چهار تضمین چرخش قیمت نفت

اقتصاد ایرانی: تمدید توافق اوپک در حالی با افت قیمت نفت مواجه شد که اوپکی ها اعلام کردند نگران این واکنش ها نیستند. افزایش قراردادهای اختیار فروش، برقراری ساختار بک واردیشن در بازار آتی، اوج گیری تقاضای فصلی و کاهش صادرات عربستان، تحقق پیش بینی اوپک را تضمین می کند. البته هنوز درباره بازگشت مازاد عرضه بعد از پایان مهلت تمدید توافق اوپک نگرانی هایی وجود دارد. برخی کارشناسان نیز اعتقاد دارند به واسطه برخی تغییرات، ساختار تنظیم قیمت ها در بازار انرژی در اختیار خریداران است.

به گزارش دنیای اقتصاد، اوپک و ۱۱ کشور صادرکننده نفت غیرعضو این سازمان در حالی پنجشنبه هفته گذشته به تمدید توافق برای کاهش ۱.۸ میلیون بشکه ای تولید روزانه نفت ظرف ۹ ماه یعنی تا پایان مارس ۲۰۱۸ رای دادند که این خبر با واکنش معکوس در بازار نفت همراه شد و قیمت ها نزدیک به ۵ درصد افت روزانه را به ثبت رساندند. با این حال خبرگزاری بلومبرگ در گزارشی به بررسی مولفه های متعدد بازار نفت پرداخته و بر این باور است همان طور که وزرای نفت اوپک پیش بینی کردند، افت قیمت نفت مقطعی بوده و احتمال اینکه قیمت ها در ماههای آینده افزایش یابد، بسیار است.  دنیای اقتصاد که پیش از برگزاری نشست اوپک در گزارشی افت قیمت نفت در پی تمدید توافق را پیش بینی کرده بود، در گزارش روز شنبه خود با عنوان «تضاد دو نگاه به آینده نفت» واکنش ها به رفتار بازار بعد از توافق اوپک را بررسی کرد . بر اساس این گزارش، تحلیلگران در مواجهه با تمد ید توافق اوپک و تاثیر آن بر بازار نفت به دو دسته تقسیم شدند. وزرای نفت اوپک و همچنین بسیاری از کارشناسان واکنش بازار به تمد ید توافق را آنی و کوتاه مدت دانستند و اعلام کردند با گذشت زمان توافق اوپک موجب کاهش موجودی انبارهای نفتی و افزایش قیمت ها خواهد شد. اما برخی دیگر از کارشناسان بر این باورند که تصمیم روز پنج شنبه اوپک نشان داد که این سازمان توانایی انجام اقدامات موثرتری در بازار را نفت نداشته و این موجب ناامیدی معامله گران شده است. آنها بیش از هرچیز نگران بازار نفت در شرایطی هستند که مهلت ۹ ماهه تمدید توافق پایان یابد و بازار نفت مجدد ا با مازاد عرضه شدیدی مواجه شود. حال بلومبرگ بر این باور است عوامل مختلفی وجود دارد که می تواند پیش بینی وزرای نفت اوپک و کارشناسان خوش بین به آینده بازار را محقق کند. «افزایش قراردادهای انتظار برای افت قیمت»، «تداوم ساختار بک وارد یشن در بازار»، «شروع فصل اوج تقاضا برای نفت» و «تقویت احتمال کاهش صادرات نفت اعضای اوپک» دلایلی هستند که می توانند بازار نفت را در مسیر صعود ی قرار دهند. هرچند که این عوامل نگرانی کارشناسان درخصوص شرایط بازار نفت در سال ۲۰۱۸ را نقض نمی کند.

فشار قراردادهای خرسی

با اعلام خبر توافق بزرگان نفتی برای کاهش تولید نفت درست یک ماه پیش از پایان سال ۲۰۱۶، حجم قراردادهای انتظار برای رشد قیمت نفت (گاوی) در بازار آتی به سرعت رو به افزایش گذاشت و در عرض دو ماه به بیشترین سطح خود ظرف سال های اخیر رسید. این موضوع باعث شد بسیاری از کارشناسان اعلام کنند که ریسک فروش این حجم از قراردادهای گاوی بر نفت فشار می آورد و مانع از رشد قیمت ها خواهد شد. با این حال بررسی بازار آتی نشان میدهد که حجم خالص قراردادهای انتظار برای رشد قیمت نفت از میانه های مارس به شد ت کاهش یافته به طوری که روز پنج شنبه (یعنی روزی که توافق اوپک تمدید شد ) به سطوح پیش از توافق اوپک در ۳۰ نوامبر ۲۰۱۶ رسیده است. اقتصاددان ارشد انرژی موسسه ABN Amro در این خصوص به بلومبرگ می گوید :«در چند ماه گذشته بازار نفت به شد ت تحت فشار حجم بالای قراردادهای گاوی بود. اما این مشکل در حال حاضر به طور کامل رفع شده است و به نظر من بازار نفت در حال حاضر تحت فشار حجم بالای قراردادهای خرسی (انتظار برای افت قیمت) در مسیر افزایشی قرار دارد .» به این معنا که با انباشته شدن سرمایه در پوزیشن های اختیار فروش (خرسی)، معامله گران برای سود گیری اقدام به نقد کردن قراردادهای خود کرده که موجب افزایش تقاضا برای نفت و رشد قیمت ها می شود.

