بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : دوشنبه 13 شهريور 1396      10:42

وسوسه نهادها و بنیادهای خاص برای بانکداری

اقتصاد ایرانی: در شهر مشهد، هر چه فاصله ها از صحن مرکزی حرم بیشتر شود، تضادها بیشتر رخ می نماید و با نگاهی به اطراف، ساختمان های بلند تجاری و گردشگری خود را نشان می دهند. اما تناقض ها نه در قامت ساختمان های عظیم، که در دل حاشیه ها درست در کنار همین عظمت تجاری، خود را نشان می دهند. کمی دورتر از حرم، هتل های مجلل و فروشگاه های آن چنانی، محله های فقیرنشین مشهد قرار گرفته اند.

کوی طلاب و محله های اطراف آن، منطقه ای نزدیک حرم است که زندگی در این حاشیه با فقر می گذرد. در همین حال، آستان قدس به فکر بانکداری افتاده است.

به گزارش ایران، ابراهیم رئیسی، تولیت آستان قدس به تازگی گفته است: «سود تسهیلات بانکی بویژه برای مردم محروم و مستضعف باید کاهش یابد و آستان قدس به دنبال تأسیس بانک قرض الحسنه بدون ربا است.» این خبر واکنش رسمی بانک مرکزی را هم به دنبال داشته و سید محمود احمدی، دبیر کل بانک مرکزی گفته است: «تاکنون آستان قدس برای ایجاد بانک درخواستی ارائه نکرده است. تلقی ما در بانک مرکزی این است که تعداد بانک ها در کشور در شبکه بانکی به حد کفایت بوده و ایجاد بانک جدید باید در جهتی باشد که شبکه بانکی کشور فعال تر و پایدار برای ارائه خدمات شود.» اما این نخستین بار نیست که یک نهاد و بنیاد بزرگ، سودای بانکداری در سر پرورانده است. به همین بهانه گزارشی از فعالیت برخی بانک های شبه دولتی تهیه کرده ایم.

بانکداری بنیاد شهید

«در مورد عدم انحصارات باید گفت که سیاست اصل ۴۴ تاکنون ناقص و غلط اجرا شده است که بخش خصوصی هم قدرت رقابت در حوزه اقتصاد را ندارد، اما ممکن است انحصارات از شکلی به شکل دیگر درآمده باشد که در این باره موارد زیادی وجود دارد که نشان می دهد اجرای اصل ۴۴ ناقص بوده است؛ به عنوان مثال اینکه پالایشگاه به وزارت دفاع داده شود و یا بنیاد شهید بانک یا دامداری داشته باشد و یا بسیاری از بانک ها، شرکت های بزرگی داشته باشند، چه معنایی دارد؟» علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی هفدهم آذر ماه ۹۳ در همایش ملی «ارتقای سلامت اداری و مبارزه با فساد» چنین از بانکداری بنیاد شهید صحبت کرده بود.
اطلاعات رسمی نشان می دهد که اکثر سهام بانک دی، اکنون متعلق به بنیاد شهید است که این بانک، با شرکت های تابعه خود که اطلاعات آنها در سایت بانک دی موجود است، در حوزه ساختمان سازی فعالیت می کند. عابدین مقدم، مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران خراسان رضوی، آبان ماه ۹۵ در مراسم تجلیل همسران شهید دفاع مقدس گفته بود: «بانک دی در یک زمان ۳۰ الی ۴۰ درصدش به بنیاد تعلق داشت و سپس شرکت شاهد ورود پیدا کرد و بخشی از سهام بانک دی را خرید و بخشی به ایثارگران منتقل شده الآن نزدیک به ۸۴ درصد از سهام این بانک به خانواده شهدا و ایثارگران تعلق دارد.» بانک دی از جمله بانک هایی است که مشکلاتی در مدیریت آن وجود داشت و شهریور ماه سال گذشته، مدیرعامل آن بازداشت شد. حجت الاسلام شهیدی محلاتی رئیس بنیاد شهید ده روز پس از انتشار خبر این بازداشت اعلام کرد: «وزارت اطلاعات به موضوع بانک دی ورود کرده و مدارکی نزد ما آورد که اینها اجحاف کردند و ما هم عزلشان کردیم.» در هر حال مشکلات مدیریتی، یکی از انتقادهایی است که به بانکداری نهادهای شبه دولتی، وارد می شود. آخرین اطلاعات حسابرسی که در سایت بانک دی وجود دارد، مربوط به سال ۹۴ می شود.
 
بر اساس این اطلاعات رسمی، بانک دی در این سال ۱۶۶ میلیارد تومان سود خالص داشته است. حسابرسی سال ۹۵، هنوز روی سایت این بانک قرار نگرفته است اما گزارش خبرگزاری فارس در تاریخ هفدهم اردیبهشت ماه نشان می دهد که بانک دی در سه ماهه ابتدای سال ۹۵، زیان دهی داشته و سود خالص آن ۴۰۸ درصد کاهش یافته است.

مصائب مدیریت شبه دولتی

احمد حاتمی یزد، کارشناس ارشد اقتصادی با نگاهی تاریخی درباره فعالیت بنیادها در بانکداری می گوید: «هر عیبی برای دولتی بودن اقتصاد وجود دارد، برای فعالیت این نهادها آن هم در قالب بانک است. مدیران این بانک ها با یک کاغذ می آیند و با کاغذ دیگر می روند. احساس مسئولیت مؤسسات خصوصی در این بانک ها نیست .
مرحوم نوربخش، رئیس کل بانک مرکزی در اوایل دهه ۶۰ به این قضیه اصرار داشت که نهادها وارد بانکداری نشوند. حالا بنیادها به غولی در اقتصاد تبدیل شده اند و در هیچ کجای تاریخ چنین چیزی سابقه ندارد.»
او درباره مشکلات فعالیت این بانک ها ادامه می دهد: «مشکل اینجاست که آدم هایی که این بانک ها را اداره کرده اند، توانایی حرفه ای لازم را نداشتند و معضلاتی مانند مؤسسات مالی و اعتباری غیرمجاز را رقم زدند که برخی از آنها متعلق به نهادهای مختلف است. بانک هایی که زیان زیادی داده و تقریباً همه سرمایه هایشان از بین رفته است، صلاحیت دریافت سپرده ندارند، اما هنوز به فعالیت هایشان ادامه می دهند.»

نهادها نباید مستقیماً وارد بانکداری شوند

احمد حاتمی یزد، مدیرعامل سابق بانک صادرات در انتهای صحبت هایش می گوید: «بنیادها وظایف تعریف و مشخص شده ای دارند. اگرچه آنها ماهیت اقتصادی دارند اما بارها تأکید شده است که نباید آنها مستقلاً در کار بانکداری وارد شوند و این هم تنها حرف من کارشناس نیست. بالاترین مقامات کشور هم همین نظر را دارند. سیاست ادغامی که برای برخی بانک های وابسته به نهادهای نظامی در نظر گرفته شده، صحیح است. به طور کل انتظار می رود اگر کسی می خواهد کار خیر و قرض الحسنه انجام دهد، همان بانک هایی را که وجود دارد، تقویت کند. ما بانکی به نام بانک قرض الحسنه داریم، که سهام آن متشکل از بانک های مختلف است. این بانک کار وام دهی را با نرخ سود ۴ درصد می کند و موفق هم بوده است. اگر هدف نهادها واقعاً قرض الحسنه باشد، این بانک موجود است. ولی هیچ کس از این بانک حرف نمی زند و همه به شکل جزیره ای دنبال کار کردن جدا از هم هستند.»


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir