چنین توضیح می دهد: «بعد از انقلاب کمترین معامله یا تجارت را با امریکا و بیشترین آن را با اروپا و آسیا داشتیم. همچنین بر اثر تحریم ها امریکا، اروپایی ها را تهدید کرد که در صورت برقراری رابطه تجاری با ایران، جریمه می شوند و آنها هم از ترس؛ قطع رابطه کرده بودند. اما وقتی بحث برجام پیش آمد، این شائبه مطرح شد که روابط ایران و امریکا بهبود خواهد یافت و امریکایی ها هم می توانند به بازار ایران دست پیدا کنند. طبیعی است که اگر چنین اتفاقی می افتاد، اروپایی ها، روس ها و چینی ها بازار ایران را از دست می دادند. بنابراین خوششان نمی آید که پای امریکا به ایران باز شود.»

او ادامه می دهد: «اما بعد از برجام رابطه تجاری ما تغییری پیدا نکرد و اروپایی ها به صنعت نفت ، خودرو و... راحت ورود کردند. چیزی نصیب امریکا نشد و اروپایی ها هم خوشحال هستند. حالا اگر امریکا بخواهد برجام را زیر پا بگذارد، باید اروپا را هم سمت خودش بکشاند. برجام یک سویه از طرف امریکا ممکن است نقض شود؛ ولی برای اروپا چنین نیست؛ آنها بازار ما را دوست دارند.»

اهمیت اقتصادی ایران در منطقه خاورمیانه

«ایران کشوری با 80 میلیون نفر جمعیت است و بازار بسیار خوبی برای اروپایی ها به حساب می آید؛ کشوری ثروتمند که با ذخایر نفت و گاز و ذخایر مواد معدنی در دنیا در سطح بالایی قرار دارد. ایران در سطح ژئوپلتیک موقعیت خاصی در خاورمیانه دارد و بازار بسیار خوبی برای اروپایی هاست. بزرگ ترین خریداران نفت ایران هم چین و هندوستان هستند. تمام کشورهایی که به نحوی منافعی در موقعیت اقتصادی ایران دارند، نمی خواهند که روابط اقتصادی شان دستخوش تلاطم های سیاسی امریکا شود.»

محمود جام ساز، چنین نگاهی به اهمیت منطقه ای اقتصاد ایران و تأثیر آن بر جهان دارد. آلبرت بغزیان نیز با نگاهی مشابه می گوید: «ایران در منطقه، جزو کشورهایی است که واردات بالایی دارد، جمعیت چند میلیونی و نیروی کار متخصص و تحصیلکرده دارد. همین طور قضیه صلح آمیز بودن فعالیت های هسته ای ایران هم منطقه را امن می کند و از طریق ایران، راهی برای دسترسی به کشورهای دیگر منطقه هم ایجاد می شود. وجود امنیت اقتصادی برای شرکت هایی که در خاورمیانه فعالیت می کنند، هم به نفع این منطقه و هم به نفع جهان است. اروپایی ها حتماً منافع جدی اقتصادی دارند که پای میز مذاکره نشسته اند.»

البته جام ساز، ملاحظه ای نیز دارد و با تأکید به اهمیت اقتصادی امریکا می گوید: «اما باید توجه داشته باشیم که اگر کار به جایی برسد که قرار شود اتحادیه اروپا بین ایران و امریکا یکی را انتخاب کند یا حتی چین یکی را انتخاب کند، مسلماً امریکا را انتخاب می کنند. منافع اقتصادی شان با امریکا بیشتر است. امریکا تولید ناخالص داخلی 18 هزار میلیاردی دارد و می شود گفت حجم آن یک چهارم حجم اقتصاد جهانی است. هنوز دلار حرف اول را در دنیا می زند و کشورها نمی توانند با آن قطع رابطه کنند. با این حال سیاست های ترامپ غیرمعمول است و مطابق خواست امریکایی ها نیست. همین است که اعتمادپذیری امریکا را کم می کند اما باز هم این کشور یک غول بزرگ اقتصادی است.»

از نظر این اقتصاددان، فراهم کردن زمینه های داخلی برای ظرفیت های اقتصاد جهانی تنها راهی است که می تواند در این شرایط به کار بیاید. او توضیح می دهد:« در چنین شرایطی دولت باید سعی کند که خودش را بیشتر به کشورهای اروپایی نزدیک کند. اگر برجام از طرف امریکا نقض شود، اروپایی ها به خاطر تمام منافع اقتصادی که گفته شد و منافع سیاسی، خودشان مدعی هستند و ایران می تواند از تعارضات بین اروپا و امریکا بهترین بهره برداری را کند.»

محمود جام ساز صحبت هایش را چنین به پایان می رساند: «در حال حاضر ما بیش از آنکه نگران نقض شدن برجام باشیم، نیازمند فراهم کردن زمینه ها برای سرمایه گذار خارجی هستیم و بعد از این زمینه ها می توانیم بگوییم که در جریان تجارت جهانی قرار گرفته ایم. جذب سرمایه گذاری و حضور در تجارت جهانی هم امکان پذیر نیست مگر اینکه از ثبات سیاسی و اقتصادی برخوردار شویم، ریسک ها در حداقل قرار بگیرد و شرکت های بزرگ با خیال راحت سرمایه گذاری کنند.»


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

کلمات کلیدی : برجام - ایران و اروپا
نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir