مزایای تجارت الکترونیک برای تجار

اقتصاد ایرانی: ارزیابی ها حاکی از این است که استفاده روزافزون از اینترنت در معاملات بین المللی باعث کاهش هزینه صادرات شده و امکان دسترسی به مشتریان در سراسر جهان را حتی برای بنگاه های اقتصادی کوچک فعال در کشورهای در حال توسعه فراهم آورده است. از طرفی تجارت الکترونیک نه تنها باعث بهبود کارآیی اقتصادی می شود، بلکه می تواند با کاهش شکاف دستمزد به کاهش نابرابری درآمدی در جامعه نیز کمک کند. از این رو، چنانچه دولت ها این مزیت را در نظر بگیرند، بیش از پیش برای رفع موانع موجود بر سر راه گسترش تجارت الکترونیک تلاش خواهند کرد. در راستای رفع این موانع، دولت ها می توانند به صورت یک طرفه یا در قالب قراردادهای همکاری با سایر کشورها اقدامات مثبتی صورت دهند. از جمله این اقدامات می توان به افزایش آستانه قیمت برای اعمال مالیات یا تعرفه گمرکی و فراهم کردن امکان پرداخت مالیات و تعرفه گمرکی به صورت آنلاین اشاره کرد.

رشد تجارت الکترونیک در بازارها

به گزارش تعادل، در همین رابطه پایگاه خبری اتاق ایران گزارشی را در ارتباط با «روند رو به رشد تجارت الکترونیک در بازارهای داخلی و بین المللی» که از سوی مرکز تحقیقات سیاست های اقتصادی (لندن) انجام شده را منتشر کرده است. بر اساس این تحلیل، پیشرفت سریع فناوری در سال های بعد از جنگ جهانی دوم، در اغلب کشورها با افزایش شکاف دستمزد بین کارگران ماهر و غیرماهر همراه بوده و در این میان، رشد فناوری اطلاعات و اتوماسیون نیز در دو دهه اخیر به بیکاری یا کاهش دستمزد کارگران غیرماهر دامن زده است. نتایج پژوهشی که در سال ۲۰۱۵ در نروژ انجام شد، نشان داد که توسعه اینترنت پرسرعت در این کشور باعث افزایش شکاف دستمزد بین کارگران ماهر و غیرماهر شده است. از سوی دیگر رشد تجارت بین الملل نیز همواره در زمره مهم ترین عوامل افزایش شکاف دستمزد طی دهه های گذشته قرار داشته است. تحقیقات اقتصاددانان در امریکا نشان می دهد که افزایش واردات از چین، کارگران غیرماهر را بسیار بیشتر از کارگران ماهر در معرض از دست دادن شغل یا کاهش دستمزد قرار داده است.  اما چرا توسعه فناوری های جدید و گسترش تجارت بین الملل باعث افزایش شکاف دستمزد به نفع کارگران ماهر می شود؟ دلیل این امر را تا حد زیادی می توان در بالا رفتن هزینه های ثابت شرکت ها جست وجو کرد. استقرار فناوری های جدید و ورود به بازارهای بین المللی می تواند، هزینه های ثابت شرکت ها را به میزان قابل توجهی افزایش دهد و پرداخت این هزینه ها معمولا از عهده شرکت های بزرگ تر برمی آید. از طرفی این شرکت ها تمایل دارند بیشتر فرصت های شغلی موجود خود را به کارگران ماهر تخصیص دهند تا بتوانند از مزیت استقرار فناوری های جدید و دسترسی به بازارهای جهانی به بهترین نحو استفاده کنند.  با وجود این ، داده های تاریخی نشان می دهند که پیشرفت فناوری لزوما در همه موارد موجب افزایش شکاف دستمزد نمی شود. نتایج یک پژوهش تاریخی در مورد وضعیت دستمزدها در اروپا در یک بازه زمانی ۵۰۰ ساله (از اوایل قرن پانزدهم تا پیش از جنگ جهانی اول) حاکی از این است که پیشرفت پرشتاب فناوری در آن دوره حتی کاهش ۵۰ درصدی شکاف دستمزد را به همراه داشته است. تکرار چنین اتفاقی در دوران معاصر نیز خارج از تصور نیست و به عقیده کارشناسان، با گذر زمان شرکت های کوچک و کارکنان آنها از مزایای رشد فناوری بهره مند خواهند شد. هال واریان، استاد سرشناس اقتصاد خرد دانشگاه برکلی کالیفرنیا و اقتصاددان ارشد شرکت گوگل در این باره می گوید: «بنگاه های بزرگ قبل از دیگران مزایای پیشرفت فناوری را درو کرده اند اما تاثیرات