آینده روشن نفتی اوپک
اقتصاد ایرانی: اجلاس روز دوشنبه تولیدکنندگان نفت عضو اوپک و غیراوپک در سن پترزبورگ حاوی نشانه یی از تلاش عربستان برای بهبود قیمت ها بود. در این اجلاس عربستان عنوان کرد که برای رسیدن به خواسته خود تلاش های بسیاری انجام خواهد داد. وزیر نفت عربستان، خالد الفالح اظهار کرد که صادرات نفت آنها به ۶.۶ میلیون بشکه در روز محدود خواهد شد؛ رقمی که حدود یک میلیون بشکه در روز از سطح صادرات آنها در سال گذشته کمتر است.
این وزیر نفت از کاهش موجودی ذخایر تجاری تا ۹۰ میلیون بشکه خبر داد که ناشی از کاهش تولیدات اعضای اوپک است. با این حال وی گفت که سطح کنونی همچنان یکی از سطوح بالای ذخایر تجاری نفت خام در تاریخ به حساب می آید و نیاز است که تولیدکنندگان تلاش بیشتری برای کاهش آن انجام دهند.
به گزارش تعادل، قیمت نفت در پی این اظهارات خالد الفالح، روندی صعودی در پیش گرفت به طوری که نفت وست تگزاس اینترمدیت از مرز ۴۶ دلار گذشت و نفت برنت هم به حدود ۴۹ دلار رسید.
وعده کاهش بیشتر تولیدات نفتی، استراتژی عربستان برای کاهش تولید جهانی نفت خام و در واقع کاستن از حجم ذخایر تجاری نفت خام بود که در بالاترین سطوح تاریخی خود قرار دارند. این اقدامات با هدف افزایش قیمت نفت انجام شد اما به اندازه یی که سعودی ها امیدوار بودند، اثر نداشت. کاهش تولیدات اعضای اوپک در پی افزایش تولیدات نفتی ایالات متحده و برخی اعضای اوپک (مانند لیبی و نیجریه که مستثنا از طرح کاهش تولید) کم اثر شده است.
عربستان به عنوان بزرگ ترین تولیدکننده نفت خام اوپک و بزرگ ترین صادرکننده نفت جهان، اقدامات چشمگیری را برای نجات قیمت نفت شروع کرده است؛ قیمتی که در پی تولید بیش از حد نفت در بازه زمانی ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ سقوط کرده بود.
به تازگی، ریاض از صادرات نفت خود به ایالات متحده کاست تا به این صورت میزان موجودی ذخایر نفت خام امریکا کاهش یابد. با این حال، این اقدام به دلیل تولیدات بالای ایالات متحده اثر چندانی نداشت. براساس گزارش اداره اطلاعات انرژی امریکا، میزان واردات نفت خام این کشور از عربستان سعودی در میانه ماه جولای ۲۰۱۷ به طور متوسط به ۵۲۴ هزار بشکه در روز رسید. این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، کاهشی ۳۰۰ هزار بشکه یی را نشان می دهد. در پی این وضعیت، ایالات متحده میزان واردات نفتی خود از عراق را افزایش داد.
استراتژی عربستان، تلاشی علنی برای کاهش موجودی ذخایر جهانی و افزایش تمایل دلالان برای خرید بیشتر و در نتیجه بهبود تقاضای جهانی نفت بود. با این حال، این استراتژی، نتایج چندان مثبتی در پی نداشت. اداره اطلاعات انرژی امریکا از کاهش سطح ذخایر نفت خام خبر داد که البته در خلال ماه های گرم سال و افزایش رانندگی ها همیشه مشاهده می شود.
براساس گزارش ها، در هفته منتهی به ۱۴ جولای، موجودی ذخایر نفت خام تا ۷.۴ میلیون بشکه کاهش داشته و ذخایر بنزین نیز تا ۴.۴ میلیون بشکه کاهش را تجربه کردند تا روند نزولی موجودی آنها برای پنجمین هفته متوالی ادامه یابد. با این حال موجودی هر دو مورد، نسبت به زمان مشابه سال های گذشته در سطح بالاتری قرار دارد.
تصمیم سعودی ها برای کاهش بیشتر تولیدات در سال جاری ناشی از آن بود که وحدانیت اعضای اوپک شروع به از بین رفتن کرد. هفته گذشته اکوادور که یکی از تولیدکنندگان کوچک اوپک است، اعلام کرد که دیگر به طرح کاهش تولید متعهد نخواهد بود و اجازه خواهد داد تا تولیداتش از سطح تعیین شده فراتر برود.
