بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : يکشنبه 20 فروردين 1396      10:42

صلح سرد در جنگ تجاری

اقتصاد ایرانی: اخباری متفاوت با آنچه انتظار می رفت از عمارت «مار-ئه-لاگو» مخابره شده است. دو رقیب برای تغییر مختصات، رابطه «گذار آرام» را انتخاب کردند، انتخابی که با تصورات موجود قبل از این دیدار ناهمخوان بود. به همین دلیل نیز در بازارهای جهانی با احتمال تشدید تنش ها میان ایالات متحده و چین خرید دارایی های امنی چون طلا افزایش پیدا کرد. اما ظاهرا موشک پراکنی آمریکا نیز که می توانست عامل جدیدی در واگرایی اقتصادی دو کشور باشد بر نتایج مذاکرات سایه جدی نینداخته است. دو طرف در عمارت ترامپ در فلوریدای آمریکا بر سر برنامه ۱۰۰ روزه ای تفاهم کرده اند که بناست صادرات آمریکا به چین را افزایش و کسری تجاری آمریکا با این کشور را کاهش دهد. به این ترتیب، ترامپ که در جریان رقابت های انتخاباتی، بارها به تندی به سیاست های اقتصادی چین حمله کرده بود، توانسته در بحث کسری تجاری امتیازهایی بگیرد. البته برخی تحلیلگران اعتقاد دارند تفاهم بر این کلیات به معنای بسته بودن دست چین در جنگ تجاری نیست، بلکه نشانه ای از آتش بس موقت تجاری میان دو کشور است. گرچه برخی امیدوارند در پایان ۱۰۰ روز، توافق دو طرف به بهبود رشد اقتصادی در جهان منجر شود؛ اما برخی دیگر با اشاره به عمق مناقشات معتقدند پایداری صلح کنونی با اگر و اماهای جدی روبه رو است.

به گزارش دنیای اقتصاد، همان ساعتی که روسای جمهوری آمریکا و چین سرگرم صرف شام در «مار-ئه-لاگو» بودند، ۵۹ موشک «تام هاوک» ایالات متحده در سوریه فرود آمد. ترامپ با گزینش چنین زمانی، پیامی سیاسی فرستاد تا همتای کمونیست خود را در گفت وگوهای اقتصادی نیز زیر فشار بگذارد. دو طرف بسیار بیشتر از آنچه همین چند روز پیش انتظار می رفت، از مذاکرات خود ابراز خشنودی کرده اند، اما طبیعی است که ناظران، با دیده شک به درازمدت بودن این رضایت بنگرند. برنامه ای ۱۰۰ روزه برای حل اختلاف ها تعریف شده و رسانه های دولتی چین هم که پیش تر با لحنی تند به دولت ترامپ هشدار داده بودند، از اجتناب ناپذیر نبودن رویارویی دو کشور نوشتند تا اقتصاد جهان در ابتدای فصل دوم سال میلادی خبری خوب دریافت کرده باشد؛ با این حال، باید دید که آیا نااطمینانی های سیاسی-اقتصادی در ماه های پیش رو کاهنده خواهند شد یا نه.

در ساحل نخل

میانه های هفته گذشته، ناظران روابط بین الملل در انتظار نخستین دیدار رهبران اولین و سومین ارتش های قدرتمند جهان و دیده بانان اقتصاد جهان منتظر نشست روسای دولت های دو اقتصاد اول جهان بودند. گرچه حمله موشکی آمریکا به سوریه، تا حد زیادی این دیدارهای دوجانبه را به حاشیه برد، اهمیت دیدارهای پنج شنبه و جمعه ایالات متحده و چین بر کمتر کسی پوشیده است. حالا مهم ترین نتیجه نشست عمارت نامدار مار-ئه-لاگو در «پام بیچ» فلوریدا – که در سال ۱۹۵۸ از سوی ترامپ خریداری شده است- توافق بر سر برنامه ۱۰۰ روزه ای است که بناست اختلاف های تجاری را کاهش دهد. این برنامه، افزایش صادرات ایالات متحده و کاهش کسری تجاری آمریکا با چین را هدف گرفته است. رویترز نوشته که صنایع آمریکا امید داشتند ترامپ پشت درهای بسته فشار بیشتری بر همتای چینی خود وارد کند، اما چنان جلو نرود که جرقه یک جنگ تجاری زده شود. آنچه نشان می دهد با وجود همه اظهار نظرهای مثبت، تنش های دردسرساز میان دو کشور ادامه دارد، گفته دونالد ترامپ در پایان گفت وگوهای دوروزه است. با همه اینها، برنامه مورد توافق برای دو کشوری که احتمال تنش آنها همین هفته گذشته بازارها را به هم ریخته بود، گام مناسبی در نظر گرفته می شود. رئیس جمهور جنجالی آمریکا که در دوره رقابت های انتخاباتی و پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶، بارها به تندی به سیاست های اقتصادی و جهانی چین حمله کرده بود، پس از پایان دیدارهای دو روزه هفته گذشته از «پیشرفت شگرف» بدون پرشدن شکاف ها گفت. ترامپ گفته که با شی جین پینگ «دوستی» ای را آغاز کرده و رئیس جمهوری چین نیز همراه با تاکید بر همکاری های تجاری از رئیس جمهوری ایالات متحده برای سفر به چین دعوت کرده است

