آیا کشورما در اجرای مالیات بر ارزش افزوده تجربه موفقی داشته است؟

اقتصاد ایرانی برای پاسخ به پرسش های عمومی در زمینه اقتصاد با جمع بندی نظرات کاربران، سوالات ساده ای را از اقتصاددانان مطرح ساخته است تا با پاسخ های روان آن ها، اقتصاد به زبان ساده تفسیر شود.

در این بخش دکتر سعید لیلاز کارشناس اقتصادی، به سوالات پاسخ خواهد داد. اسفند ماه سال گذشته چند سوال مطرح شد و امروز سوالی دیگر در زمینه مالیات بر ارزش افزوده که این روزها مباحثی حول آن مطرح است، از این اقتصاددان طرح شده که متن آن و پاسخ لیلاز را در ادامه می خوانید.

آیا کشورما در نحوه اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده تجربه موفقی داشته است و اینکه تاثیر این مالیات را بر تورم و تولید و سرمایه گذاری درشرایط حاد کنونی چگونه ارزیابی می کنید؟

مالیات ستانی به طور کلی بهترین و سالم ترین راه برای جبران هزینه های دولت است. به شرط آنکه محدوده هزینه های دولت روشن باشد و مثلاً در 8 سال گذشته چند برابر نشده باشد. بهترین راه برای تامین هزینه های یک دولت کوچک، چابک و کارآمد، اخذ مالیات است. البته در ایران نظام مالیات ستانی اصلا عادلانه نیست. حدود نیمی از اقتصاد ایران رسما یا عملا از مالیات دادن – چرا؟ کسی به درستی نمی داند – معاف است. نیمی از نیم دیگر هم فرار مالیاتی دارند. در نتیجه با وجود آنکه نرخ مالیات در ایران فقط 7 درصد تولید ناخالص داخلی است که مثلا یک سوم یا یک چهارم رقم مشابه کشورهای غربی است، اما همه فشار این مالیات بر دوش یک چهارم اقتصادگردانان ایران سنگینی می کند. اگر دریافت مالیات عادلانه تقسیم شود و دولت هم به ازای آن واقعا خدمات رسانی کند، فشاری بر جایی وارد نخواهد آورد. نرخ های مالیاتی ایران اکنون خوب هستند و مشکل تولید در جایی دیگر است.