اقتصاد ایرانی: کنت جی ارو، اقتصاددان و برنده جایزه نوبل و یک نظریه پرداز ریاضی که مشارکت عمده ای در علوم اجتماعی، نظریات انتخاب و اقتصاد سلامت داشت و علاوه بر این، یکی از اثرگذارترین اقتصاددانان نسل خود محسوب می شد، در ۲۱ فوریه در خانه اش در کالیفرنیا و در سن ۹۵ سالگی درگذشت. کنت ارو در سال ۱۹۲۱ در نیویورک و از خانواده ای که از مهاجران یهودی رومانیایی بودند، متولد شد و پس از پایان تحصیلات ابتدایی و راهنمایی به کالج سیتی رفت. خانواده وی از تحصیلش بسیار حمایت می کردند. وی که در دوران رکود بزرگ، کودکی خود را می گذراند، در جوانی به سوسیالیسم علاقه مند بود. هرچند بعدها از آن روی گردانید، اما عقایدش، نوعی فلسفه چپگرایانه را داشتند.
وی در سال ۱۹۴۰ در رشته علوم اجتماعی در مقطع کارشناسی فارغ التحصیل شد. یک سال بعد به دلیل علاقه ای که به ریاضیات داشت وارد دانشگاه کلمبیا شد و کارشناسی ارشد را در رشته ریاضیات به پایان برد. وی دوره دکترا را به توصیه هارولد هتلینگ ، اقتصاددان و آمارشناس در دانشگاه اقتصاد دانشگاه کلمبیا گذراند. با آغاز جنگ جهانی دوم از سال ۱۹۴۲ تا ۱۹۴۶ به عنوان افسر هواشناسی در نیروی هوایی ارتش آمریکا شروع به کار کرد. کنت ارو طی سال های ۱۹۴۶ تا ۱۹۴۹، اندکی پیش از پایان تحصیلات تکمیلی، در کمیسیون تحقیقات اقتصادی دانشگاه شیکاگو مشغول به کار شد و در سال های ۱۹۴۸ تا ۱۹۴۹ استادیار گروه اقتصاد این دانشگاه شد. در سال ۱۹۵۲ کنت با مرکز مطالعات پیشرفته علوم رفتاری آمریکا همکاری کرد. طی سال های ۱۹۵۶ تا ۱۹۵۷ شورای مشاوران اقتصادی آمریکا از کنت ارو دعوت به همکاری کرد. در سال ۱۹۶۲ ریاست گروه اقتصاد دانشگاه استنفورد به او محول شد.
دکتر ارو بیشتر زمان خود را در دانشگاه استنفورد به عنوان استاد اقتصاد گذرانده بود و در واقع جوان ترین دریافت کننده جایزه نوبل اقتصاد محسوب می شود. وی در ۵۱ سالگی همراه با اقتصاددان بریتانیایی سر جان هیکس در سال ۱۹۷۲ به دلیل پژوهش در اقتصاد رفاه و نظریه تعادل عمومی، برنده این جایزه معتبر علمی شده بود. این نظریه شاخه ای از اقتصاد است که رفتار عرضه و تقاضا را برای چند بنگاه در یک بازار رقابتی مطالعه می کند. دکتر ارو عضوی از خانواده ای از اقتصاددانان مشهور بود که شامل لارنس سامرز، رئیس بازنشسته دانشگاه هاروارد، وزیر سابق خزانه داری و رئیس سابق شورای اقتصادی ملی کاخ سفید و شوهر خواهرش پل ساموئلسون که نخستین آمریکایی برنده جایزه نوبل اقتصاد در سال ۱۹۷۰ است، از آن جمله هستند. دکتر ارو در طول دوره تدریس اقتصاد خود در دانشگاه، آموزگار شماری از دانشجویانی بود که بعدها برنده جایزه نوبل اقتصاد شدند. از میان آنها می توان به جان سی هارسانی، اریک اس ماسکین، راجر بی میرسون، مایکا اسپنس و نیز جوزف استیگلیتز را نام برد.
آمارتیا سن، برنده جایزه نوبل در مصاحبه ای با واشنگتن پست می گوید: «تکامل اقتصاد پس از جنگ جهانی دوم، ناشی از نتایج افرادی از جمله ارو و تفکرات سیستماتیک و پیدایش درکی از نتایج آنها بود.» وی به دلیل عمق تحقیقاتش از جمله تاثیراتش بر رشته های مختلف شامل علوم سیاسی، فلسفه و آمار مورد احترام بود. به گفته روبرت اومان، ریاضیدان و برنده نوبل، «او قطعا یکی از غول های نظریه اقتصادی در قرن بیستم بود. حتی فکر می کنم در نیمه دوم قرن بیستم نیز وی را بتوان قطعا یکی از تاثیرگذارترین افراد دانست.» دکتر ارو به کاربرد علوم ریاضی در نظریه های اقتصادی کمک های زیادی کرد. وی از پیش زمینه ریاضی و آماری خود برای بسط و توسعه قضایایی استفاده کرد که بهتر می توانستند شکاف های موجود در نظریه اقتصادی را که به خوبی مورد بررسی قرار نگرفته بودند و در برخی موارد حتی کشف نشده باقی مانده بودند، توضیح دهند. وی پیش تر در مصاحبه با مجله روابط اقتصادی در سال ۲۰۰۰ گفته بود: «من فکر می کنم بزرگ ترین کارهای من روش شناسانه بوده اند.»
قضیه عدم امکان پذیری ارو
دکتر ارو در سال ۱۹۵۱ کتاب معروف خود «انتخاب اجتماعی و ارزش های فردی» را منتشر کرد و به وسیله آن معروف شد. در این کتاب وی تز دکترای خود را شرح می داد و قضیه عدم امکان را معرفی کرد که در آن اثبات می کرد هیچ سیستم برآمده از رای گیری نمی تواند به طور منصفانه حاصل تجمیع ترجیحات رای دهندگانی باشد که در انتخابات درگیر سه طرف یا بیشتر هستند و در همین زمان قرار باشد چند شرط منطقی را که عنوان کرده بود، محقق کنند.
منتشر شده در روزنامه دنیای اقتصاد
