بودجه‌های نفتی زیر شلاق کاهش قیمت نفت
اقتصاد ایرانی: بازار نفت دیگر رمق ندارد. قیمت ها رو به کاهش است.دوپینگ تمدید توافق کاهش تولید دیگر جواب نمی دهد. هرچند که قرار است وزرای نفت عضو اوپک فردا در سنت پترزبورگ روسیه گردهم بیایند تا برای بحران قیمت ها چاره اندیشی کنند، اما به نظر می رسد، پیش بینی هایی که برای افزایش قیمت نفت در سال جاری میلادی بین ۵۵ تا ۶۰ دلار اعلام شده بود، دیگر کارکرد ندارد و به رویا پیوسته است.
به گزارش خبرآنلاین، اوپکی ها خودشان توافق کاهش تولید را نقض کرده اند. لیبی و الجزایر در ماههای اخیر و عربستان و روسیه هم همان روزهای اول تمدید توافق. قرار بود روسیه که کنار اوپکی ها قرار می گیرد، قدرتی باشد برای تنظیم قیمت نفت در بازار، اما تولیدکننده های آمریکایی نفت شیل دست اوپک را خواندند. به همان نسبت که اوپک تولید خود را کاهش داد، به همان میزان عرضه آنها به بازار افزایش یافت.
شرایط بازار نفت برای کشور های نفت خیز، حالا رو به بحرانی شدن گذاشته؛ برای اقتصادهایی که پایه اصلی درآمدشان نفت است، کاهش قیمت ها یعنی کسری بودجه های سنگین. اتفاقی که بیش از همه عربستان را تحت فشار قرار می دهد. اگرچه این کشور از ۲۰۱۴ تاکنون با فشار کسری بودجه دست و پنجه نرم کرده و به ناچار به ذخایر ارزی خود پناه برده، اما حالا باید منتظر آسیب های بیشتر باشد.
مواجهه ایران با کاهش بهای نفت
این شرایط با کمی تخفیف برای ایران هم وجود دارد. با وجودی که دولت حسن روحانی در سالهای گذشته تلاش کرده تا وابستگی منابع بودجه عمومی کشور را به نفت کاهش دهد، اما براساس قانون بودجه امسال، قیمت نفت ۵۰ دلار در هر بشکه پیش بینی شده که این پیش بینی در سه ماه گذشته محقق نشده است. هم اکنون قیمت نفت ایران بین ۴۰ دلار در هر بشکه در نوسان است. این رقم حدود ۱۰ دلار کمتر از پیش بینی هاست.
هرچند در یکی دو سال گذشته تولید نفت ایران در تلاش بوده تا به سطح پیش از تحریم ها برسد، امامساله اصلی امروز نوسان قیمت هاست. بعد از توافق دوم اوپک برای تمدید توقف تولید، آنطور که پیش بینی می شد، قیمت ها از سقوطی که دنبال می کرد بازنایستاد. آمریکا روز به روز با فناوری های تازه، هزینه های تولید نفت شیل را کاهش داده و میزان نفتی که تولید می کند، رو به افزایش است.
آمریکا بزرگترین مصرف کننده نفت جهان و جز بزرگترین تولیدکننده های نفت است. بازی این کشور در بازار نفت حالا همه رشته های اوپک را پنبه کرده است. زیرا آنچه از کاهش قیمت ها تصور می شد با کاهش قیمت ها دست نیافتنی شده است.
تابلوهایی که قرمز می شوند
قیمت هایی که این روزها تابلو های بورس جهانی را قرمز می کند و نشان از کاهش قیمت نفت دارد، خبر خوبی برای اقتصادهای نفتی نیست. با این حال سرمایه گذاران صنعت نفت همچنان به دنبال کسب سود ازاین صنعت هستند. رقابت پیدا و پنهانی که بین اعضای اوپک برای جذب سرمایه گذاری خارجی نشان می دهد این صنعت هنوز زنده است و صنعت نفت و گاز همچنان در دنیا مهمترین صنعت برای سرمایه گذاری است،حتی اگر قیمت های امروز رو به کاهش بگذارد.
چالش دیگر کشورهای نفتی قطع وابستگی اقتصادها به نفت است. در میان کشورهای عضو اوپک تنها ایران و عربستان تلاش کرده اند که اقتصادشان را مقاوم کرده تا با شوک های قیمتی نفتی به هم نریزند.
سیاستگذاران اقتصادی در ایران با افزایش مالیات ها و کاهش هزینه های عمومی و مصرف هدفمند درآمدهای نفتی در مسیر کاهش وابستگی به نفت حرکت کرده است. هرچند هنوز در ابتدای راه است،اما به گفته کارشناسان تلاش ارزشمندی است. برخی موفقیت های نسبی هم بدست آمده که حالا کارشناسان به شدت توصیه به ادامه این راه دارند.
دولت حسن روحانی در چهارسال گذشته نفت را بر ریل توسعه بازگردانده است. کارشناسان صنعت نفت توصیه می کنند که در ۴ سال دوم ریاست جمهوری لازم است سرعت توسعه صنعت نفت بیشتر شود، اما کاهش قیمت ها حتما کار را سخت تر خواهد کرد.