این حرکت باعث ناآرامی هایی در بازار شد؛ هر چند قیمت های تعیین شده تغییر قابل توجهی نداشتند. به گزارش بلومبرگ، تولیدات اوپک در ماه جولای به یکی از بالاترین سطوح خود در سال جاری رسید که ناشی از کاهش همراهی اعضای اوپک با طرح کاهش تولید بود. در حالی که انطباق با طرح کاهش تولید در میان اعضای اوپک در ماه گذشته ۱۰۰ درصد بوده این رقم اکنون به ۹۲ درصد رسیده است.
در نتیجه نشست سن پترزبورگ ریاض از تعهد نیجریه به سقف جدید تولید اطمینان حاصل کرده است. پیش از این، نیجریه به طور معمول خود را از برنامه های تعیین سقف تولید مستثنا می کرد. اما اکنون این کشور اعلام کرده است که تولیدات خود را در سطح ۸.۱ میلیون بشکه در روز (۱۰۰ هزار بشکه بیشتر از سطح تولید کنونی خود) نگه خواهد داشت.
عربستان نیازمند قیمت های نفتی بالاتر تا انتهای سال جاری میلادی است تا به این صورت بتواند بر اساس برنامه تعیین شده در ابتدای سال ۲۰۱۸، اوراق قرضه شرکت «سعودی آرامکو» را عرضه عمومی کند. قیمت های بالاتر باعث خواهد شد تا قیمت اوراق قرضه آرامکو افزایش یافته و تحقق برنامه اقتصادی بلندمدت آن امکان پذیر شود. این شرکت قرار است به تدریج وابستگی کمتری به نفت و صادرات آن داشته و منابع درآمدی جایگزینی برای آن داشته باشد.
بازار پس از چند هفته حرکت نزولی، روندی صعودی را در اواخر ماه جولای در پیش گرفت. کاهش موجودی ذخایر نفت خام امریکا و برنامه ریزی برای محدود شدن تولید نفت این کشور در سال ۲۰۱۷ (از ۱.۱۰ میلیون بشکه در روز به ۹.۹ میلیون بشکه، براساس آمارهای اداره اطلاعات انرژی امریکا) باعث بالارفتن نسبی قیمت ها و بهبود ارزش و جایگاه نفت وست تگزاس اینترمدیت شده است. کاهش موجودی ذخایر نفت خام باعث شد تا حتی برای ساعاتی، قیمت نفت برنت به بالاتر از ۵۰ دلار در هر بشکه هم برسد.
هر چند احتمالا عربستان سعودی بتواند در نهایت به اهداف بلندمدت خود در جنگ قیمتی دست پیدا کند، این احتمال وجود دارد که عامل اصلی قیمت ها در آینده ناشی از تحولاتی در بازار باشند که کاملا جدا از سیاست نفتی سعودی هاست. احتمال شروع تحریم های نفتی امریکا علیه ونزوئلا یکی از اعضای اوپک که از بی ثباتی های اقتصادی و سیاسی بسیار ناشی از قیمت های پایین نفتی رنج می برد، ممکن است باعث سقوط صنعت نفت این تولیدکننده امریکای جنوبی شود. ونزوئلا بیشتر نفت خام خود را به پالایشگاه های کاراییبی واقعی در خلیج مکزیک ارسال می کند که اختصاصا برای فرآوری تولیدات ونزوئلایی تجهیز شده اند.
تصمیم ایالات متحده بر محدودسازی واردات نفت خام از ونزوئلا که براساس داده های اداره اطلاعات انرژی این کشور در آوریل سال جاری میلادی ۸۵۰ هزار بشکه در روز بود، آثار دوجانبه یی بر جای خواهد گذاشت. از یک طرف ونزوئلا باید به دنبال بازارهای جدیدی برای نفت خود باشد و از طرف دیگر هم پالایشگاه های خلیج مکزیک مجبور به یافتن نفت خام های سنگین دیگری خواهند بود. اثر احتمالی چنین وضعیتی جهش ناگهانی قیمت ها خواهد بود.
ونزوئلا برای نجات از فروپاشی کامل اقتصاد خود، به قیمت های نفتی بالاتری نیاز دارد و برای رسیدن به این منظور در حال لابی در اوپک برای کاهش تولیدات آنهاست. اعلام کاهش تولیدات عربستان می تواند پاسخی به نیازهای ونزوئلا بوده باشد. با این حال احتمال قوی تر آن است که عربستان به دنبال اهداف و نیازهای خود است و نه برآورده سازی آرزوهای یکی از مستاصل ترین اعضای اوپک.
در هر صورت، کمپین سعودی برای کاهش تولید به همراه تعیین سقف غیررسمی برای تولیدات نیجریه و اختلالات احتمالی در صادرات نفت ونزوئلا به ایالات متحده همه و همه حاکی از آن هستند که قیمت های نفت پس از ماه ها رکود در آستانه صعود قرار دارد.