برنامه ۱۰۰ روزه

مهم ترین دستاورد دیدارهای دوجانبه آخر هفته گذشته شاید توافق دو طرف بر سر برنامه ای ۱۰۰ روزه برای حل اختلاف ها درباره موضوعات اقتصادی باشد، برنامه ای که قرار است صادرات ایالات متحده به چین را افزایش و کسری تجاری آمریکا با این کشور را کاهش دهد. وزیر تجارت آمریکا، ویلبر راس مانند دیگر مقام های کابینه ثروتمند ترامپ، این برنامه را «تغییری عظیم در مسیر مباحثات» دانسته است. دونالد ترامپ در جریان کارزارهای انتخاباتی خود پیوسته کسری تجاری با چین را مورد انتقاد قرار داد و خواستار نوعی ملی گرایی اقتصادی شد که به چین اجازه ندهد «مشاغل آمریکایی ها را بدزدد» و حالا نمایندگان دو طرف از تمایل دوجانبه برای کاهش این کسری گفته اند. وضعیت کنونی تجارت میان دو کشور، میلیون ها دلار را به چین سرازیر کرده، اما تورم چین را تا حدی افزایش و مصرف داخلی را تا میزانی کاهش داده است. برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند مازاد تجاری چین به دلیل پایین نگه داشتن نرخ ارز این کشور در مقابل سایر ارزها مانند دلار و افزایش صادرات به کشورهای بزرگ اقتصادی مانند آمریکا، می تواند تهدیدی برای نرخ تورم چین و در مجموع اقتصاد این کشور به حساب آید. بر اساس آخرین آمارها در سال ۲۰۱۶ صادرات آمریکا به چین ۱۱۵ میلیارد دلار بوده، حال آنکه واردات آمریکا از چین رقمی حدود ۴۶۲ میلیارد دلار ثبت شده است. در نتیجه تراز تجاری آمریکا در مقابل چین، به منفی ۳۴۷ میلیارد دلار رسیده است. به این معنی که روابط تجاری آمریکا با چین بیشتر به صورت واردات از این کشور بوده است. رشد قابل توجه صادرات چین باعث ایجاد مازاد تجاری در این کشور می شود و به دلیل اینکه عمده صادرکنندگان باید ارز خود را به بانک مرکزی بفروشند، این موضوع باعث رشد دارایی های خارجی بانک مرکزی چین و افزایش پایه پولی این کشور خواهد شد. با وجود این، بانک مرکزی چین با ارائه راهکارهایی مانند انتشار اوراق قرضه و افزایش نرخ ذخیره قانونی میزان رشد پایه پولی و نقدینگی را کنترل کرده است و عملا در حال حاضر نگرانی قابل توجهی درخصوص افزایش تورم وجود ندارد. زمان بندی حمله موشکی می تواند هشداری به پکن باشد که در مورد کره شمالی، همکاری های بیشتری با واشنگتن داشته باشد، اما شاید در مذاکرات تجاری هم بی اثر نبوده، آن هم در حالی که ترامپ پیش تر، کاهش کسری تجاری با چین را از اولویت های دولت خویش اعلام کرده بود. البته شاید به نظر برسد که این چین است که به هر دلیلی کوتاه آمده است، اما نباید فراموش کرد که آمریکا هم در صورت رخداد یک جنگ تجاری ضرر خواهد کرد. در صورت موفق بودن مذاکرات صد روزه، هر دو اقتصاد چین و آمریکا و قطعا اقتصاد جهان نفع خواهد برد، اما با این فرض که مذاکرات به نتیجه نرسد، دولت ترامپ دست چندان بازی برای اقدامات تلافی جویانه مثلا در اعمال تعرفه های سنگین بر کالاهای چینی نخواهد داشت. با فرض اینکه ترامپ در اعمال تعرفه های بالا بر کالاهای چینی هم جدی باشد، اقتصاددانان معتقد نیستند که چنین اقداماتی می تواند کسری تجاری آمریکا را کاهش یا اشتغال زایی در آمریکا را افزایش دهد. مساله این است که در صورت اتخاذ چنین تصمیمی، چین نیز مقابله به مثل می کند و این اقدام، صادرات آمریکایی را گران تر خواهد کرد. در آن صورت، بسیاری از تولیدکنندگان آمریکایی به جای بازگشت به آمریکا به کشورهای ارزان دیگری چون ویتنام خواهند رفت. چین می تواند دسترسی شرکت های آمریکایی به بازار چین را به انحای مختلف دشوار سازد. اجباری کردن شرکت ها به تهیه مجوزهای تازه یا طی کردن رویه های بوروکراتیک در کشوری با دولت متمرکز کار ساده ای است. چین همچنین می تواند اعزام دانشجویان چینی به دانشگاه های آمریکا را با مانع روبه رو کند. یا انتخاب های ساده ای وجود دارد که می تواند در آمریکا ده ها هزار نفر را متاثر کند. تصور کنید کشوری با جمعیت میلیاردی تصمیم بگیرد به جای هواپیماهای «بوئینگ»، «ایرباس» بخرد. این را نیز نباید فراموش کرد که اگر کالاهای چینی در آمریکا گران شوند، بخش عمده ای از جمعیت ایالات متحده تورم را درک خواهند کرد. رویترز دیدار هفته گذشته ترامپ با رئیس جمهوری چین را مهم ترین دیدار رئیس جمهور ۱۱ هفته ای آمریکا دانسته چراکه این نخستین دیدار او با رهبر یک کشور رقیب و نه یک کشور متحد بوده است، دیداری که شی آن را «منحصر به فرد» خواند و میزبان را به دلیل «آماده سازی عالی» ستایش کرد. با این همه، او فراموش نخواهد کرد که درست زمانی که هیات چینی در حال ترک ضیافت شام پنج شنبه بود، خبر حمله موشکی به سوریه را دریافت کرد. با وجود این، ترامپ به چین دعوت شد و این دعوت را هم بلافاصله پذیرفت.