گسترش فناوری اطلاعات بر بنگاه های کوچک و متوسط به مرور آشکار شده و بیشترین اثر را در رشد اقتصادی خواهد داشت.» فناوری های ارتباطی جدید و امکان ورود به بازارهای بین المللی از طریق تجارت الکترونیک این فرصت را برای شرکت های کوچک و کارگران به نسبت غیرماهر آنها فراهم آورده است تا بتوانند فاصله خود را با شرکت های بزرگ تر و کارگران ماهرتر کاهش دهند. اینترنت، هزینه انجام تراکنش های مالی بین شرکت ها و مشتریان آنها در نقاط دوردست را به شدت کاهش داده است. گسترش پایگاه های آنلاینی مانند ای بی  (eBay)، آمازون و علی بابا، کاهش قابل توجه هزینه های ثابت دسترسی به بازارهای صادراتی را در پی داشته و ورود به این بازارها را برای شرکت های کوچک کاملا امکان پذیر کرده است. بر اساس نتایج پژوهشی که در سال ۲۰۱۳ انجام شد، بیش از ۹۵ درصد شرکت های امریکایی فعال در ای بی، شرکت هایی هستند که فارغ از اندازه و حجم فعالیت هایشان محصولات خود را به سایر کشورها صادر می کنند. به عبارت دیگر، تجارت الکترونیک و پایگاه های آنلاین به کارگران غیرماهر شرکت های کوچک نیز اجازه می دهند که از مزایای بازارهای جهانی بهره مند شده و شکاف موجود بین دستمزد خود و کارگران ماهر را باریک تر کنند.  طی یک دهه گذشته حجم و ارزش معاملات آنلاین در جهان با شتاب فزاینده یی در حال افزایش بوده است. اگرچه نهادهای ملی و بین المللی تاکنون اطلاعات آماری کامل و دقیقی در مورد معاملات آنلاین برون مرزی ارائه نکرده اند اما بررسی ها نشان می دهد که در دوره هشت ساله ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۲ نرخ رشد معاملات بین المللی از طریق پایگاه ای بی حدود هفت برابر نرخ رشد تجارت بین الملل در همین بازه زمانی بوده است. در این میان ممکن است، برخی بگویند با وجود این رشد سریع، هنوز هم سهم تجارت الکترونیک از کل معاملات تجاری بسیار اندک است. طبق برآوردی که در سال ۲۰۱۵ از سوی کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد (آنکتاد) انجام شد، در سال یاد شده کمتر از ۱۰ درصد معاملات خرده فروشی در جهان به صورت آنلاین انجام شده و سهم معاملات آنلاین برون مرزی از کل معاملات آنلاین حدود ۲۰ درصد بوده است. البته آنکتاد تاکید کرده است که با توجه به نرخ رشد پرشتاب تجارت الکترونیک و صادرات آنلاین، ارقام مذکور تا سال ۲۰۲۰ حداقل دوبرابر شوند. بر همین اساس سیاست گذاران باید هرچه زودتر این پدیده به سرعت در حال رشد را درک کرده و با پیامدهای مثبت یا منفی آن آشنا شوند.  شکاف دستمزد بین کارگران غیرماهر و ماهر در کشورهای در حال توسعه، طی یک دهه اخیر رو به کاهش بوده است. در امریکای لاتین با آغاز قرن جدید کاهش چشمگیری در شکاف دستمزد و همچنین شکاف درآمدی رخ داده است. در سایر کشورهای در حال توسعه نیز شکاف دستمزد کاهش یافته اما شکاف درآمدی تحت تاثیر سایر عوامل قرار گرفته و رشد نسبی داشته است. البته در اینجا شکاف درآمدی موضوع بحث نیست و در مقابل باید بررسی شود که چه میزان از کاهش شکاف دستمزد در کشورهای در حال توسعه ناشی از رشد صادرات آنلاین بوده است.  نتایج پژوهش انجام شده توسط کروز و همکاران در سال ۲۰۱۷ نشان می دهد که فارغ از سایر عوامل تاثیرگذار بر شکاف دستمزد، به ازای هر یک درصد رشد ارزش صادرات آنلاین، شکاف دستمزد بین کارگران غیرماهر و ماهر به میزان ۰.۰۱ درصد (یک صدم درصد) کاهش می یابد. اگرچه این رقم در نگاه اول بسیار کوچک به نظر می رسد اما باید توجه داشت که معاملات و صادرات آنلاین با شتاب خارق العاده یی در حال رشد است و احتمالا این روند در کشورهای در حال توسعه تا سالیان متمادی حفظ خواهد شد.