تداوم فاز پیش بهین بازار نفت

بررسی قراردادها د ر بازار آتی نفت نشان می دهد که از میانه های ماه مه یعنی پیش از نشست اخیر اوپک، ساختار بازار نفت پیش بهین یا همان بک وارد یشن (backwardation) شده است. به این معنا که قیمت نفت در بازار آتی کمتر از قیمت ها در بازار نقدی است. حاکم بودن چنین شرایطی در بازار نشان دهنده کمبود عرضه است و باید منتظر رشد قیمت ها باشیم. حال به گزارش بلومبرگ، با وجود افت قیمت نفت در روز پنج شنبه، هیچ تغییر خاصی در ساختار بازار نفت ایجاد نشده  و همچنان قیمت ها د ر بازار نقدی ۳۵ سنت بیشتر از قیمت قراردادهای یکساله بازار آتی است، یعنی همچنان ساختار بک وارد یشن بر بازار نفت حاکم است.

تابستان در راه است

با وجود همه بحثی که بر سر عرضه و تاثیری که توافق اوپک بر این سمت بازار نفت خواهد داشت، نباید سمت دیگر بازار نفت یعنی تقاضا را در معادلات فراموش کنیم. به آرامی سه ماه د وم سال میلادی نیز رو به پایان است و سه ماه سوم که حد اقل در ۸ سال گذشته با اوج تقاضا برای نفت همره بوده است، آغاز خواهد شد . در واقع فصل اول سال میلاد ی فصل کاهش رشد تقاضا برای نفت است. اما هر چه که به فصل گرما نزد یک می شویم با افزایش مسافرت های جادهای تقاضا برای نفت شدت می یابد. همچنین در کشورهایی چون عربستان که مصرف برق برای تهویه هوا در تابستان بیشتر از فصول دیگر سال است، شاهد افزایش تقاضا برای نفت خام به منظور تامین سوخت نیروگاه های این کشور هستیم. تنها در عربستان به طور متوسط تقاضای روزانه داخلی در فصل زمستان و تابستان یک میلیون بشکه تفاوت دارد .

وعده کاهش صادرات

بلومبرگ بر این باور است که بخشی از اظهارات الفالح روز پنج شنبه در ترافیک اخبار و اظهاراتی که از نشست اوپک و بازار نفت به جهان مخابره می شد، دیده نشد. وی وعده داد که صادرات نفت عربستان در چند ماه آینده کاهش خواهد یافت. الفالح همچنین از کاهش چشمگیر صادرات نفت این کشور به آمریکا خبر داد. احتمالا این اظهارات الفالح به شروع رشد تقاضای داخلی این کشور در شرایطی که آمار نشان از کاهش موجودی انبارهای نفتی عربستان دارد، مرتبط باشد. مهد ی عسلی، کارشناس اقتصاد انرژی کشورمان در یاد داشتی با عنوان «پاسخ به سه پرسش از توافق نفتی اوپک» به کاهش موجودی انبارهای نفتی عربستان اشاره می کند. به گفته عسلی، «طی تقریبا دو سال گذشته سطح انبارهای روی زمین عربستان به طور مداوم کاهش یافته است. در حالی که گزارش های دپارتمان انرژی آمریکا نیز نشان می دهد که مازاد ظرفیت تولید این کشور به کمترین مقد ار در سال های اخیر رسیده است. این واقعیت ها حاکی از مشکلات عربستان در حفظ سطح تولید بالاتر از ۱۰ میلیون بشکه در روز است که البته خبر خوبی برای تعادل بازار نفت است.» بنابراین در شرایطی عربستان بر اساس توافق اوپک باید سطح تولید خود را در حدود ۱۰ میلیون بشکه در روز نگه دارد که آمار نشان می دهد این کشور توان تولید بیشتر از این مقد ار را ندارد. بنابراین در فصل گرما به منظور تامین نیاز داخلی مجبور به کاهش صادرات خواهد شد.

اما بخش دیگر الفالح به کاهش صادرات نفت به آمریکا اشاره دارد. جیوانی استانوو، تحلیلگر موسسه UBS بر این باور است که اختلاف قیمت نفت شاخص دبی و نفت شاخص سبک آمریکا به عنوان عیارسنج کاهش صادرات به آمریکا عمل می کند. به این معنا که کاهش اختلاف قیمت این دو نفت شاخص به معنای کاهش صادرات نفت در این کشور است؛ اتفاقی که اخیرا شاهد آن بودهایم. به گفته تحلیلگر UBS، نفت خام آمریکا برای مدت مدیدی از نفت برنت ارزان تر بوده است. در حالی که اخیرا شاهد این هستیم که اختلاف قیمت آنها رو به کاهش گذاشته است.

تداوم تردیدها

با وجود چهار تضمینی که برای رشد قیمت نفت وجود دارد، اما آنها نمی توانند ترد ید ها را رفع کنند؛ چراکه غالب این نگرانی ها معطوف به بعد از پایان مهلت تمدید توافق اوپک یعنی بعد از مارس ۲۰۱۸ است. الیور جاکوب، تحلیلگر Petromatrix بر این باور است که اوپک تولید اتش را کم کرده و منتظر است که این کاهش عرضه به کاهش موجود ی انبارهای جهان منجر شود. اما این سازمان هیچ طرحی برای ایجاد ساختار پاید ار بک وارد یشن در بازار نفت ندارد . از سوی دیگر، احتمال تداوم رشد تولیدات آمریکا موجب شده که موسساتی مانند گلدمن ساکس و جی پی مورگان هشدارهای جدی نسبت به بازگشت مازاد عرضه به بازار نفت در سال ۲۰۱۸ بدهند.