تعبیر وارونه از واقعیت تولید

اقتصاد ایرانی: طی روزهای گذشته موج خبری تعطیلی برندهای قدیمی در رسانه ها ایجاد شده؛خبرهایی که همگی حکایت از آن دارد که چند کارخانه مهم تولیدی و قدیمی کشور تعطیل شده اند. البته این خبرها تازگی ندارد. هر از چندگاهی بنا به «مصلحت» گروه های سیاسی در هر فصل انتخاباتی اخباری درباره تعطیلی تولید منتشر می شد. سال گذشته هم خبر تعطیلی کارخانه ارج، دامن زده شد، در حالی که در میانه موج سازی خبرهای منفی واقعیت های صنعت و تولید کشور فراموش می شود. این روزها خبر تعطیلی کارخانه داروگر و روغن جهان داغ است. گزارش هایی هم درباره تعطیلی تنها کارخانه دوچرخه سازی ایران یا تنها کارخانه تولید چرم خاورمیانه و قند ورامین و کارخانه های کاشی سرامیک منتشر می شود.

اگرچه در حال حاضر مسوولان شرکت داروگر، چنین خبرهایی را تکذیب کرده اند و تاکید دارند تعطیلی داروگر و روغن جهان صحت ندارد، اما نکته این جاست که اگر هم مشکلاتی در واحدهای تولیدی و صنایع کشور، امروز ظهور و بروز پیدا می کند، ریشه آن به سال ها قبل برمی گردد و نباید در بزنگاه های سیاسی، از مشکلات صنفی کارگران برای پیشبرد اهداف سیاسی و جناحی بهره جست.

به گزارش خبرآنلاین، محمدرضا نعمت زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت بهمن ماه سال گذشته در مراسم جایگزینی ۴۹ هزار دستگاه تاکسی فرسوده عنوان کرده بود: گاهی می گویند کارخانه ای که ۵۰ سال پیش برند بود، چرا خوابیده است؟ دلیل این است که این کارخانه خود را به روز نکرده است.»

علی یزدانی، معاون وزیر صنعت، معدن نیز پیش از این گفته بود: همه تصور می کنند که در دولت یازدهم این واحدها تعطیل شده است؛ در حالی که در رابطه با کارخانه ای مثل ارج در دولت قبل تصمیم گیری شده بود و یک واحد قدیمی است.

اقتصاد ایران قفل شده بود

فعالان اقتصادی مهم ترین دلیل تعطیلی کارخانه های تولیدی را به مشکلات گذشته مانند به روز نبودن تکنولوژی و عدم استقبال مصرف کنندگان مربوط می دانند؛ ضمن این که در طول دو دهه اخیر به دلیل تحریم ها، فناوری روز دنیا به صنایع ایران منتقل نشد و کالاهای تولیدی داخل باکیفیت پایین و هزینه بالا تولید شد.

به گفته هادی حق شناس، کارشناس اقتصادی، در دولت قبلی درآمدهای میلیارد دلاری به جای این که صرف بهینه سازی بنگاه های اقتصادی شود، عمده آن درآمد صرف هزینه های جاری و واردات شد که تورم ۴۰ درصدی را نیز به دنبال داشت. اگر امروز کارخانه ای ورشکسته شده، به این علت است که در یک دهه گذشته این گونه واحدهای تولیدی گرفتار بحران شده اند و امروز به اوج خود رسیده است.

مهدی پازوکی، کارشناس اقتصادی نیز در تحلیل دلایل تعطیلی برندهای قدیمی می گوید: ارج، آزمایش و ده ها برند معتبر ایرانی دیگر در دوران احمدی نژاد تعطیل شد. دلواپسانی که این روزها تلاش دارند تعطیلی این کارخانه ها را به گردن روحانی بیندازند، چرا در آن زمان اعتراض نکردند؟

به اعتقاد وی، دلواپسان این روزها به بهانه تعطیل یک کارخانه به برجام حمله می کنند. باید دقت داشته باشند که در نبود برجام اقتصاد ایران قفل شده بود. این کارخانه ها زمانی تعطیل شد که اقتصاد ایران وارد رکود شد.