استقبال چینی

ترامپ در جریان مبارزات انتخاباتی می گفت که چین علاوه بر دستکاری نرخ های ارز، مشاغل آمریکایی ها را ربوده است. بسیاری از شرکت های آمریکایی در سال های گذشته خطوط تولید خود را به سرزمین نیروی کار ارزان برده اند و ترامپ علاوه بر حمله به آنها، تصمیم گیران چینی را هم از انتقاد سخت بی نصیب نگذاشت. او در مناظره های انتخاباتی گفت که علاوه بر اجبار شرکت های آمریکایی به تولید در خاک آمریکا، بر کالاهای چینی تعرفه های هنگفتی اعمال خواهد کرد. این موضع گیری ها باعث شد که در آستانه دیدار رهبران دو کشور، بازارهای جهان شاهد ریسک گریزی بورسی و افزایش خرید سرمایه امن مانند طلا و ین ژاپن باشند. اینکه ترامپ از پر نشدن شکاف ها گفته، دلیل دیگری بر دردسرساز بودن چالش هاست، اما فعلا لحن هر دو کشور آرام تر شده است.

اینکه رسانه های چین هم نگاه خوبی به دیدار ترامپ و شی داشته اند، نشانه ای از احتمال تلاش دو طرف برای پر کردن شکاف هاست، شکاف هایی که بناست با برنامه ‍۱۰۰ روزه پیش گفته منتفی شوند. رسانه های چین، روز شنبه دیدار ترامپ و شی را به فال نیک گرفتند و نوشتند که رویارویی دو کشور می تواند اجتناب ناپذیر نباشد. روزنامه دولتی «چاینا دیلی» شنبه نوشت که پس از «سیگنال های بد اولیه از واشنگتن، اوضاع تا جای ممکن به خوبی پیش رفته است.» این روزنامه همچنین از «اشتیاق برابر دو طرف برای روابط سازنده» گفته است. «گلوبال تایمز» دیگر روزنامه دولتی چین هم نوشته است: «دیدار اخیر به عنوان شاخصی عمل کرده از اینکه روابط چین-آمریکا از زمانی که ترامپ در ماه ژانویه قدرت را به دست گرفته، در مسیر درست مانده است.» این روزنامه ادامه می دهد: «به نظر می رسد که هر دو کشور اهمیت گذار آرام را نه فقط برای دو کشور بلکه برای تمام جهان درک کرده اند.» این دو تفسیر آنها در «پیپلز دیلی» ارگان خارجی حزب کمونیست چین هم بازتاب یافته است: «نشست دو طرف شرایط را برای گسترش روابط ایالات متحده و چین فراهم کرده است.»


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir