هزینه ۶۳ هزار میلیارد تومانی عدم تحقق برنامه های عمرانی
علی پاکزاد: بودجه عمرانی دولت به عنوان محرک بسیاری از بخش های تولیدی کشور عمل می کند و میزان تخصیص این بودجه به نوعی شاخص فعالیت های بخش های مختلف تولیدی محسوب می شود.
عملکرد دولت در تخصیص بودجه عمرانی در دو دهه گذشته با اما اگرهای فراوانی همراه بوده است، از عدم تخصیص به موقع تا حجم بالای پروژه های عمرانی نیمه تمام در سالهای قبل، اما به نظر می رسد در سال 91 فضای عمرانی کشور با هیچ یک از سالهای دهه هشتاد و نیمه دوم دهه هفتاد قابل مقایسه نیست.
در تازه ترین برآورد منتشر شده از سوی مرکز پژوهشهای مجلش شورای اسلامی میزان تخصیص بودجه صورت گرفته نشان میدهد که در سال 91 تنها 28 درصد از بودجه پیش بینی شده به طرح های عمرانی تخصیص یافته است، در این گزارش همچنین با بررسی وضعیت اجرای پروژه های عمرانی در یک دوره زمانی ده ساله از سال 81 تا سال 1391 به طور متوسط باید سالانه 485 طرح عمرانی در کشور به پاین می رسید، اما این شاخص در عملکرد تنها 127 طرح را به اتمام رسانده است، یعنی تحقق 26 درصدی برنامه های عمرانی کشور طی یک دهه.
در این گزارش همچنین اشاره شده است، این عدم تحقق پیش بینی ها طی دهه مورد بررسی بالغ بر 63370 میلیارد تومان مازاد بر آنچه در بودجه های سنواتی پیش بینی شده، بر اقتصاد کشور هزینه تحمیل کرده است.
| روند تحقق اعتبارت عمرانی و هزینه ای (مصوب و عملکرد) طی سال 76 تا 91 | |||||||
| سال | اعتبارات عمرانی | درصد تحقق | اعتبارات هزینه ای | درصد تحقق | نسبت عملکرد عمرانی به هزنیه ای | ||
| مصوب | عملکرد | مصوب | عملکرد | ||||
| 1376 | 3032 | 2029 | %67 | 4577 | 4500 | %98 | %45 |
| 1377 | 2459 | 1766 | %72 | 5702 | 5382 | %94 | %33 |
| 1378 | 2954 | 2720 | %92 | 6802 | 6801 | %100 | %40 |
| 1379 | 2638 | 2245 | %85 | 8497 | 8587 | %101 | %26 |
| 1380 | 3662 | 2351 | %64 | 10454 | 10477 | %100 | %22 |
| 1381 | 7268 | 5403 | %74 | 15602 | 14757 | %95 | %37 |
| 1382 | 8521 | 5777 | %68 | 18186 | 17826 | %98 | %32 |
| 1383 | 9916 | 5752 | %58 | 22234 | 23192 | %104 | %25 |
| 1384 | 13841 | 11074 | %80 | 34619 | 33088 | %96 | %33 |
| 1385 | 17610 | 13813 | %78 | 40751 | 41579 | %102 | %33 |
| 1386 | 18444 | 14171 | %77 | 39940 | 42133 | %105 | %34 |
| 1387 | 21400 | 20378 | %95 | 67070 | 56359 | %84 | %36 |
| 1388 | 28395 | 17410 | %61 | 59135 | 59378 | %100 | %29 |
| 1389 | 31690 | 20641 | %65 | 73291 | 70539 | %96 | %29 |
| 1390 | 34975 | 24913 | %71 | 89792 | 82403 | %92 | %30 |
| 1391 | 39746 | 11124 | %28 | 101071 | 90434 | %89 | %12 |
| 1392 | 37272 | - | - | 121505 | - | - | - |
| متوسط تحقق در 16 سال | %70.9 | - | - | %97.1 | - | ||
| منبع: مرکز پژوهشهای مجلس واحد: میلیارد تومان |
دیگر نسبت قابل تامل در عملکرد عمرانی کشور کاهش شدید نسبت بودجه عمرانی به بودجه جاری است که گویای افزایش شدید هزینه های دولت در مقایسه با توان توسعه زیربنایی است.
مقایسه عملکرد عمرانی و جاری در سال 91 نشان می دهد نسبت تخصصی عمرانی 12 درصد بودجه جاری بوده است یعنی به ازای هر 10 تومانی که صرف هزینه های جاری دولتی شده، کمتر از یک تومان صرف توسعه کارهای عمرانی و زیربنایی در کشور شده است. متوسط این نسبت طی دوره 76 تا 90 معادل 32 درصد بوده است و سپس به ناگهان در سال 91 این نسبت افت شدیدی پیدا کرده است.