پازوکی تصریح می کند: سوال این جاست چرا فناوری قدیمی این کارخانه ها در زمان احمدی نژاد روزآوری نشد که الان چاره ای جز ورشکسته شدن و واگذاری برند آنها نیست. حال مشخص نیست که دلواپسان با این وضعیت اقتصادی برجامانده از دولت احمدی نژاد چرا به روحانی اعتراض می کنند.

تشدید جهت گیری های پوپولیستی

تحلیلگران اقتصادی معتقدند انتقاداتی که این روزها مطرح می شود، نوعی جهت گیری برپایه پوپولیسم است، اما اگر وضعیت این چنین هم باشد که آنها سرسختانه انتقاد می کنند، ریشه این موقعیت مربوط به گذشته است؛ چراکه در ۸ سال دولت های نهم و دهم، سیاست های متناقض و آشفتگی در اقتصاد کشور به روشنی آشکار بود.

به اعتقاد احمد موثقی گیلانی، عضو هیات علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، در زمان دولت احمدی نژاد بیش از ۷ هزار کارخانه و واحد تولیدی در کشور تعطیل شد و در عوض حدود ۷ هزار موسسه مالی و اعتباری ایجاد شد؛ موسساتی که با نام هایی با مسما نام گذاری می شدند تا با ارائه وام هایی با سود ۳۰ درصد، منافع خود را به دست بیاورند.

روایت آمارها از وضعیت صنایع کشور

تازه ترین گزارش وزارت صنعت، معدن و تجارت از صنایع کشور حاکی از روند رو بهبود وضعیت صنایع کشور است. آمارها نشان می دهد در آغاز دولت یازدهم ۷۰ هزار و ۲۱ واحد تولیدی در کشور وجود داشت و حالا پس از گذشت حدود 4 سال و تا تا پایان سال ۹۵، تعداد واحدهای صنعتی کشور به بیش از ۸۵ هزار و ۵۱۴ واحد رسیده است.

گزارش ها از تعداد شهرک های نیز بیانگر آن است که در ابتدای دولت یازدهم ۷۱۸ شهرک و ناحیه صنعتی در کشور وجود دارد و امروز در آخرین روزهای دولت یازدهم، این رقم به ۷۹۰ شهرک و ناحیه صنعتی رسیده است.

نگاهی به تولید برخی کالاهای مهم و پیشرو نیز نشان می دهد که تولید محصولات پتروشیمی از ۱.۶ میلیون تن در سال ۵۷ و ۲.۴ میلیون تن در سال ۶۸ به ۴۲.۳ میلیون تن در ابتدای کار دولت تدبیر و امید رسید و در پایان سال ۹۵ این رقم ۴۷.۵ میلیون تن شد.

در این میان هرچند تولید برخی لوازم خانگی مانند تلویزیون رنگی کاهش یافت، اما تولید بسیاری از انواع لوازم برقی و خانگی رشد پیدا کرد. تولید ماشین لباسشویی در پایان سال ۹۵ به ۸۳۰ هزار دستگاه رسید؛ در حالی که در ابتدای کار دولت دکتر روحانی ۷۶۰ هزار دستگاه بود. ظرفیت تولید فرش ماشینی نیز .در ابتدای کار دولت تدبیر و امید به ۱۱۶ میلیون متر مربع و در پایان سال گذشته به ۱۳۰ میلیون متر مربع رسید.

از سوی دیگر، در پایان سال ۹۵ دولت توانست تولید روغن نباتی را از یک میلیون و ۴۴۰ هزار تن در زمان آغاز به کار دولت، به یک میلیون و ۴۵۰ هزار تن برساند. ظرفیت تولید دارو در ابتدای کار دولت یازدهم روی ۵۴.۳ میلیارد عدد قرار گرفت و در سه سال این ظرفیت به ۶۰ میلیارد عدد در سال رسید.

ظرفیت تولید پودر شوینده، انواع کاغذ و تایر خودرو نیز از ابتدای کار دولت تا پایان سال ۹۵ تغییرات محسوسی داشت. به این ترتیب تولید پودر شوینده از یک میلیون ۳۸۴ هزار تن به ۲ میلیون و ۷۴ هزار تن، تولید انواع کاغذ از یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن به ۲میلیون و ۱۰۰ هزار تن و تولید تایر از ۳۱۸ هزار تن به ۳۹۰ هزار تن رسید.